อัสดร สายพันธุ์ม้าชั้นเลิศในตำนานโบราณ
โพสท์โดย นาคเฝ้าคัมภีร์
อัสดร(อสฺสตร/Assatara) คือ ชื่อเรียกสายพันธุ์ม้าชั้นเลิศระดับตำนานมีกล่าวไว้ตามพระสูตรต่างๆในศาสนาพุทธ ทว่า ในบันทึกของพระสูตรต่างๆในประเทศไทย ตลอดจนนิทานพื้นบ้านและวรรณคดีต่างๆ รวมถึงชื่อของสัตว์หิมพานต์ ได้นำคำว่า อัสดร มาใช้เรียกม้าชนิดอื่นจนเกิดความปะปนสับสนจนไม่อาจแยกแยะหาที่มาของคำนี้ได้ ดังนั้น เพื่อให้เกิดความชัดเจนในลักษณะของม้าอัสดร จึจำเป็นต้องชำระความรวบรวมข้อมูลจากพระสูตรต่างๆที่เชื่อถือได้ เพื่อกำหนดรูปลักษณ์ของม้าอัสดรขึ้นมาให้ถูกต้องสมบูรณ์
กำเนิดของม้าอัสดร
(โดยย่อ)
ข้าแต่พระโคดมผู้เจริญ บุตรผู้เกิดแต่นางกษัตริย์กับพราหมณ์กุมารนี้ ก็ควรกล่าวได้ว่าเป็นกษัตริย์บ้าง เป็นพราหมณ์บ้าง.
พ. ดูกรอัสสลายนะ ท่านจะสำคัญความข้อนั้นเป็นไฉน
ในโลกนี้ เขาพึงผสมแม่ม้ากับพ่อลา เพราะอาศัย การผสมแม่ม้ากับพ่อลานั้น พึงเกิดลูกม้า
แม้ลูกม้าที่เกิดแต่แม่ม้ากับพ่อลานั้น เหมือนแม่ก็ดี เหมือนพ่อก็ดีก็ควรกล่าวได้ว่า เป็นม้าบ้าง เป็นลาบ้างหรือ?
อ. ข้าแต่พระโคดมผู้เจริญ แม้ลูกผสมนั้นก็ย่อมเป็นม้าอัสดร ข้าแต่พระโคดมผู้เจริญ
เรื่องของสัตว์นี้ ข้าพเจ้าเห็นว่าต่างกัน แต่ในนัยต้น ในเรื่องของมนุษย์เหล่าโน้น ข้าพเจ้าเห็นว่าไม่ต่างอะไรกัน.
(จาก พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๓ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๕ มัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์)
มโหสถทูลถามต่อไปว่า ก็ม้าอัสดรอาศัยฬานี้ เกิดในท้องนางม้าสามัญ
(จาก อรรถกถา มโหสถชาดก)
ลาภ สักการะและการสรรเสริญเกิดขึ้นแก่พระเทวทัตต์เพื่อฆ่าตน เพื่อความพินาศ ก็ฉันนั้นเหมือนกันแล ฯ
ผลกล้วยย่อมฆ่าต้นกล้วย
ขุยไผ่ย่อมฆ่าต้นไผ่
ดอกอ้อย่อมฆ่าต้นอ้อ
ลูก(ของแม่)ม้าอัสดรย่อมฆ่าแม่ม้าอัสดร
ฉันใดสักการะย่อมฆ่าบุรุษชั่ว ฉันนั้น ฯ
(จาก เทวทัตตสูตร)
แม้ม้าอัสดร ผสมครรภ์นั้นกับพ่อม้า.
แม่ม้าอัสดรนั้นตั้งท้อง ไม่สามารถจะออกลูกได้เมื่อถึงเวลา ยืนเอาเท้าตะกุยดิน
เมื่อเป็นเช่นนั้น เขาจึงมัดเท้า ๔ เท้าของแม่ม้าอัสดรนั้นไว้ที่หลัก ๔ หลัก ผ่าท้องเอาลูกออก.
แม่ม้าอัสดรนั้นตายในที่นั้นนั่นเอง.
เพราะเหตุนั้น ท่านจึงกล่าวข้อนั้น.
(จาก ปักกันตสูตร อรรถกถาปักกันตสูตรที่ ๕)
ข้าแต่พระโคดมผู้เจริญ บุตรผู้เกิดแต่นางกษัตริย์กับพราหมณ์กุมารนี้ ก็ควรกล่าวได้ว่าเป็นกษัตริย์บ้าง เป็นพราหมณ์บ้าง.
