จักรพรรดิ (ฮ่องเต้) และอ๋อง: เจาะลึกตำแหน่งผู้ปกครองจีนโบราณ

สวัสดีครับทุกท่าน! วันนี้เราจะมาทำความเข้าใจเกี่ยวกับสองตำแหน่งสำคัญในประวัติศาสตร์จีน: จักรพรรดิ หรือ ฮ่องเต้ และ อ๋อง ว่ามีความแตกต่างกันอย่างไร รวมถึงที่มาที่ไปและลำดับชั้นของตำแหน่งเหล่านี้

กำเนิดจักรพรรดิ: จากอ๋องสู่โอรสแห่งสวรรค์

ก่อนยุคราชวงศ์ฉิน ดินแดนจีนประกอบด้วยแว่นแคว้นมากมาย แต่ละแคว้นมีผู้ปกครองที่เรียกว่า อ๋อง ซึ่งหมายถึง "พระราชา" จุดเปลี่ยนสำคัญเกิดขึ้นเมื่อ อ๋องแห่งแคว้นฉิน สามารถรวมแว่นแคว้นทั้งหมดให้เป็นหนึ่งเดียวได้สำเร็จ และสถาปนาตนเองเป็นผู้ปกครองสูงสุดของจักรวรรดิจีน โดยใช้พระนามใหม่ว่า "จักรพรรดิจิ๋นซี" (จิ๋นซีสื่อ) นับแต่นั้นเป็นต้นมา

ตำแหน่ง ฮ่องเต้ หรือ หวงตี้ ซึ่งแปลว่า "ผู้ปกครองที่ยิ่งใหญ่" ได้รับการยกย่องว่าเป็น "โอรสแห่งสวรรค์" ผู้ได้รับมอบอำนาจจากสวรรค์ให้ปกครองปวงชน การสืบทอดตำแหน่งฮ่องเต้จึงเป็นไปในลักษณะบิดาสู่บุตร ตำแหน่งจักรพรรดิได้ดำรงคงอยู่มายาวนานนับพันปี ผ่านราชวงศ์ต่างๆ มากมาย ตั้งแต่ฉิน ฮั่น จิ้น ซุย ถัง ซ่ง หยวน หมิง และสิ้นสุดที่ราชวงศ์ชิง

ระบบจักรพรรดิจีนได้สิ้นสุดลงอย่างเป็นทางการในวันที่ 12 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1912 โดยมี จักรพรรดิปูยี เป็นจักรพรรดิองค์สุดท้าย ความล้มเหลวในการปกครองและภัยคุกคามจากต่างชาติ นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาเป็นระบอบประชาธิปไตยแบบสาธารณรัฐในที่สุด
ฮ่องเต้ vs อ๋อง: ความแตกต่างและลำดับชั้น
ความแตกต่างระหว่าง ฮ่องเต้ และ อ๋อง คือ

:

* ฮ่องเต้ คือ จักรพรรดิ หรือประมุขสูงสุดของจักรวรรดิ
* อ๋อง คือ กษัตริย์ หรือ ราชา ซึ่งมีสถานะที่ต่ำกว่าฮ่องเต้

คำว่า "ฮ่องเต้" เกิดจากการรวมคำว่า "อ๋อง" กับคำที่หมายถึง "บริสุทธิ์" หรือ "ศักดิ์สิทธิ์" สะท้อนความเชื่อว่าฮ่องเต้มีสถานะที่สูงส่งกว่าอ๋องทั่วไป จิ๋นซีฮ่องเต้เป็นผู้แรกที่ใช้คำนี้

ตำแหน่ง อ๋อง เองก็มีหลายระดับ โดยเฉพาะในราชวงศ์ชิงสามารถแบ่งได้ 4 ระดับหลักๆ ดังนี้:

* อ๋องมาลาเหล็ก (อันดับสูงสุด): หัวหน้ากองธง มีอำนาจทางทหารเต็มที่
* อ๋องมาลาเหล็ก (อันดับรองลงมา): มีความสามารถพิเศษ แต่ไม่ได้คุมกองธง
* อ๋องมาลาเหล็กจากพระมหากรุณาธิคุณ: ได้รับแต่งตั้งจากฮ่องเต้ ไม่สามารถสืบทอดตำแหน่งได้

* อ๋องธรรมดา (อ๋องเหอซัว): มักเป็นพระโอรสหรือพระญาติใกล้ชิด ได้รับแต่งตั้งเพื่อเป็นเกียรติ ส่วนใหญ่ไม่มีอำนาจทางการเมือง (เป็นอ๋องที่เรามักเห็นในละคร)
ลำดับชั้นขององค์หญิงและฮองเฮา
ในราชวงศ์ชิง องค์หญิง ก็มีการแบ่งลำดับชั้น 3 ระดับ:
* กู้หลุนกงจู่ (สูงสุด): พระธิดาที่ประสูติจากฮ่องเต้และฮองเฮา มักเสกสมรสกับขุนนางมองโกลระดับสูง
* เหอซั่วกงจู่ (รองลงมา): พระธิดาที่ประสูติจากพระสนม มักเสกสมรสกับขุนนางระดับกลางถึงสูง
* ตัวหลอกงจู่ (ต่ำสุด): พระธิดาของบุคคลในราชวงศ์ที่ไม่ใช่ฮ่องเต้

ส่วนตำแหน่ง ฮองเฮา คือสตรีสูงสุดในราชสำนัก ฮ่องเต้จะแต่งตั้งได้เพียงพระองค์เดียวเท่านั้น เพื่อให้กำเนิดรัชทายาท ส่วนพระมเหสีและพระสนมสามารถมีได้หลายคน ขึ้นอยู่กับแต่ละราชวงศ์