"ซักแห้ง" Quick Cleaning ดูแลจักรยานให้สะอาด เงาวับในไม่กี่นาที

การดูแลรักษาจักรยานให้สะอาด ถือเป็นหนึ่งในวิถีของโปรอย่างแท้จริง

ไม่เพียงเท่านั้น จักรยานที่สะอาดเอี่ยมจะมีอายุการใช้งานชิ้นส่วนต่างๆที่ยืนยาวกว่าจักรยานที่ไม่ได้ดูแลอย่างมาก

ทำไมโปรทั้งหลายนิยมล้างจักรยานจนสะอาดกัน? ..ในการแข่งจักรยานอาชีพ ความผิดพลาดที่เกิดขึ้นอาจส่งผลถึงผลการแข่งและแบ่งแยกผู้แพ้กับผู้ชนะได้ ซึ่งปัญหาทางกลไกหลายๆอย่างเกิดจากระบบการทำงานของชิ้นส่วนที่ผิดพลาดจากการสึกหรอและคราบสกปรกอย่างที่คุณคิดไม่ถึง และนั่นคือสาเหตุที่ทำไมบรรดาโปรทั้งหลายต้องล้างรถให้สะอาดเสมอนั่นเอง

เข้าหน้าหนาวแล้ว .. แน่นอนครับว่าเราคงไม่ค่อยได้ไปลุยฝนที่ไหน ไม่ค่อยได้เจอกับเส้นทางเปียกน้ำ หลายๆคนก็มองว่า นี่แหละคือช่วงเวลาดีแห่งชีวิตที่ไม่ต้องล้างจักรยาน! ความเป็นจริงเศษฝุ่น เศษดินทั้งหลายสามารถเกาะตัวและเข้าไปจับในจุดต่างๆได้แม้จะไม่ได้ไปลุยน้ำที่ไหนมา อย่าลืมนะครับว่าทั้งโซ่ เฟือง และชุดขับเราต่างมีน้ำมันหล่อลื่นเคลือบอยู่ และเมื่อใช้งานไปสักพัก น้ำมันเหล่านั้นจะจับตัวกันเหนียวและกลายเป็นแหล่งดักฝุ่นอย่างดี เมื่อฝุ่นเข้าไปสะสมตัวมากเข้า ก็ทำให้เกิดอาการสึกหรอได้ไวขึ้น

วันนี้ผมขอเสนอขั้นตอนการ"ดูแล" รักษาจักรยานให้สะอาดใหม่ง่ายๆในไม่กี่นาที ทำได้หลังปั่น อย่างน้อยๆเดือนละครั้ง หรือสัปดาห์ละครั้งก็จะเยี่ยมมาก (ย้ำว่าโปรทีมเค้าล้างจริงจังกันทุกวัน อันนี้แค่"แบบเร่งด่วน") ใครชมของ GCN ที่ล้างจักรยานใน 5 นาที มันเร็วจริงครับแต่ต้องมาล้างเปรียกกัน วันนี้ผมขอเสนอขั้นตอนการซักแห้ง

อุปกรณ์

1.ผ้าขี้ริ้ว หลายๆผืนครับ เราจะแยกผ้ากันระหว่าง ผ้าแห้ง ผ้าเปรียก ผ้าเลอะน้ำยา ผ้าเลอะน้ำมัน

2.น้ำยาล้างคราบสารหล่อลื่น หรือ De-greaser รอบนี้ผมเลือก Joe's BIO DEGREASER ตัวล้างคราบหล่อลื่นแบบชีวภาพที่ปลอดสารพิษตกค้าง กลิ่นมันไม่ฉุนมาก ไม่กัดมือ แพ็คที่ซื้อก็มาเป็นตัวฉีดได้เลย และซื้อเติมได้ด้วย

3.น้ำมันหยอดโซ่ ในบทความนี้ผมเลือก Joe 's PTFE WET LUBE เพราะผมกำลังเตรียมไปแข่งจักรยานทางไกล เลือกเอาตัวนี้ที่เน้นเรื่องติดแน่นทนนานระยะยาวไกล และไม่รู็ว่าจะเจอฝนหรือไม่

4.น้ำยาเคลือบผิว Joe 's FRAME & TIRE SHINE ซึ่งไม่กิดพื้นผิวทุกชนิด ไม่มีตัวทำละลาย ช่วยให้ผิวเฟรมและยางเงา ลดการจับฝุ่น และยืดอายุของหน้ายาง(เพราะฝุ่นมาจับน้อยลง) ข้อนี้จะมีหรือไม่ก็ได้นะครับ แต่ถ้ามีก็ดี เพราะมันช่วยลดฝุ่นในส่วนต่างๆได้มาก