พ. ดูกรอัสสลายนะ ท่านจะสำคัญความข้อนั้นเป็นไฉน
ในโลกนี้ เขาพึงผสมแม่ม้ากับพ่อลา เพราะอาศัย การผสมแม่ม้ากับพ่อลานั้น พึงเกิดลูกม้า
แม้ลูกม้าที่เกิดแต่แม่ม้ากับพ่อลานั้น เหมือนแม่ก็ดี เหมือนพ่อก็ดีก็ควรกล่าวได้ว่า เป็นม้าบ้าง เป็นลาบ้างหรือ?
อ. ข้าแต่พระโคดมผู้เจริญ แม้ลูกผสมนั้นก็ย่อมเป็นม้าอัสดร ข้าแต่พระโคดมผู้เจริญ
เรื่องของสัตว์นี้ ข้าพเจ้าเห็นว่าต่างกัน แต่ในนัยต้น ในเรื่องของมนุษย์เหล่าโน้น ข้าพเจ้าเห็นว่าไม่ต่างอะไรกัน.
(จาก พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๓ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๕ มัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์)
มโหสถทูลถามต่อไปว่า ก็ม้าอัสดรอาศัยฬานี้ เกิดในท้องนางม้าสามัญ
(จาก อรรถกถา มโหสถชาดก)
จากข้อมูล ม้าอัสดรนี้ เกิดจากการผสมข้ามสายพันธุ์ ระหว่าง ลาเพศผู้ กับ ม้าเพศเมีย ซึ่งแตกต่างกับฬ่อ(ล่อ)ซึ่งเป็นลูกผสมของ ม้าเพศผู้ กับ ลาเพศเมีย
ม้าอัสสดรมีลักษณะที่สมบูรณ์มากกว่าม้าทั่วไป ร่างกายค่อนข้างสูงใหญ่ มีความอดทนและสติปัญญาเป็นเลิศ สามารถฝึกได้ง่าย กล่าวกันว่า เป็นบุตรที่ประเสริฐกว่าบิดา ต่างกับฬ่อซึ่งมีลักษณะร่างกายเตี้ย
ในภาษาอังกฤษ แม้จะมีความสับสนในการใช้คำแยกแยะ ม้าอัสดร กับ ฬ่อ อยู่บ้าง แต่ก็พอจะหาคำศัพท์ที่ระบุชัดเจนได้ว่า ม้าอัสดร เรียกว่า Mule ส่วน ฬ่อ เรียกว่า Hinny
Mule
Hinny
ดูกรภิกษุทั้งหลาย
แม่ม้าอัสดรย่อมตั้งครรภ์เพื่อฆ่าตน เพื่อความพินาศ แม้ฉันใดลาภ สักการะและการสรรเสริญเกิดขึ้นแก่พระเทวทัตต์เพื่อฆ่าตน เพื่อความพินาศ ก็ฉันนั้นเหมือนกันแล ฯ
ผลกล้วยย่อมฆ่าต้นกล้วย
ขุยไผ่ย่อมฆ่าต้นไผ่
ดอกอ้อย่อมฆ่าต้นอ้อ
ลูก(ของแม่)ม้าอัสดรย่อมฆ่าแม่ม้าอัสดร
ฉันใดสักการะย่อมฆ่าบุรุษชั่ว ฉันนั้น ฯ
(จาก เทวทัตตสูตร)
จากข้อมูล แม้ว่าม้าอัสดรเพศเมียจะสามารถผสมพันธุ์และตั้งครรภ์ได้แต่โอกาสที่จะตายนั้นมีสูงมากๆ แต่ลูกที่คลอดออกมานั้น ยังมีโอกาสรอดได้อยู่ คือ
พึงทราบวินิจฉัยในปักกันตสูตรที่ ๕ ดังต่อไปนี้.
บทว่า ปราภวาย ความว่า เพื่อความไม่เจริญ คือความฉิบหาย.
บทว่า อสฺสตรี ความว่า ม้าอัสดรเกิดในท้องของแม่ม้า.
บทว่า อตฺตวธาย คพฺภํ คณฺหาติ ความว่าแม้ม้าอัสดร ผสมครรภ์นั้นกับพ่อม้า.
แม่ม้าอัสดรนั้นตั้งท้อง ไม่สามารถจะออกลูกได้เมื่อถึงเวลา ยืนเอาเท้าตะกุยดิน
เมื่อเป็นเช่นนั้น เขาจึงมัดเท้า ๔ เท้าของแม่ม้าอัสดรนั้นไว้ที่หลัก ๔ หลัก ผ่าท้องเอาลูกออก.
แม่ม้าอัสดรนั้นตายในที่นั้นนั่นเอง.
เพราะเหตุนั้น ท่านจึงกล่าวข้อนั้น.
