ติบปาละสามขา
พ.ศ . 2245 กองทัพเงี้ยวหรือไทใหญ่กรีฑาทัพเต็มอัตราศึกยึดหัวเมืองล้านนาได้เกือบทั้งหมดรวมทั้งนครลำปาง ความโหดร้ายในการทำสงครามเงี้ยวส่งผลกระทบต่อผู้คนโดยเฉพาะเด็กผู้ชายที่ถือกำเนิดเกิดมาในช่วงสงคราม ผลจากการยึดครองของเงี้ยวในสมัยนั้น
หากมันผู้ใดเกิดมาเป็นหญิงให้นำตัวมาถวายกู กูจะเลี้ยงดูมันให้เป็นอย่างดี หากมันผู้ใดเป็นชายให้พวกมึงฆ่าพวกมันให้เสียสิ้นอย่าให้มันมาเป็นหนามตำใจกูในภายภาคหน้า เด็กผู้ชายโตมาจะเป็นทหารมันจะกลับมาแก้แค้นหรือตั้งกลุ่มมาต่อสู้กับพวกเรา เป็นผู้หญิงไม่เป็นไร ถ้าเป็นผู้ชายเกิดมาต้องฆ่าทิ้งให้หมด
หากผู้หญิงคนใดคลอดลูกออกมาเป็นผู้ชายพวกเงี้ยวจะจับเด็กผู้ชายฆ่าทั้งหมดแม้แต่รกที่ติดตัวออกมากับเด็กยังบังคับให้ไปฝังใต้ไว้ใต้บันไดให้ทุกคนทั้งผู้ชายและผู้หญิงหญิงได้เหยียบย่ำ วิธีนี้เป็นการแก้เคล็ดไม่ให้เด็กเติบโตมากอบกู้บ้านเมืองในภายหลังได้สำเร็จ
ในขณะนั้นเด็กผู้ชายที่ถือกำเนิดลืมตาถูกพวกเงี้ยวฆ่าตายเป็นจำนวนมาก โดยนำเด็กชายใส่ครกตำให้ตายหรือนำเอาไปไว้กลางไร่นา ปล่อยน้ำเข้าใส่ให้น้ำท่วมตาย
นางคำนำบุตรของตนไปหลบซ่อนอยู่บนภูเขา (ชื่อเขาพืม) โดยพาบุตรชายอาศัยอยู่ใต้ต้นปล่ามก้อ ไหว้วอนขอให้พระแม่ธรณีเทวาอารักษ์เสือบ้านเจ้าปักษ์แจ้าแคว้นเสนาพระยา แก้วหื้อมาช่วยคุ้มครองปกปักรักษาได้อยู่รอดปลอดภัย ยามนี้มีเพียงปาฏิหาริย์ เท่านั้นที่จะช่วยชีวิตทั้งสองคนเอาไว้
หากลมหายใจของบุตรน้อยผู้นี้มีค่าต่อแผ่นดินในภายภาคหน้าแล้วไซร้ ด้วยบุญญาธิการที่มีจงช่วยปกป้องเด็กน้อยคนนี้ด้วยเทอญ เมื่อเติบใหญ่จะได้กอบกู้เมืองลำปางด้วยเทอญ
สิ้นเสียงของคนเป็นแม่ท้องฟ้าเปลี่ยนสีเป็นสีแดงอย่างน่าอัศจรรย์
นี่คือสัญญาณแห่งเทพเทวา ทหารเงี้ยวได้เดินค้นหารอบบริเวณใกล้ ๆ ที่เด็กหลบซ่อนอยู่หลาย ๆ ครั้งก็ไม่เจอซึ่งเป็นเรื่องเหลือเชื่ออย่างมากที่เด็กเล็ก ๆ ไม่ส่งเสียงร้องแต่อย่างใด ผู้เป็นแม่ได้เลี้ยงลูกโดยอาศัยข้าวตากแห้งอมน้ำเอามาเคี้ยวป้อนให้กับบุตรชายจนกระทั่งการศึกสงบ ทหารเงี้ยวได้ถอนกำลังกลับเมือง นางคำจึงพาบุตรชายกลับมาอยู่บ้านตามเดิม
เด็กน้อยเจริญวัยเติบโต นางคำจึงพาลูกไปฝากไว้กับสมภารวัดสามขาเพื่อให้ลูกชายศึกษาเล่าเรียนวิชาเวทมนต์คาถาอาคมจนเก่งกล้าจึงบวชเป็นสามเณรและอุปสมบทเป็นภิกษุสงฆ์นามว่า ติ๊บปาละ
สมภารวัดสามขามีชื่อว่า พระอาจารย์ ธรรมวงศ์ท่านเป็นอาจารย์ของติบปาละ สมภารผู้นี้มีอาคมแกร่งกล้าหาผู้ใดเทียบได้ในยุคนั้น ในทุก ๆ วันพระท่านจะกลายร่างเป็นเสือ (เสือเย็น) ด้วยฤทธิ์คาถาอาคมที่มีอยู่ ดังนั้นพอใกล้ถึงวันพระ ท่านจะเสกน้ำมนต์ให้ติ๊บปาละเอาไว้พร้อมทั้งกำชับไว้ว่าถ้าตนกลายร่างเป็นเสือ อย่ากลัวตั้งสติให้มั่นแล้วใช้น้ำมนต์ที่เสกไว้พรมลงตัวเสือ ท่านจะกลับคืนร่างเป็นมนุษย์ดังเดิม
