เมืองโบราณศรีเทพ มรดกโลกแห่งที่ 7 ของประเทศไทย
เมืองโบราณศรีเทพ ตั้งอยู่ที่ตำบลศรีเทพ อำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ เป็นแหล่งอารยธรรมที่สำคัญแห่งหนึ่งของไทย มีอายุอยู่ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 8-18 เป็นเมืองที่มีความสำคัญมากแห่งหนึ่งในสมัยทวารวดี มีการติดต่อรับคติความเชื่อทางศาสนาหลายศาสนาและนิกาย ทั้งพุทธศาสนาแบบเถรวาทและมหายาน รวมไปถึงศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ในเสาวระนิกาย (นับถือพระสุริยะ) ไวษณพนิกาย (นับถือพระวิษณุ) และไศวนิกาย (นับถือพระศิวะ) มีการติดต่อสัมพันธ์กับวัฒนธรรมใกล้เคียงตั้งแต่วัฒนธรรมอินเดีย ขอม และทวารวดีจากแหล่งอื่น ๆ โดยยังหลงเหลือหลักฐานทางโบราณคดีและงานศิลปกรรม สามารถแสดงความเป็นศูนย์กลางของอารยธรรมและการค้า แสดงให้เห็นถึงการอยู่ร่วมกันของชุมชนที่ต่างศาสนาในระยะเวลาเดียวกัน
ประวัติ
เมืองโบราณศรีเทพ เดิมมีชื่อว่า "เมืองอภัยสาลี" สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงค้นพบเมื่อเสด็จไปตรวจราชการมณฑลเพชรบูรณ์ครั้งทรงดำรงตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย เมื่อ พ.ศ. 2447–2448 และได้ทรงเรียกเมืองนี้เสียใหม่ว่า "เมืองศรีเทพ" ตามชื่อเมืองที่ปรากฏในทำเนียบเก่าบอกรายชื่อหัวเมืองในสมัยอยุธยาและต้นรัตนโกสินทร์ กรมศิลปากรจึงได้ใช้ชื่อเรียกเมืองโบราณที่สำรวจพบว่าเมืองศรีเทพ จนกว่าจะค้นพบหลักฐานเอกสารที่ยืนยันชื่อที่แท้จริงของเมืองโบราณแห่งนี้
ความสำคัญ
เมืองโบราณศรีเทพ มีความสำคัญในฐานะที่เป็นศูนย์กลางของอารยธรรมและการค้าในภูมิภาคนี้ มีการติดต่อสัมพันธ์กับวัฒนธรรมใกล้เคียงตั้งแต่วัฒนธรรมอินเดีย ขอม และทวารวดีจากแหล่งอื่น ๆ สะท้อนให้เห็นถึงความเจริญรุ่งเรืองของเมืองโบราณแห่งนี้ได้เป็นอย่างดี
โบราณสถาน
เมืองโบราณศรีเทพ มีโบราณสถานที่น่าสนใจมากมาย ดังนี้
- ปรางค์ศรีเทพ เป็นปรางค์ประธานของเมืองโบราณศรีเทพ ตั้งอยู่บนเนินเขาสูง สร้างขึ้นในสมัยทวารวดี มีลักษณะเป็นปรางค์ประธานแบบจตุรมุข ประดับด้วยซุ้มจระเขและลวดลายปูนปั้น
- ปรางค์สองพี่น้อง เป็นปรางค์คู่ตั้งอยู่บนเนินเขาสูง สร้างขึ้นในสมัยทวารวดี มีลักษณะเป็นปรางค์ประธานแบบจตุรมุข ประดับด้วยซุ้มจระเขและลวดลายปูนปั้น
- เขาคลังใน เป็นเนินเขาขนาดใหญ่ ตั้งอยู่ใจกลางเมืองโบราณศรีเทพ สันนิษฐานว่าเคยเป็นที่ตั้งของพระราชวังหรือสถานที่สำคัญทางศาสนา
- โบราณสถานเขาคลังนอก เป็นโบราณสถานขนาดใหญ่ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของเมืองโบราณศรีเทพ สันนิษฐานว่าเคยเป็นที่ตั้งของวัดหรือศาสนสถาน
การเดินทาง
เมืองโบราณศรีเทพ ตั้งอยู่ห่างจากตัวจังหวัดเพชรบูรณ์ประมาณ 40 กิโลเมตร สามารถเดินทางได้โดยรถยนต์ส่วนตัวหรือรถโดยสารประจำทาง
สถานที่ท่องเที่ยวใกล้เคียง
- อุทยานแห่งชาติน้ำหนาว ตั้งอยู่ห่างจากเมืองโบราณศรีเทพประมาณ 100 กิโลเมตร เป็นอุทยานแห่งชาติที่มีธรรมชาติที่สวยงาม เหมาะสำหรับการพักผ่อนหย่อนใจ
- อุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้า ตั้งอยู่ห่างจากเมืองโบราณศรีเทพประมาณ 150 กิโลเมตร เป็นอุทยานแห่งชาติที่มีทิวทัศน์สวยงาม และเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญ
ข้อควรปฏิบัติ
- นักท่องเที่ยวควรแต่งกายสุภาพ
- ไม่ควรปีนป่ายหรือสัมผัสโบราณสถานโดยไม่ได้รับอนุญาต
- ควรทิ้งขยะให้เป็นที่
เมืองโบราณศรีเทพ เป็นสถานที่ท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญแห่งหนึ่งของประเทศไทย เป็นแหล่งเรียนรู้เกี่ยวกับอารยธรรมและวัฒนธรรมในอดีต นักท่องเที่ยวที่สนใจสามารถเดินทางมาเยี่ยมชมได้