เรื่อง...เพื่อนกันจนวันตาย

โดย...ทินภัทร  สำเร็จงาน

...............................................................................................................................................

๑

          ผมมีเพื่อนเป็นเ...้ย

บ้านที่ผมเช่าอยู่นั้นมีห้องทั้งหมดสิบเจ็ดห้อง  เป็นห้องปูนชั้นเดียวติดพื้นเรียงยาวเป็นรูปตัวแอล  ผมเช่าอยู่ห้องท้ายสุดคือห้องหมายเลขสิบเจ็ด  ซึ่งอยู่ลึกเข้าไปในสวนมะพร้าวและสวนกล้วย  มีร่องน้ำล้อมรอบห้องเช่าของผม   เจ้าของห้องเช่าเป็นนายทหารนอกราชการที่ทำกิจการห้องเช่าเพราะไม่มีอะไรจะทำ  เจ้าของห้องเช่าจะคัดคนเข้าอยู่ว่าเป็นใครมาจากไหน  ต้องมีหลักมีฐานมิใช่คนเกกมะเหรกเกเร  หรือพวกติดยา  โดยเฉพาะชาวต่างด้าว  ลาว เขมร  พม่า  เจ้าของห้องปฏิเสธโดยสิ้นเชิง

วันที่ผมเดินหาบ้านเช่าแม่ค้าข้าวแกงชี้มือให้ไปยังบ้านหลังสีฟ้าหลังใหญ่ซึ่งตั้งอยู่ติดคลองประปา  แกบอกว่าไม่แนะนำให้ไปหาบ้านเช่าอื่นในละแวกนี้  เพราะมีชาวต่างด้าวและพวกขี้ยาอยู่กันเยอะ  มีห้องโดนงัดแงะอยู่บ่อยครั้ง  ไปหาบ้านหลังสีฟ้าน่าจะดีกว่า  เจ้าของห้องเช่าคัดเลือกผู้เช่าราวกับสอบสัมภาษณ์เข้าทำงานเลยทีเดียว

จริงอย่างแม่ค้าข้าวแกงว่า  ป้าบัวภรรยาเจ้าของห้องเช่าแนะนำตัวเอง  และสอบถามถึงหน้าที่การงาน  ผมซึ่งอายุต้นสี่สิบและประกอบอาชีพรับราชการก็บอกความจริง  ที่ต้องหาห้องเช่าเนื่องจากเพิ่งย้ายตามหน้าที่ราชการมาที่จังหวัดนนทบุรีแห่งนี้  สีหน้าท่าทางของป้าบัวมีความพึงพอใจ  แกพาเดินดูห้องที่ว่างอยู่สองห้อง  ห้องหมายเลขเจ็ดและห้องท้ายสุดหมายเลขสิบเจ็ด  ผมเป็นคนที่ไม่ชอบความอึดอัด  ถ้าเลือกห้องหมายเลขเจ็ดทางซ้ายมือก็ห้องหมายเลขหก  ทางด้านขวามือก็หมายเลขแปด  ทำอะไรคงไม่ถนัดนัก

          ห้องหมายเลขสิบเจ็ดเป็นห้องท้ายสุดที่ติดร่องน้ำและร่มครึ้มด้วยป่ากล้วยและต้นไม้หลากพันธุ์ที่ผมก็ไม่สันทัดเรื่องชื่อของมัน  ที่ร่องน้ำขนาดคนกระโดดข้ามได้เจ้าของห้องเช่าได้ลงปลาไว้จำนวนมาก  มีปลาหลายขนาด  ได้ยินมันผุดตีน้ำเล่นเกือบทั้งวันทั้งคืน  และตรงนี้เองเจ้าของห้องเช่าจะนำอาหารมาเทลงไปในร่องน้ำเพื่อให้ปลา