ก่อนอื่นหลังปั่นสิ่งที่ควรทำคือ เช็ดเอาคราบและฝุ่นติดรถออกไปเสียก่อนนะครับ จะเอาน้ำราดแล้วเช็ดออก หรือเอาผ้าหมาดลูบออกก็ได้เช่นกัน การสาธิตวันนี้ผม ไม่ได้ล้างรถแม้แต่นิดเดียว(มาเป็นเดือนนั่นแหละ) ผมแค่เอาผ้าหมาดๆมาลูบเอาเศษฝุ่น เศษโคลนแข็งกรังตามส่วนต่างๆออกไปเท่าที่ทำได้ ยิ่งหมักนานก็ยิ่งเสียเวลาตรงนี้ แต่ถ้าทำบ่อยๆเป็นปกติ รับรองว่าไม่ถึง 2 นาทีหมดแล้วครับ ถอดล้อหน้าหลัง หาขาตั้งหรือตัวแขวน เช็ดๆๆๆๆ แค่นี้ก็พอแล้ว (บอกแล้วว่าเราจะซักแห้ง)

เอ้า ! มาครับ มาเริ่มกันเลย
ผมเริ่มด้วยการถอดล้อหลัง และถอดเฟืองออกมาจากโม่หลังเสียก่อน ขั้นตอนนี้จะถอดหรือไม่ก็ได้ แต่ถ้าถอดก็จะทำได้ง่ายขึ้นมาก ถ้าไม่ถอด ต้องเอาผ้าชอนไชกันเยอะหน่อย หรือหาแปรงขัดเก่าๆมาก็ช่วยได้ครับ

หากอยากรู้วิธีและขั้นตอนการถอดเฟือง ติดตามอ่านได้ในบทความเก่าที่นี่เลยครับ

คราบสกปรกบนเฟืองแบบนี้มาจากทั้งฝุ่นและเศษจากการสึกหรอของตัวระบบขับเคลื่อนเอง ซึ่งมันก็เหมือนกับกระดาษทรายที่ช่วยขัดให้เฟืองและโซ่ของเราสึกเร็วขึ้นนั่นเอง อายุการใช้งานก็จะสั้น เป็นเหตุให้เสียเงินก่อนวันอันควร

ลุยเลยครับ จับวางแล้วเอา De-greaser ฉีดอัดลงไปให้ชุ่มฉ่ำ ถ้าใช้ตัวละลายแบบอื่นๆเช่นน้ำมันก๊าด ก็สามารถล้างคราบได้ หรือพวกเสปรย์สำเร็จรูปทั้งหลายหลากยี่ห้อก็ทำได้เช่นกัน แต่จากที่ลองๆมา นอกจากตัวนี้จะไม่เหม็นแบบกลิ่นพิษ มันยังทำงานได้เร็วมากๆอีกด้วย เร็วกว่ากระป๋องยี่ห้อเป็นตัวย่ออังกฤษกับตัวเลข กระป๋องเหลืองและน้ำเงิน

ผมรื้อออกมาเพราะจะได้นั่งเช็ดได้ง่ายๆที่ละวง แต่ถ้าไม่อยากรื้อ เอาล้อมาแล้วฉีดเอา เอาผ้าขัดๆแปรงถูๆ ก็ได้เช่นกันครับ แม้แต่ไม่ถอดล้อเลย จับหมุนปั่นแล้วฉีดๆไปบนเฟืองและโซ่พร้อมกัน แล้วเช็ดออกก็ได้ แต่มันจะเปลือง

เห็นความต่างของบริเวณที่เช็ด และยังไม่เช็ดอย่างชัดเจน ทำไปเรื่อยๆจนครบทุกเฟืองที่เรามี
และนี่คือเฟืองที่เช็ดจนสะอาดแล้ว ใช้เวลาไม่นานครับ ผมวาง แล้วฉีดอัดจนเยิ้มพอดู ค่อยๆเช็ดไล่ไปช้าๆ ให้เวลาน้ำยามันสักนิด ถ้าให้แจ๋ว เราฉีดทิ้งไว้แล้วไปทำส่วนอื่น (ฉีดทิ้งไว้แล้วค่อยเช็ดรถ) จะดีมาก

