‘Shower Effect’ หรือ ‘Shower Power’ อาบน้ำช่วยปิ๊งไอเดีย ปลดล็อกความคิดสร้างสรรค์ด้วยการอาบน้ำ

“Shower Effect” หรือ “Shower Power” คือ ผลลัพธ์ที่ได้จากการอาบน้ำ ที่เกิดจากปัจจัยแวดล้อมต่าง ๆ ที่เรามีปฏิสัมพันธ์ระหว่างการอาบน้ำ ไม่ว่าจะเป็นเสียงน้ำ กลิ่นสบู่ ไปจนถึงอุณหภูมิร่างกายที่เปลี่ยนแปลงไป ช่วยให้จิตใจสงบมากขึ้น และทำให้สมองได้เข้าสู่โหมดพักผ่อน ลดความตึงเครียดและความเหนื่อยล้า ร่างกายได้รับการปลดล็อกจากภาระต่าง ๆ ที่พบเจอมา  ในขณะที่เราปล่อยใจไปกับการอาบน้ำ สมองและจิตใจที่กำลังสงบ จะไปกระตุ้นให้เราเกิดความคิดสร้างสรรค์ขึ้น

ผลจากงานวิจัยของ Jonathan พบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามมากกว่า 1,100 คน ระบุว่า

• ร้อยละ 30 มีความคิดสร้างสรรค์เกิดขึ้นในช่วงอาบน้ำ

• ร้อยละ 13 เกิดขึ้นระหว่างเดินทาง

• ร้อยละ 11 เกิดขึ้นระหว่างออกกำลังกาย

จึงตั้งข้อสังเกตว่า กิจกรรมทั่วไปในชีวิตประจำวันบางอย่าง สามารถทำให้เกิดความคิดสร้างสรรค์ได้ มากกว่า ตอนนั่งทำงานที่โต๊ะ

เหตุที่การ “อาบน้ำ” ส่งผลให้ปิ๊งไอเดียขึ้นได้ สามารถอธิบายในทางวิทยาศาสตร์ ได้ดังนี้

1.รู้สึกได้ถึงความผ่อนคลาย  เป็นกลไกหนึ่ง ที่ทำให้สมองทำงานได้อย่างอิสระ ไร้แรงกดดัน และไม่มีข้อจำกัดมาตีกรอบ ส่งผลถึงการใช้ “จิตใต้สำนึก” โดยเฉพาะกระบวนแก้ปัญหา หรือคิดวิเคราะห์เชิงสร้างสรรค์

2.สิ่งแวดล้อมช่วยให้สมองแล่น  ระหว่างที่เรากำลังอาบน้ำ  สามารถคิดเรื่องต่าง ๆ ได้อย่างไม่จำกัด ไม่มีใครมาคอยตัดสินเหมือนกับตอนที่อยู่กับคนหมู่มาก (โดยเฉพาะที่ทำงาน)

3.ไม่มีใครรบกวนตอนอาบน้ำ การอาบน้ำเป็นสิ่งที่ทำคนเดียว ไม่มีสิ่งอื่นรบกวน เมื่อทุกอย่างเงียบลงจนมีแต่เสียงน้ำ จึงทำให้เรามีสมาธิเพิ่มขึ้น

4.สารโดปามีนไหลเวียนได้ดี เมื่อร่างกายของเราสงบ บรรยากาศสงบ สมองปลอดโปร่ง ปริมาณสารโดปามีนจะยิ่งหลั่งออกมา ทำให้มีสมาธิ และสมองมีความกระฉับกระเฉงมากขึ้น

ศาสตราจารย์ John Kounios จาก Drexel University และผู้เขียนหนังสือ The Eureka Factor ได้อธิบายเพิ่มเติมถึงปัจจัยที่ทำให้ การอาบน้ำ เป็นสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการคิดสร้างสรรค์ว่า

• การจำกัดประสาทสัมผัสด้วยเสียงน้ำ ซึ่งทำหน้าที่เป็นเสียง White Noise ช่วยกั้นเสียงจากภายนอก ขณะที่การมองเห็นก็ถูกจำกัดด้วยไอน้ำ และม่านอาบน้ำ

• กิจกรรมที่คุ้นเคยอย่างการอาบน้ำเป็นกิจวัตรที่เราทำเป็นประจำ มีลำดับขั้นตอนที่ชัดเจน ทำให้ไม่ต้องใช้ความคิดมาก

• การได้สัมผัสที่ผ่อนคลายจากอุณหภูมิของน้ำมักใกล้เคียงกับอุณหภูมิร่างกาย ทำให้รู้สึกสบายและไม่มีสิ่งเร้าที่รบกวนความคิด

จากงานวิจัย และผลการศึกษาเหล่านี้ ทำให้การอาบน้ำดูเหมือนจะเป็นวิธีที่ช่วยเราค้นหาไอเดียใหม่ ๆ ได้จริง ลองใช้เวลาระหว่างอาบน้ำ หรือทำกิจวัตรประจำวันที่สามารถปล่อยใจล่องลอย ไม่แน่ เราอาจจะแปลกใจกับความคิดสร้างสรรค์ที่ผุดขึ้นมาโดยไม่คาดคิด แต่ยังไงก็อย่าลืมเตรียมวิธีจดบันทึกความคิดเหล่านั้นไว้ด้วย เพราะไอเดียดี ๆ มักจะหายไปอย่างรวดเร็วเช่นเดียวกับน้ำที่ไหลผ่านตัวเรานั่นเอง