          จากถนนใหญ่เขตอำเภอเมืองนนทบุรี  เดินด้วยเท้าประมาณห้าร้อยเมตรก็ต้องเลี้ยวซ้ายขึ้นสะพานข้ามคลองประปาน้ำสีดำคล้ำ  เห็นบ้านหลังสีฟ้าใหญ่โตอยู่เบื้องหน้า  จากนั้นก็เดินอ้อมไปทางหลัง มีบ้านไม้อยู่ซ้ายมือหนึ่งหลัง  ขวามืออีกหนึ่งหลัง  เลยไปก็จะพบห้องเช่ายาวเหยียดเป็นรูปตัวแอล  นับจากห้องที่หนึ่งถึงห้องที่สิบเจ็ด

          ผู้พักอาศัยส่วนใหญ่เป็นลูกจ้างส่วนราชการที่ผมทำงานอยู่  เห็นหน้าก็ยิ้มให้กันเล็กน้อยพอเป็นพิธี  จากสำเนียงการพูดคุยก็รู้ว่ามาจากหลายภาคของประเทศนี้  ห้องหมายเลขที่สิบหกซึ่งติดกับห้องผมนั้นผู้เช่าเป็นหญิงสาวหน้าตาดีทำงานเป็นลูกจ้างที่ผมทำงานอยู่เช่นกัน  แต่ผมก็ไม่ค่อยพบหน้าหล่อนนัก  ถึงแม้หล่อนจะอยู่ในห้องก็ไม่เคยได้ยินเสียงทีวีหรือเสียงคุยโทรศัพท์จากห้องนี้

          เลยออกไปจากห้องเช่ายาวเหยียดทางด้านหลัง  ถ้ากระโดดข้ามร่องน้ำไปก็จะเห็นบ้านไม้อีกสองหลัง  ได้ยินแต่เสียงพูดคุยของผู้ชายสองสามคน  ไม่เคยเห็นหน้า  และที่พบเห็นบ่อยก็คือป้ารุ่นเดียวกับป้าบัว  ผมเคยได้ยินผู้เช่าบางคนเรียกแกว่าป้าอร  แกมักจะเดินผ่านหน้าห้องของผมนำอาหารไปให้ปลา  ขณะที่ผมเดินเข้าหรือเดินออกจะเห็นป้าอรชวนคนโน้นคนนี้คุย      ทั้งคนหนุ่มหรือคนแก่  ใครย้ายเข้าย้ายออกหรือใครทำอะไรป้าอรจะส่งข่าวให้ชุมชนผู้เช่าห้องรู้  แกเป็นนักกระจายข่าว  และเป็นภาพชินตาของทุกคน

          ห้องที่สิบห้ามีชายชราอยู่คนหนึ่ง  แกมักจะเปิดประตูแง้มไว้  แต่ผมก็ไม่เคยมองเข้าไป  ได้ยินแต่เสียงแกพูดคุยกับป้าอรตามประสาคนมีอายุ  ถามสารทุกข์สุกดิบกันเป็นธรรมดา

          ผมเป็นคนตื่นแต่เช้า  เช้าแรกที่ห้องเช่าหมายเลขสิบเจ็ด  ทำให้ผมแปลกใจและตกใจเล็กน้อย  มีเสียงเหมือนคนเดินกุกกักอยู่หน้าห้องตอนหกโมงเช้า  หลังจากนั้นคล้ายเสียงเคาะประตูห้อง  ด้วยความที่มาอยู่ใหม่ผมจึงยังรีรอที่จะเปิดประตู  ผมเปิดม่านหน้าต่างและมองลอดบานเกล็ดออกไป  มันเป็นสัตว์สี่เท้าคล้ายจระเข้  ตวัดลิ้นเลียแผล็บๆ อยู่เกือบตลอดเวลา  ตัวขนาดน้องๆ ลูกวัว  มันสบตากับผมแว่บหนึ่งแล้วก็ผลุบหายลงไปในโพรงใต้พื้นคอนกรีต

          นึกใจหายเล็กน้อย  เกิดมาไม่เคยเผชิญหน้ากับสัตว์พันธุ์นี้ในระยะสามก้าวถึง  ปิดม่านแล้วก็คิดไพล่ไปถึงคำร่ำลือต่างๆ นานา  ว่าสัตว์ประเภทนี้จะนำมาซึ่งความโชคร้ายและหายนะล่มจม  เป็นสัตว์อัปมงคล  ยังดีที่ผมไม่เคยสนใจเรื่องพวกนี้ หากเป็นคนที่ถือเรื่องโชคลางคงย้ายออกเพียงวันแรกนี้