มาต่อกันที่โซ่เลยครับ

ย้ำว่าวันนี้เราจะซักแห้ง เน้นทำงานเร็วๆ ไม่ถอดโซ่มาล้าง ไม่ใช้กล่องล้างโซ่ด้วย เพราะขี้เกียจล้างกล่องเก็บ วิธีที่ง่ายและไม่เปลืองน้ำยาคือ เอาผ้าขี้ริ้วมาหนึ่งผืน ฉีดน้ำยาลงไปให้ชุ่มผ้า แล้วใช้ผ้านี่แหละ รูดโซ่ที่ยังอยู๋บนรถ

หลายๆท่านคงบอกว่า ถอดมาล้างสะอาดกว่านี้ ใช่ครับ แต่ก็ไม่เข้าคอนเซ็ปวันนี้ วิธีนี้ทำได้ง่ายๆแม้ไม่มีตัวถอดโซ่ และไม่ต้องมานั่งใส่โซ่ซึ่งไม่ได้ยากอะไร แต่ก็อาจจะกลายเป็นหายนะได้ถ้าใส่ไม่เป็นแล้วไปโซ่ขาดตอนปั่นหนักๆ ดังนั้นผมจึงเลือกวิธีการง่ายๆอย่างนี้มากกว่า โอกาสหน้าจะถอดโซ่มาล้างให้สะอาดทุดซอกหลืบกันครับ ถอดใส่ขวดเท De-greaser เขย่าเลย รับรอง ทุกซอกหมดไม่เหลือแน่

ผ้าต้องชุ่มน้ำยาล้างหน่อยนะครับ จับโซ่ให้พอแน่น ความแน่นไม่ใช่ตัวแปรว่าจะสะอาดหรือไม่ ความชุ่มฉ่ำและระยะเวลาในการรูด รวมถึงคอยปรับมุมมือให้ครบด้านต่างหาก วิธีนี้เราไม่ได้ล้างคราบในข้อต่อลึกซึ่งไม่ซีเรียสครับ แต่เราเน้นล้างคราบฝุ่นและเศษละอองสะสมบนเนื้อโลหะที่ส่งผลกับการเสียดสีกับเฟืองมากกว่า

ดันโซ่ขึ้นจานใหญ่ สามารถเช็ดได้ทั้งโซ่และใบจานพร้อมกันไปเลย ง่ายด้วย ได้สองอย่างเลยครับ ใบบเล็กจะเช็ดยากหน่อย

มาเช็ดตรงตีนผีด้วยครับ เอามมือจับผ้าไว้กับโซ่และเฟืองลูกรอกตีนผี จากนั้นก็หมุนๆๆๆโซ่ไปเรื่อยๆ จุดนี้ก็มีคราบสกปรกฝังแน่นเยอะมากเช่นกัน (หากอยากล้างให้สะอาดต้องถอดขาตีนผีออกมา หรือฉีดอัดเข้าไปแล้วใช้สารหล่อลื่นแบบเสปรย์ฉีด)

ผ้าที่ชุ่มน้ำยาล้าง และหมาดๆๆ สามารถเอาไปเช็ดตีนผีส่วนอื่นๆ ใบสับจาน สับจาน ก้ามเบรค ได้ด้วยนะครับ เช็ดให้สะอาดเอี่ยมตามต้องการ ขั้นตอนนี้ก็ไม่กี่นาทีก็เสร็จแล้ว

ได้ผลงานมาดังนี้ครับ

ตอนนี้โซ่ของเราแทบจะไม่เหลือสารหล่อลื่นในชั้นนอกแล้ว ขั้นตอนต่อไปเราต้องจัดการลงสารหล่อลื่นใหม่ แต่ก่อนอื่นเราต้องเอาเจ้าน้ำยาล้างนี้ออกไปเสียก่อนครับ ซึ่งพอเราไม่ได้ล้างแบบทะลุทะลวงมันก็เอาออกง่ายๆเช่นกัน เอาผ้าชุดน้ำหมาดๆ(ที่เช็ดรถมาแล้วแต่ไม่มีเศษดินก็ได้) มาจับแล้วรูดไปเรื่อยๆเหมือนเดิม ตามด้วยผ้าแห้งมาเช็ดอีกครั้ง สังเกตุง่ายๆว่าผ้าแห้งจะไม่มีคราบน้ำมันติดเลย แปลว่าเราได้ล้างออกไปแล้วเป็นที่วางใจได้