หลังจากที่สมภารวัดสามขามรณภาพลง ติบปาละได้ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสเป็นคนต่อไป หลายปีผ่านจนกระทั่งผู้นำนครลำปางเฟ้นหาผู้กล้าเพื่อนำทัพต่อสู้กับพวกเงี้ยว วิธีการค้นหาผู้กล้า คือ การประลองวิชาการต่อสู้และคาถาอาคม หลังจากการประลอง ติบปาละเป็นหนึ่งในผู้กล้าที่เข้าประลองจน ด้วยฝีมืออันเก่งกาจและมีคาถาอาคมแกร่งกล้าทำให้ติปปาละได้รับเลือกเป็นหนึ่งในผู้กล้าในการนำทัพออกศึกในครั้งนี้
ด้วยความสามารถและความเก่งกล้าของติบปาละ เขาสามารถนำกำลังพลเพียงหนึ่งร้อยคนบุกเข้าทำลายข้าศึกได้มากกว่าหนึ่งพันคนได้อย่างง่ายดาย การเสียกำลังพลมากเท่าไหร่ ท้าวมหายศยิ่งทำร้ายชาวเมืองลำปางมากเท่านั้น ถึงกระนั้นยิ่งท้าวมหายศทำร้ายชาวเมืองมากขึ้นเท่าไหร่ ทหารเงี้ยวก็ยิ่งตายลงมากขึ้นเท่านั้น
ด้วยยุทธวิธีของการศึกของ 4 ผู้กล้าแห่งเมืองนครลำปาง ได้แก่ หนานทิพย์ช้าง ติบปาละสามขา สมเด็จวัดนายาง หนาถาบ้านฟ่อน เมื่อทหารที่ส่งออกไปแทบไม่หลงเหลือรอดชีวิตกลับมาได้ ท้าวศรีมหายศจึงส่งทหารเอกผู้มากด้วยฝีมือและอาคมออกตามล่า 4 ผู้กล้าแห่งเมืองนครลำปาง ทหารเอกผู้นั้นมีนามว่า ฟ้าน่าน
ฟ้าน่านทหารเอกที่ท้าวมหายศส่งมาไล่ล่ากองกำลังของสี่ผู้กล้าว่ากันว่าไม่เพียงแต่เก่งกาจด้านสู้รบเท่านั้นยังมากด้วคาถาอาคมทางไสยเวทมนต์ดำอีกด้วย
หมอผีฟ้าด้านมันผู้นี้เป็นผู้นี้ชำนาญในการใช้คุณไสยและมนต์ดำเป็นอย่างดี แม้กองทัพมนต์ดำของฟ้าด้านจะเสียท่าแก่กองกำลังของติบปาละสามขาแต่ทว่ากองทัพใหญ่ของข้าศึกกที่มีกำลังพลมหาศาลกำลังเคลื่อนทัพมาถึงเมืองนครลำปางในอีกไม่ช้า ผู้กล้าทั้งสี่คนไปร่วมวางแผนรบที่วัดนางล้อม
ต้องฆ่าแม่ทัพใหญ่ให้ได้เสียก่อนที่ทัพใหญ่จะมาถึง
สี่ผู้กล้านำกองกำลังอาสาสามร้อยคนล้อมวัดพระธาตุลำปางหลวงที่มั่นของข้าศึก ในตอนดึกลอบเข้าไปทางช่องระบายน้ำทางทิศตะวันตกของวัดทำการแบ่งหน้าที่ประจำประตูวัดทั้งสี่หมายทำลายชีวิตศัตรูทุกคนไม่ให้หนีรอดไปได้แม่แต่คนเดียว
ประตูวัดพระธาตุลำปางหลวงทางทิศตะวันออกคือหนึ่งในกลยุทธ์สำคัญที่เชื่อว่า เมื่อแม่ทัพตายทหารข้าศึกจะแตกกระจายมาทางนี้คือติบปาละคือ ผู้ถือเสาดักข้าศึกอยู่ทางนี้
ชาวลำปางพอมีบุญอยู่เหนือการปกครองของผู้ใดของให้กระสุนดินดำในมือได้เปลี่ยนแปลงชะตาเมืองได้ด้วยเทอญ
คำอธิฐานของหนานทิพย์ช้าง
สิ้นเสียงปืน กระชากเอาวิญญาณของท้าวมหายศออกจากร่างทันที ทหารข้าศึกนับพันวิ่งกรูกันออกมาทางประตูทางทิศตะวันออกที่มีติบปาละรับผิดชอบดูแล ไม่มีข้าศึกหนีรอดออกมาทางประตูนี้ได้แม้เพียงแต่คนเดียว
หลังจากกอบกู้เมืองลำปางได้เสร็จ ผู้กล้าทั้งสี่คนได้ตกลงกันว่าใครจะเป็นคนครองเมืองลำปาง หลังจากที่พูดคุยตกลงกันแล้วทุกคนเห็นฟ้องต้องกันว่าให้หนานทิพย์ช้างเป็นผู้ครองเมืองลำปาง
ภายหลังจากที่ขับไล่ข้าศึกออกไปจากลำปางจนหมดสิ้นแล้วเลือกหนานทิพย์ช้างเป็นเจ้าเมืองปกครองเมืองลำปาง ติบปาละเดินทางกลับบ้านสามขากลับไปบวชเป็นพระตลอดชีวิต