          มันไม่ได้มีแค่ตัวเดียว  ผมสังเกตเห็นทีละตัวสองตัวที่ขนาดไม่เท่ากัน  บางวันตัวเท่าจิ้งเหลน  บางวันตัวเท่าสุนัข  แสดงว่าสวนกลางเมืองแห่งนี้เป็นบ้านของพวกมัน  มีลูกหลานของพวกมันอยู่เต็มพื้นที่

          ผมอยู่กับมันโดยถือว่ามันเป็นเพื่อนบ้านที่ต้องเจอะเจอหน้ากันทุกวัน  ไม่เช้าก็ค่ำ  กลายเป็นความคุ้นชินสำหรับผมไปแล้ว  ถ้าวันไหนไม่เจอมันสักตัวนั่นแหละผมจะรู้สึกขาดอะไรไปสักอย่าง  บางวันผมก็เอาซี่โครงไก่ทอดวางทิ้งไว้หน้าห้องด้วย

          ...........................................................................

๒

          วันแรกที่เข้าทำงานแห่งใหม่  ผมเข้ารายงานตัวตามธรรมเนียมปฏิบัติกับผู้อำนวยการ  ท่านบอกว่ายินดีต้อนรับและขอให้ช่วยกันทำงานเต็มที่  กองที่ผมสังกัดอยู่เป็นกองที่ต้องปฏิบัติตามนโยบายของอธิบดี  บางครั้งต้องทำงานดึกดื่น  งานลับ  งานฉุกเฉิน  งานเร่งด่วน  มีเข้ามาอย่างไม่มีวันหยุด  คงเหนื่อยแต่ก็มีความภาคภูมิใจ

          ผมได้รับมอบหมายหน้าที่ให้ทำงานด้านธุรการ  ประจำฝ่ายบริหารทั่วไป  ซึ่งวันๆ จะมีหนังสือเข้าออกมากมากหลายเรื่อง  ซึ่งก็ไม่ทำความหนักใจให้กับผมนัก  ผมเคยผ่านงานด้านหนังสือมาบ้างแล้ว  พิมพ์หนังสือก็อยู่ในระดับใช้ได้  งานเสร็จตามกำหนดและไม่มีงานคั่งค้างให้เจ้านายลำบากใจ

          สิ่งแรกที่ผมต้องทำคือการเชื่อมความสัมพันธ์กับเพื่อนร่วมงาน  กองในที่ทำงานมีสี่ฝ่าย  แต่ละฝ่ายก็มีเจ้าหน้าที่ไม่เกินฝ่ายละห้าคน  ทั้งกองมีผู้หญิงสามคนที่เหลือเป็นชาย  งานที่ปฏิบัติเป็นงานที่บางครั้งต้องเดินทางไกล  และต้องผจญภัยบ้างตามหน้าที่ราชการ

          เพื่อนร่วมงานมีหลายประเภท  คนขยัน  คนขี้เกียจ  คนเห็นแก่ตัว  คนมีน้ำใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่  ผมเป็นคนเข้ากับคนง่าย  เจอคนพูดมากผมก็พูดน้อย  เจอคนเสียงดังผมก็ไม่ตกใจ  เจอคนเมาก็เมาด้วยอย่างมีสติ 

          เที่ยงวันแรกที่ปฏิบัติงาน  ผู้อำนวยการนำเจ้าหน้าที่ทั้งกองไปรับประทานอาหารที่ร้านอาหารข้างนอก  นัยว่าเป็นการเลี้ยงต้อนรับเจ้าหน้าที่ที่ย้ายมาปฏิบัติหน้าที่ใหม่  อาหารเต็มโต๊ะ  ทานไปด้วยคุยไปด้วยอย่างออกรส  และมื้อเที่ยงนี่เองเป็นจุดเริ่มต้นของการสร้างสัมพันธ์กับเพื่อนร่วมงานคนหนึ่ง  เขาบอกว่าชื่อสมศักดิ์  ปฏิบัติงานที่นี่ตั้งแต่บรรจุเข้าทำงาน  ไม่เคยย้ายไปจังหวัดไหน  อายุรุ่นราวคราวเดียวกับผม