(จาก ปักกันตสูตร อรรถกถาปักกันตสูตรที่ ๕)
ผลสรุป ของการผสมพันธุ์ ม้าอัสดรเพศเมีย กับ ม้าเพศผู้ นี้สรุปได้ว่า ลูกม้านั้นต้องผ่าคลอดถึงจะรอดได้ ส่วนแม่ ตาย หลังคลอดเสร็จ
พิจารณาจากการที่ต้องทำการผ่าคลอดแล้วจึงรอด คาดว่า เป็นเพราะลูกม้านั้นมีขนาดตัวใหญ่เกินกว่าขนาดกระดูกเชิงกรานของแม่ม้าอัสดร จึงไม่อาจให้คลอดด้วยวิธีปกติได้นั่นเอง(ยังไม่พบข้อมูลที่ระบุว่า ลูกที่เกิดจากม้าอัสดรเพศเมีย กับ ม้าเพศผู้ มีชื่อเรียกสายพันธุ์ว่าอะไร แต่ไม่ว่าอย่างไรก็ตาม เมื่อพิจารณาจากวิธีการทำคลอดแล้ว ก็พอสรุปได้ว่า ลูกผสมชนิดนี้ต้องมีขนาดตัวที่ใหญ่โตกว่าม้าทั่วไปและม้าอัสดรอย่างแน่นอน อาจเป็นม้าขนาดยักษ์ที่ปรากฏตามตำนานอื่นๆก็เป็นได้)
ส่วนสาเหตุที่ ลูกม้าอัสดรพันธุ์ผสมนี้ไม่มีชื่อเรียก น่าจะมาจากการที่ โดยทั่วไป ไม่มีการผสมพันธุ์ม้าแบบนี้ออกมาใช้งานกันเพราะมันจะได้ไม่คุ้มเสีย เพราะแม่ม้าอัสดรชั้นเลิศต้องตายเพื่อแลกกับลูกม้า(ซึ่งไม่รู้ว่าจะเลี้ยงรอดรึเปล่า)แค่ตัวเดียว
เป็นกำลังใจให้เจ้าของกระทู้โดยการ VOTE และ SHARE
8 VOTES (4/5 จาก 2 คน)
VOTED: zerotype, ฮั่วชวี่ปิ้ง
Hot Topic ที่น่าสนใจอื่นๆ
เตโอตีวากาน (Teotihuacan) กับตำนาน วันสิ้นโลก เมืองโบราณที่ไม่รู้ใครสร้างเงินดิจิทัล 10,000 บาท เฟส 3 มาแน่! คนทั่วไปรับผ่านดิจิทัลวอลเล็ต กระตุ้นเศรษฐกิจปี 2568คนไหนดี Sold out ไปทีละคนๆ แก๊งพระเอก แก๊งคนดีที่ไหน แต่งงานไปแล้ว2 มีแฟนรักแฟนมากไปอีก2 เหลือหนึ่งเดียวคนนี้คือพี่เกรท วรินทรโรเซ่ในลุค number one girl ของไต้หวันซีรีส์จีน “ต้นตำนานอาภรณ์จักรพรรดิ” ผลงานของ “ถานซงอวิ้น” แนวนางเอกสู้ชีวิต10 ฉายาดารา 2567 เชยจนต้องขยี้ตา หรือเสน่ห์ย้อนยุคที่ยากจะปฏิเสธ?พนักงานสตาร์บัคส์[อเมริกา] ประท้วงหยุดงานจนถึงคริสต์มาสอีฟ เพื่อต่อรองค่าจ้างและเวลาทำงานเพลง “ไก่” จากเป้ อารักษ์ เพลงเก่าสุดยูนีค ที่กำลังเป็นไวรัลอีกครั้งหนุ่มจีนหน้าเหลี่ยมเพราะ "เคี้ยวหมากฝรั่ง" หนักมาก เผยภายใน 8 ปี เสียค่าหมากฝรั่งไปกว่า 2 ล้านบาทรีวิวหนังดัง SAVAGES คนเดือดท้าชนคนเถื่อน50 ข้อแนะนำ!! เพื่อชีวิต "ราบรื่น" ในปี 2025Hot Topic ที่มีผู้ตอบล่าสุด
เพจอีซ้อขยี้ข่าว เผย มีกระแสคนโพสต์ ขอรับซื้อลูกอัณฑะคู่ละ12ล้าน...เมื่อฉันไปบาหลี EP.6 Tirta Empul Templeเพชรปากปลาร้าหน้าเป๊ะ ลองทาลิปสติกบนปาก ทำเอาทัวร์ลงสนั่น ร้านค้ารับเรื่อง สั่งให้โละยกแผงเลย!Labubu คอลเลคชั่นใหม่ เปิดขายไทย แต่คนจีนเหมาเกลี้ยง!โรเซ่ในลุค number one girl ของไต้หวันรีวิวหนังดัง SAVAGES คนเดือดท้าชนคนเถื่อน