สดร.ชวนชมฝนดาวตก ‘ลีโอนิดส์’กลุ่มดาวสิงโต 17-18พ.ย.58

สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สดร.) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชวนชม ‘ฝนดาวตกลีโอนิดส์’ หรือ ฝนดาวตกกลุ่มดาวสิงโต หลังเที่ยงคืนของวันที่ 17 พฤศจิกายน 2558 ประมาณเวลา 03.00 น. เป็นต้นไป จนถึงรุ่งเช้าวันที่ 18 พฤศจิกายน 2558 ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ บริเวณกลุ่มดาวสิงโต

ดร.ศรัณย์  โปษยะจินดา รองผู้อำนวยการ สดร. เปิดเผยว่า เดือนพฤศจิกายนของทุกๆ ปี จะเกิดปรากฏการณ์ ‘ฝนดาวตกลีโอนิดส์’ หรือ ฝนดาวตกกลุ่มดาวสิงโต สังเกตได้ตั้งแต่หลังเที่ยงคืนของวันที่ 17 พฤศจิกายน 2558 ต่อเนื่องไปถึงรุ่งเช้าของวันที่ 18 พฤศจิกายน 2556 ซึ่งปีนี้กลุ่มดาวสิงโตจะโผล่พ้นจากขอบฟ้าในเวลาประมาณ 01.00 น. ของวันที่ 18 พฤศจิกายน ดังนั้นช่วงเวลาที่เหมาะสมในการสังเกตปรากฏการณ์ฝนดาวตกลีโอนิดส์มากที่สุด คือเวลาประมาณ 03.00 น. เป็นต้นไปจนถึงรุ่งเช้า ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือบริเวณใกล้กลุ่มดาวสิงโต ซึ่งเป็นศูนย์กลางการกระจายของฝนดาวตก

“ปีนี้ประเทศไทยจะมีโอกาสมองเห็นฝนดาวตกจำนวนไม่มากนักประมาณ 10-15 ดวงต่อชั่วโมง แม้จะมีปริมาณน้อย แต่ฝนดาวตกลีโอนิดส์ถือเป็นฝนดาวตกที่มีความสว่างมากที่สุด เพราะเคลื่อนที่ผ่านเข้ามาในชั้นบรรยากาศในอัตราเร็วถึง 71 กิโลเมตรต่อวินาที ช่วงเวลาที่ดีที่สุดในการสังเกตฝนดาวตกคือตั้งแต่หลังเที่ยงคืนเป็นต้นไป เพราะเป็นช่วงที่ดาวตกวิ่งตามทิศทางการหมุนของโลก จึงเห็นดาวตกวิ่งในอัตราเร็วที่ช้ากว่าจนมีเวลาที่สามารถชี้ชวนกันดูได้ และมองเห็นความสวยงามของดาวตกได้ชัดเจนขึ้น”

ดร.ศรัณย์ กล่าวว่า สถานที่ในการชมฝนดาวตก ควรเป็นสถานที่ท้องฟ้ามืดสนิทไม่มีแสงไฟรบกวน จะเห็นความสว่างมาก วิธีการชมฝนดาวตกให้สบายที่สุด ให้นอนรอชม เพราะช่วงที่เกิดฝนดาวตกจุดศูนย์กลางจะอยู่เหนือท้องฟ้ากลางศีรษะพอดี แต่ไม่อาจบอกได้แน่ชัดว่าควรตั้งกล้องทางทิศไหนหากต้องการบันทึกภาพ เนื่องจากตกกระจายทั่วท้องฟ้า ต้องอาศัยการเดาหรือเปิดหน้ากล้อง เพื่อรอให้ดาวตกวิ่งผ่านหน้ากล้อง
 
ทั้งนี้ฝนดาวตกลีโอนิดส์ เกิดจากสายธารเศษฝุ่นของดาวหาง 55พี เทมเพล-ทัตเทิล (55P Tempel-Tuttle) ที่ยังหลงเหลืออยู่ในวงโคจรของดาวหางตัดผ่านวงโคจรของโลก ทำให้เศษฝุ่นของดาวหางเหล่านั้นเสียดสีกับชั้นบรรยากาศโลก เกิดการเผาไหม้จนเห็นเป็นแสงสว่างวาบคล้ายลูกไฟวิ่งพาดผ่านท้องฟ้า ทิศทางวงโคจรของฝนดาวตกลีโอนิดส์สวนทางกับทิศทางวงโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์ ทำให้ความเร็วของเม็ดฝุ่นที่เข้ามาเสียดสีกับบรรยากาศโลกมีความเร็วค่อนข้างมาก โดยมีความเร็วสูงถึง 71 กิโลเมตรต่อวินาที ฝนดาวตกลีโอนิดส์ เป็นฝนดาวตกที่มีความสว่างมากที่สุด จึงได้รับการขนานนามว่า ‘ราชาแห่งฝนดาวตก’

อย่างไรก็ตามในช่วงกลางเดือนธันวาคม จะมีฝนดาวตกเจมินิดส์ หรือฝนดาวตกคนคู่ มาให้ได้ชม เป็นปรากฏการณ์ดาราศาสตร์ส่งท้ายปี 2558 โดยสามารถสังเกตได้ตั้งแต่หลังเที่ยงคืนของวันที่ 13 ธันวาคม 2558 ต่อเนื่องไปจนถึงเช้ามืดของวันที่ 14 ธันวาคม 2558