          “เพื่อนขอบุหรี่มวน”  เมื่อเห็นผมหลบออกมาจากโต๊ะอาหาร  และยืนสูบบุหรี่อยู่หน้าห้องน้ำเขาก็ตามออกมาพร้อมกับยื่นมือ  ผมยื่นซองบุหรี่ให้  เขาดึงไปสองมวน  มวนหนึ่งยัดใส่ปาก  อีกมวนใส่กระเป๋า

          “ยืมไฟแช๊กด้วยเพื่อน”  ผมยื่นไฟแช็กให้

          ความสัมพันธ์ระหว่างเพื่อนร่วมงานเกิดขึ้นอย่างง่ายดายและรวดเร็วจนแทบตั้งตัวไม่ติด  เขาทำงานอยู่อีกฝ่ายหนึ่ง  โต๊ะทำงานอยู่ห่างโต๊ะของผมไปห้าโต๊ะ วันๆ ไม่เห็นเขาทำอะไรเป็นชิ้นเป็นอัน  มองไปทีไรก็เห็นเขาง่วนอยู่กับคอมพิวเตอร์  แต่ก็ไม่เห็นปริ้นท์งานออกมาสักแผ่นเดียว

          ผมเก็บความสงสัยเอาไว้  จนกระทั่งวันหนึ่งเพื่อนร่วมงานผู้หญิงก็บอกว่า  เขาพิมพ์ไม่ได้  ร่างหนังสือไม่เป็น  เดินหนังสือก็ไม่คล่องเนื่องจากตัวอ้วนใหญ่เดินเหินไม่สะดวก  กองนี้อยู่ถึงชั้นเจ็ด  ถ้าเดินหนังสือทั้งเจ็ดชั้นอาจทำให้เกิดอันตรายได้  แต่ที่ต้องให้เขาทำงานอยู่ในกองนี้เป็นเพราะกองอื่นๆ ปฏิเสธเขา  และผู้อำนวยการได้ถูกฝากจากผู้ใหญ่ให้ดูแลเขาด้วย  เขาเป็นลูกชายของอดีตอธิบดีคนหนึ่ง  เขาจึงสิงอยู่ที่กองนี้เรื่อยมา

          นานวันเข้าผมก็สังเกตเห็นความเป็นไปของสมศักดิ์  เขาจะเข้าที่ทำงานหลังเพื่อน  เวลาประมาณเก้าโมงเศษเขาก็จะโผเผเข้ามาพร้อมกับกลิ่นเหล้าคลุ้ง  ตกบ่ายสามโมงเขาก็จะโขยกเขยกออกไปก่อนใครเพื่อน  ไม่บอกกล่าวใคร  ไปไหนไม่รู้  บางวันหายไปตั้งแต่เที่ยงเหตุการณ์ดำเนินไปอย่างนี้ทุกเมื่อเชื่อวัน  เหมือนดูหนังเรื่องเดิม  ฟังเพลงเดิมซ้ำซาก

          “ยืมตังค์สองพันเพื่อน”  วันเงินเดือนออกสมศักดิ์ก็ดึงแขนผมและขอยืมเงินดื้อๆ  เมื่อเห็นผมทำท่างงๆ เขาก็บอกว่ารถที่เขาขับมาทำงานมีปัญหาระบบแก๊ส  เงินที่มีไม่พอ  ขอยืมก่อนเดี๋ยวจะใช้คืน  เพื่อเป็นการสร้างความสัมพันธ์ให้ยาวนานต่อเนื่องผมก็ให้เขายืม  หลังจากนั้นเขาก็ยืมเงินผมอยู่บ่อยๆ  มากบ้างน้อยบ้างตามสถานการณ์  ทั้งๆ ที่รู้ว่าเขาโกหก  ทว่าผมก็ใจอ่อนทุกที  จากเรื่องซ่อมรถก็มีเรื่องค่าน้ำค่าไฟ  ค่าซ่อมบ้าน  ค่าเทอมลูก  ค่าจิปาถะ  และผมก็ยังไม่ได้เงินคืนสักบาทเดียว

