Echoism ยอมลดตัวเองลงเพราะไม่อยากเป็นจุดสนใจของใคร ขั้วตรงข้ามของคนหลงตัวเอง

 

ในทางจิตวิทยา Echoism เป็นลักษณะนิสัยตรงข้ามกับ Narcissism คนที่ชอบรักตัวเองและต้องการการยอมรับ แต่ Echoism กลับกลัวการยอมรับและยกย่อง จนทำให้เสียผลประโยชน์ต่าง ๆ ในสังคมไปอย่างไม่น่าเชื่อ

 

ชื่อนี้มีต้นกำเนิดมาจากเทพนิยายกรีกโบราณ เป็นเรื่องราวของนางไม้ “Echo” ที่เทพีเฮรา (Hera) สาปให้พูดกับใครก่อนไม่ได้ ให้พูดได้แค่ประโยคสุดท้ายที่ได้ยินจากคนอื่นเท่านั้น เธอตกหลุมรัก Narcissus (นาร์ซิสซัส) เข้าอย่างจัง แต่ถูกเขาปฏิเสธอย่างไร้เยื่อใย เพราะเขารำคาญที่เธอเอาแต่พูดตามตลอด ทำได้แค่สะท้อนคำพูดรักตัวเองของเขา สุดท้าย Echo ต้องสูญเสียตัวเองไปและตรอมใจตาย

 

 

อาการ Echoism

• ทำตัวไม่ถูก หรือ รู้สึกอึดอัดเวลามีคนมาให้ความสำคัญ

 

• ไม่กล้าแสดงความต้องการของตัวเอง เพราะไม่อยากดูเห็นแก่ตัว

 

• ไม่มั่นใจในตัวเอง ปฏิเสธคนไม่เป็น

 

 

• คนที่กลัวจะไปรบกวนคนอื่น หรือโดดเด่นมากจนเกินไป

 

• ยอมลดตัวเองลง เพื่อรักษาความสงบ

 

• ยอมรับผิดแทน แม้จะรู้ว่าไม่ผิด จนเลือกที่จะ “ไม่เป็นตัวเอง” ไปเรื่อย ๆ

 

 

สาเหตุของอาการ Echoism

นักจิตวิทยาบำบัดดอนนา เซเวอรี (Donna Savery)  เขียนประเด็นนี้ไว้ว่า สาเหตุหลักมาจากพ่อแม่ที่เป็นคนหลงตัวเอง พ่อแม่แบบนี้มักจะทำร้ายลูกโดยที่ไม่รู้ตัว โดยการวิจารณ์ให้ลูกขาดความมั่นใจจนไม่กล้าเรียกร้องอะไร เพราะกลัวจะโดนดุ สุดท้ายเด็กคนนั้นก็กลายเป็นคนที่กลัวการเป็นจุดสนใจ

 

 

วิธีจัดการอาการ Echoism ด้วยตัวเอง

1.หยุดโทษตัวเองก่อน  ควรปรับความเข้าใจก่อนว่า การซื่อสัตย์ต่อความรู้สึกตนเองนั้นเป็นเรื่องดีและเป็นการแก้ปัญหาที่ถูกจุดกว่าการโทษตัวเอง ถ้าความผิดนั้นไม่ใช่ของเรา เราก็ไม่ต้องรับมาใส่ใจและรู้สึกผิดโดยใช่เหตุ

 

2.คบเพื่อนดี ชีวิตก็จะดี  อิทธิพลของคนรอบข้างมีความสำคัญมาก การมีเพื่อนดี ๆ ที่คอยสนับสนุนและเป็นพลังบวกให้เราได้ จะทำให้เรามี ‘ความกล้า’ ในการใช้ชีวิตมากขึ้น

 

3.แสดงความรู้สึกด้วยวิธีอื่น  ผู้เชี่ยวชาญแนะนำว่า ให้ลองเขียนความรู้สึกของตัวเองออกมาผ่านตัวอักษร หรือสร้างสรรค์ออกมาเป็นศิลปะ จะช่วยเพิ่มความมั่นใจให้เรากล้าแสดงออกมากขึ้น

 

 

4.ฝึกพูด “ไม่” อย่างมั่นใจ  เริ่มฝึกจากเรื่องเล็ก ๆ ก่อน อย่างเช่น “วันนี้ฉันไม่ว่าง” “ฉันไม่ชอบอาหารนี้” “ฉันต้องการเวลาพักบ้าง”  จำไว้ว่า การปฏิเสธไม่ได้หมายความว่าเป็นคนเห็นแก่ตัว แต่เป็นการดูแลขอบเขตและสุขภาพจิตของตัวเอง

 

5.ลดการขอโทษลง  แทนที่จะพูดว่า “ขอโทษที่รบกวน” ลองใช้ “ขอบคุณสำหรับเวลาของคุณ” แทนที่จะพูด “ขอโทษที่ฉันล่าช้า” ลองใช้ “ขอบคุณที่รอ” แทนที่จะพูด “ขอโทษที่ขอความช่วยเหลือ” ลองใช้ “ฉันจะซาบซึ้งมากถ้าคุณช่วยฉันเรื่องนี้ได้”

 

6.เคารพความต้องการของตัวเอง  ถามตัวเองบ่อย ๆ ว่า “ฉันต้องการอะไร?” “ฉันรู้สึกอย่างไรกับเรื่องนี้?” “อะไรที่จะทำให้ฉันมีความสุข?” และทำสิ่งนั้น โดยไม่ต้องรอให้คนอื่นอนุญาตหรือเห็นชอบ ความต้องการของเราก็สำคัญไม่แพ้ใคร

 

7.ฝึกรับคำชม  เมื่อมีคนชม ลองพูดแค่ “ขอบคุณ” สั้น ๆ ก็พอ ยอมรับว่า ทำได้ดี และภูมิใจกับมัน อย่าลืมว่าเราเองก็สมควรได้รับคำชื่นชมเช่นกัน

 

8.ตั้งขอบเขตที่ชัดเจน  กำหนดว่าอะไรที่รับได้ อะไรที่รับไม่ได้ แล้วยืนหยัดในขอบเขตนั้น อย่างเช่น “ฉันจะไม่รับโทรศัพท์เรื่องงานหลัง 2 ทุ่ม” “ฉันจะไม่ยอมให้ใครพูดดูถูกฉัน” “ฉันจะใช้วันหยุดเพื่อพักผ่อนจริง ๆ”