Popcorn Brain ภาวะสมองระเบิด เหมือนป๊อปคอร์นร้อน ๆ ในไมโครเวฟ อาการติดจอ จากการเสพข้อมูลที่มากเกินจำเป็นบนโซเชียลฯ ที่ส่งผลต่อสมอง
เมื่อปี 2011 ข้อมูลจาก UW iSchool คำนี้ถูกบัญญัติโดย David Levy ที่ว่า ‘Popcorn Brain’ หมายถึง เวลาที่สมองรู้สึกเหมือนเป็นถุงป๊อปคอร์นที่กำลังแตกเปรี๊ยะ ๆ อยู่ในไมโครเวฟ เพราะมีเรื่องนั้นเรื่องนี้ Poping เข้ามาในหัวไม่หยุดหย่อน เด้งดึ๋งไปทุกทิศทาง ควบคุมก็ไม่ได้ แถมยังโฟกัสเรื่องไหนก็ไม่ได้สักเรื่อง นั่นเอง
Popcorn Brain หรือ ภาวะที่สมองถูกกระตุ้นอย่างต่อเนื่อง จากการใช้งานอุปกรณ์ดิจิทัล และสื่อสังคมออนไลน์ ทำให้ความสามารถในการจดจ่อกับกิจกรรมลดลง
สาเหตุของอาการ Popcorn Brain
เกิดจากการใช้อุปกรณ์ดิจิทัลอย่างต่อเนื่อง การที่สมองของเราเคยชินกับการถูกกระตุ้นมากเกินไปให้คิดหลาย ๆ อย่างพร้อมกัน เมื่อมีสิ่งกระตุ้นจากมีเดียต่าง ๆ ที่บังคับให้เราไถหน้าจอไม่หยุด รีเฟรชหน้าฟีดไม่พัก ขณะที่หูก็คอยเงี่ยฟังเสียง แจ้งเตือนจากแอปฯ ต่าง ๆ ที่เด้งเข้ามารบกวนสมองอยู่ตลอดเวลา สมองจะทำการ ‘ตาม’ หรือ ‘เลียนแบบ’ ความวุ่นวายของสิ่งรบกวนเหล่านั้นโดยอัตโนมัติ ทำให้เกิดการคิด คิด คิด และคิดไม่หยุดตามมา เหมือนกับเมล็ดข้าวโพดที่ระเบิดออกจากถุงแบบควบคุมไม่ได้
แดนเนียล เฮจ์ (Dannielle Haig) นักจิตวิทยาจาก DH Consulting ในลอนดอน อธิบายว่า สมองของคนเราจะมีระบบที่เรียกว่าการ ‘ให้รางวัลตัวเอง’ (The Brain Reward System) จะให้ความรู้สึกพึงพอใจ มีความสุขเมื่อได้รับสิ่งกระตุ้น และทำให้เกิดความต้องการที่จะได้รับสิ่งนั้นซ้ำแล้วซ้ำอีกไปเรื่อย ๆ “เวลาได้รับการแจ้งเตือนใหม่ ๆ หรือรับรู้ข้อมูลใหม่ ๆ ที่เราสนใจ มันเหมือนเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดการหลั่งสารโดพามีนในสมองมากขึ้น ทำให้สมองเสพติด อยากวนลูป ได้รับความพึงพอใจนี้ไปเรื่อย ๆ แถมยังต้องการสิ่งกระตุ้นนั้นมากขึ้นเรื่อย ๆ ด้วย”
ผลเสียที่เกิดขึ้นจากภาวะ Popcorn Brain
- ลดความสามารถการจดจ่อ คนที่มีภาวะนี้ จะจดจ่อกับงาน หรือกิจกรรมที่ต้องใช้ความสนใจเป็นเวลานานได้น้อยลง
- เพิ่มความเครียด และความเหนื่อยล้า เพราะสมองได้รับการกระตุ้นอยู่ตลอดเวลา
- ส่งผลต่อความสัมพันธ์ และคุณภาพชีวิตโดยรวม เนื่องจากไม่สามารถจดจ่อกับกิจกรรมในชีวิตจริงได้
- อาจนำไปสู่ภาวะ Mental Restlessness หรือภาวะฟุ้งซ่าน กระวนกระวายจิตใจ และส่งผลให้สมองโฟกัสกับเรื่องอะไรเป็นชิ้นเป็นอันได้ยากมากขึ้นในระยะยาว
วิธีป้องกันภาวะ Popcorn Brain
- จำกัดเวลาการใช้งานอุปกรณ์ดิจิทัล และสื่อสังคมออนไลน์ ลองจำกัดเวลาในการใช้โซเชียลฯ ให้ตัวเองอย่างเคร่งครัดในแต่ละวัน เพื่อไม่ให้สมองถูกกระตุ้นต่อเนื่องตลอดเวลา
- ฝึกสติและสมาธิ เพื่อเพิ่มความสามารถการจดจ่อ และ ลดความฟุ้งซ่าน
- เปลี่ยนไปทำกิจกรรมที่ไม่เกี่ยวกับเทคโนโลยีบ้าง อย่างเช่น การอ่านหนังสือ การออกกำลังกาย หรือ การทำงานอดิเรก การทำงานศิลปะ เล่นดนตรี อยู่กับธรรมชาติ เพื่อให้สมองได้พักผ่อน
- ปิดการแจ้งเตือนจากอุปกรณ์ และแอปพลิเคชันต่าง ๆ ที่ไม่จำเป็น เพื่อลดการรบกวนที่ไม่สำคัญ เป็นการเพิ่มความสงบและสมาธิ
- กินวิตามินบีรวมที่มีปริมาณสูง สูตรสมดุล และ มีวิตามินบีครบถ้วน 10 ชนิด ถึงแม้จะไม่ใช่ทางแก้ไขหลัก แต่ก็เป็นวิธีที่ช่วยเสริมสุขภาพสมองร่วมกับการปรับพฤติกรรมที่เหมาะสม เพราะวิตามินบีจะช่วยลดความเครียด ลดสมองล้า บำรุงสมอง และเพิ่มการทำงานของระบบประสาทได้
