          “คุณไม่รู้จักเขาอีกหรือ  โดนกันทุกคนแล้ว  อย่าหวังจะได้คืน”  เพื่อนร่วมงานผู้หญิงคนเดิมบอก

          รู้ตัวก็สายเสียแล้ว  ผมไม่เคยเห็นเพื่อนร่วมงานคุยกับเขา  ไม่ว่าเรื่องงานหรือเรื่องส่วนตัว  นี่กระมังสมศักดิ์จึงเข้ามาหาผมและผมก็กลายเป็นเหยื่อของเขาอีกคน  ทุกคนในห้องนี้ตกอยู่ในสภาพเดียวกัน  เพื่อนผู้หญิงย้ำอีกว่าเงินที่ยืมไปน่ะเขาไปเที่ยวและดื่มเหล้า  ไม่ได้นำไปใช้จ่ายตามที่เขาอ้างหรอก  ทำให้ผมถึงกับอึ้งและคิดหาทางออก

          ..................................................

๓

          เย็นวันนั้นผมรู้สึกแปลกใจ  เมื่อต้นไม้นานาพันธุ์ที่เคยร่มครึ้มบดบังแสงแดด บัดนี้เจ้าของห้องเช่าได้จ้างเด็กหนุ่มวัยยี่สิบต้นๆ สองสามคนตัดโค่นและถากถางออกจนเตียนโล่งภายในวันเดียว  เหลือไว้เพียงต้นกล้วยและมะพร้าว

          อากาศที่เคยเย็นสบายไม่ต้องเปิดพัดลมกลับอบอ้าวจนผมรู้สึกอึดอัด  นอนพลิกตัวไปมากระสับกระส่าย  นับจากวันนั้นผมไม่เคยเห็นสัตว์เลื้อยคลานสี่เท้าพวกนั้นแม้แต่ตัวเดียว    นึกสงสัยอยู่เหมือนกันว่าพวกมันหายไปไหน  อย่างน้อยน่าจะเหลือสักตัวสองตัว  ไม่มีเสียงกุกกักเดินผ่านและเสียงเคาะประตูยามเช้าอีกแล้ว

          เพียงแค่ข้ามวันสามารถเปลี่ยนแปลงชีวิตประจำวันและโลกได้เลย  หากเราประมาทในการดำเนินชีวิตแค่นิดเดียวชีวิตทั้งชีวิตก็เปลี่ยน

          มีผู้เช่าหลายคนบอกคืนห้อง  หญิงสาวห้องที่สิบหกย้ายออกไปแล้ว  ชายชราห้องที่สิบห้าเงียบเสียง  และไม่เปิดประตูห้องค้างไว้อีก  ป้าอรที่เคยชวนคนโน้นคุยคนนี้คุยก็เงียบไปเฉยๆ  ผมเห็นแกเดินงกๆ เงิ่นๆ โดยไม่สนใจใครอีก

          ทุกครั้งที่เดินผ่านบ้านหลังใหญ่ผมได้ยินป้าบัวเจ้าของห้องเช่าบ่นกระปอดกระแปดว่ามีแต่คนย้ายออกไม่มีคนย้ายเข้า  ห้องว่างเป็นสิบห้อง  รายได้ประจำเดือนหดหายไปหลายหมื่น

          สังคมห้องเช่าในสวนกลางเมืองแห่งนี้วังเวงสิ้นดี

          ......................................................................