ใส่น้ำมันหยอดโซ่

น้ำมันหยอดโซ่มีสองพวกหลักๆได้แก่พวกเป็นขวดหยดๆกับเป็นเสปรย์ ถ้าเป็นดสปรย์ก็ไม่มีอะไรมากครับ ฉีดและหมุนโซ่ไปมันก็จะแทรกซึมเข้าไปเอง แบบหยดๆก็ต้องหยดใส่โซ่เอง ซึ่งทุกสำนักในโลกนี้แนะนำให้หยอดกัน "ข้อละหยด" ไม่มีประโยชน์แม้แต่น้อยที่จะหยดกันมากมายเพราะสุดท้าย เราต้องทิ้งเอาไว้ให้แห้ง แล้วมาลูบเอาน้ำมันที่เยิ้มทิ้งไป หยอดเกินก็ได้ครับไม่ว่ากัน แต่ก็เปลืองเงินท่านเอง

วิธีหยอดให้เร็วจริงๆก็มีครับ ผมก็ลักไก่เอาบ่อยๆ แต่ต้องคุ้นมือกับขวดน้ำมันหน่อย จับหัวทิ่มลมแล้วรูดหมุนโซ่ผ่านไปช้าๆ กะให้น้ำมันค่อยๆไหลผ่านไปข้อละหยดนั่นแหละ สังเกตุดูว่าข้อต่อและโซ่เยิ้มหรือยัง ถ้าเยิ้มก็พอ จากนั้นมหุนๆต่อไปสักพักครับให้ตัวน้ำมันซึมเข้าไปข้างใน เนื่องจากเราไม่ได้ล้างในข้อต่อ จะพบว่าน้ำมันใหม่เข้าไปไล่น้ำมันเก่าเอาครบดำๆออกมาได้บ้าง

น้ำมันหยอดโซ่ส่วนมากสามารถเอาไปหยอดขุดหมุนอื่นๆ น็อตต่างๆช่วยได้หลายๆจุด เช่นข้อต่อหมุนตีนผี ตัวคานยกของใบสับจาน และน็อตต่างๆบนตีนผีและสับจาน

และสุดท้าย ปิดท้ายด้วยการเคลือบเงาให้กับตัวเฟรมและชิ้นส่วนต่างๆ ซึ่งใช้ตัวนี้สบายใจได้ตรงที่มันไม่ไปละลายสารหล่อลื่นอื่นๆที่เราลงเอาไว้ก่อนหน้า

ขั้นตอนนี้ถือเป็น potion เพิ่มนะครับ ถ้าไม่มีก็ถือว่าสิ้นสุดและจัดการประกอบ เช็ดจักรยานให้เรียบร้อย (คราบน้ำมันเยอ้มๆต่างๆ) ตัวน้ำมันที่เยิ้มไม่ได้ช่วยให้มันลื่นกว่าเดิม ในทางกลับกัน น้ำมันหยอดหลายๆตัวจะกลายเป็นฟีล์มบางๆเคลือบชั้นผิวเอาไว้แห้งๆแทนด้วยซ้ำ เพื่อไม่ให้เป็นตัวดักฝุ่น โซ่ที่ดำ เย้ิมสกปรก ถือเป็นหนึ่งในตัวบ่งชี้การดูแลรักษารถที่ไม่ถูกวิธีครับ

ปิดท้ายด้วยจักรยานที่เคลือบผิวเสร็จแล้ว แค่ฉีดๆแล้วเอาผ้าลูบๆเกลี่ยๆเท่านั้นเองครับ ไม่ต้องขัด ไม่ต้องทำอะไรเลย และชิ้นส่วนขับเคลื่อนต่างๆที่ใช้เวสลาดูแลไม่มากมาย ไม่ยุ่งยาก ไม่ต้องล้างรถให้ชุ่มฉ่ำ ไม่ต้องมานั่งเช็ดรถให้แห้ง ไม่ต้องหาลมมาเป่า เป็นการ "ซักแห้ง" จักรยานแบบง่ายๆ ที่ถ้าทำบ่อยๆก็จะยิ่งใช้เสลาน้อยลงเรื่อยๆ ที่สำคัญ ทำให้รถคุณใหม่ สวยเสมอ และมีอายุการใช้งานที่ยืดยาว ขายต่อเมื่อยามคัน ราคาไม่ตกด้วยนะคร้าบ และขอขอบคุณแหล่งข้อมูลที่มาดีๆ thaimtb ที่นำข้อมูลดีๆมาแบ่งปันกันครับ