 

๔

          สมศักดิ์หายไปหลายวันแล้ว  ไม่มีใครรู้ว่าเขาไปอยู่ที่ไหน  ไม่มีการยื่นใบลา  ไม่มีการติดต่อทางโทรศัพท์  สอบถามไปที่บ้านภรรยาของเขาก็บอกว่าสมศักดิ์แต่งตัวออกบ้านแต่เช้ามืดและกลับเข้าบ้านดึกดื่นทุกวัน  หล่อนบอกว่าเขาไม่เคยลางานหรือขาดงาน  เขาเป็นคนขยันและไม่ทอดทิ้งครอบครัว  ผู้อำนวยการถึงกับโกรธหัวฟัดหัวเหวี่ยง  และให้ผมปฏิบัติหน้าที่ควบสองฝาย  ทั้งฝ่ายบริหารทั่วไปเดิมและฝ่ายของสมศักดิ์ที่ว่างอยู่

          ยังมีเพื่อนร่วมงานประเภทนี้ในประเทศนี้อีกกี่คนกันหนอ   ประเทศนี้ใช้งบประมาณสักเท่าไรสำหรับเลี้ยงดูคนแบบนี้  โดยที่ไม่สามารถทำอะไรได้เลย  หากผู้อำนวยการทำอะไรลงไปอาจโดนสั่งย้ายได้ง่ายๆ  แต่ถ้าไม่รายงานผู้บังคับบัญชาที่สูงขึ้นไปก็จะกลายเป็นความผิดอีก  ผิดทั้งขึ้นทั้งล่อง

ผู้อำนวยการเรียกประชุมเจ้าหน้าที่ทั้งกอง  เพื่อนในที่ทำงานต่างวิพากษ์วิจารณ์ไปต่างๆ นานา  ส่วนใหญ่จะเห็นไปในทางเดียวกันว่าควรรายงานผู้บังคับบัญชาระดับสูงตามหน้าที่  มีเพื่อนคนหนึ่งบอกว่าพ่อของสมศักดิ์ซึ่งเป็นอดีตอธิบดีเป็นผู้ที่ใกล้ชิดกับนักการเมืองคนดังคนหนึ่ง  และขณะนี้ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีเสียด้วย  หากทำอะไรลงไปอาจโดนสั่งย้ายทั้งกอง     ได้ยินแค่นั้นผู้อำนวยการก็แทบร้องไห้ 

         ....................................................................

๕

          ฝนกลางฤดูตกอย่างไม่ลืมหูลืมตาติดต่อกันหลายวัน  พอฟ้าเปิดป่าไม้ใบหญ้าในสวนกลางเมืองที่ถูกตัดโค่นได้กลับมามีชีวิตร่มครึ้มอีกครั้งหนึ่ง  ความเย็นชื้นปกคลุมไปทั่วชุมชนห้องเช่า  ห้องเช่าถูกเช่าเต็มทุกห้อง  ป้าอรกลับมาพูดจาส่งข่าวเช่นเคย  ชายชราห้องที่สิบห้าเปิดประตูค้างไว้อีกแล้ว 

          พวกมัน-สัตว์สี่เท้าเพื่อนของผมกลับมาในเย็นวันหนึ่ง  มันมาพร้อมกับสมศักดิ์เพื่อนร่วมงานของผม  ต่างกันแต่ว่าสมศักดิ์มีใบรับรองแพทย์จากโรงพยาบาลมายืนยันว่าเขานอนป่วยอยู่โรงพยาบาลจริงๆ  ไม่ได้ทิ้งงานหนีหายไปไหน  ผู้อำนวยการไม่สามารถดำเนินการทางวินัยกับเขาได้เลย

          ผมอยากจะถามเพื่อนสี่เท้าของผมเหลือเกินว่าระหว่างที่ต้นไม้ในสวนนี้ถูกตัดโค่น    พวกมันไปนอนอยู่โรงพยาบาลสัตว์ที่ไหนหรือเปล่า  แต่ผมก็ทำอะไรไม่ได้ เห็นมันแลบลิ้นแผล็บๆ ทักทายก็ใจอ่อน  รับมันกลับมาเป็นเพื่อนแต่โดยดี

          เรื่องคงจะจบลงแค่นี้  ถ้าหากว่าคืนต่อมาสมศักดิ์ไม่ถูกยิงตายในร้านคาราโอเกะ     แห่งหนึ่ง พอทราบข่าวนี้ผมรีบออกไปซื้อซี่โครงไก่ทอดมาห้าตัว  หวังว่าเพื่อนสีขาผิวหนังตะปุ่มตะป่ำจะอิ่มหนำสำราญกันถ้วนหน้า

..........................................................................