ทบวงคืออะไร แล้วประเทศไทยมีไหม?
หลายคนคงเคยได้ยินหน่วยงานบริหารราชการของไทย ระดับกระทรวง ทบวง กรม กันอยู่บ่อยๆ และคงมีข้อสงสัยกันอยู่ไม่น้อยว่า "ทบวง" มันคืออะไรกันใช่ไหม แล้วประเทศไทยมีหน่วยงานระดับ ทบวง หรือไม่?
ทบวง อ่านว่า ทะ-บวง , ทบวง หมายถึง ส่วนราชการที่มีสภาพและปริมาณงานยังไม่เหมาะสมที่จะจัดตั้งเป็นกระทรวงได้ กฎหมายกำหนดให้สามารถจัดตั้งเป็นทบวงได้ก่อน โดยจะสังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี หรือกระทรวงใดก็ได้ หรือจะจัดตั้งโดยให้มีรัฐมนตรีว่าการทบวงเป็นผู้บังคับบัญชาข้าราชการและรับผิดชอบการปฏิบัติราชการของทบวงก็ได้เช่นเดียวกัน (การบริหารราชการส่วนกลาง. อาจารย์บุญเกียรติ การะเวกพันธุ์ และคณะ . ฐานข้อมูลการเมืองการปกครองสถาบันพระปกเกล้า)
แล้วประเทศไทยเคยมีหน่วยงานระดับนี้หรือไม่? ถ้าเป็นคนยุคก่อนปี 2545 คงจะตอบกันได้ทันทีว่าเคยได้ยินว่ามี ใช่ครับประเทศไทยเราก็เคยมีหน่วยงานระดับทบวงอยู่นั้นก็คือ “ทบวงมหาวิทยาลัย” นั้นเอง ทบวงมหาวิทยาลัยเกิดขึ้นครั้งแรกในปี 2515 จากประกาศคณะปฏิวัติให้มีการจัดตั้ง ทบวงมหาวิทยาลัยของรัฐ ขึ้นเป็นครัังแรกมีสถานะเป็น ทบวง ภายใต้สำนักนายกรัฐมนตรี ทำหน้าที่ในการกำกับมหาวิทยาลัยให้เป็นไปตรมเป้าหมายขิงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ หรือ นโยบายของรัฐ โดยให้มีรัฐมนตรีเป็นผู้กำกับดูแลทบวง ผู้ประเดิมตำแหน่งเป็นคนแรก คือ บุญรอด บิณฑสันต์ ต่อมาในปี 2520 ได้มีการเปลี่ยนชื่อ ทบวงมหาวิทยาลัยของรัฐ เป็น ทบวงมหาวิทยาลัย และให้แยกเป็นทบวงอิสระ ไม่อยู่ในสังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี
ตราประจำทบวงมหาวิทยาลัย
เป็นรูปวัชระ สื่อความหมายถึงพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นผู้ดำริให้มีการอุดมศึกษา(มหาวิทยาลัย)ครั้งแรกในไทย
ทบวงมหาวิทยาลัย มีสถานะเทียบเท่ากระทรวงเป็นเวลา 31 ปี ต่อมา พ.ศ. 2546 ได้มีประกาศพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการทำให้ ทบวงมหาวิทยาลัย เปลี่ยนเป็น "สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา" มีสถานะเทียบเท่าระดับกรม และย้ายไปสังกัดกระทรวงศึกษาธิการแทน เป็นจุดสิ้นของหน่วยราชการส่วนกลางระดับ ทบวงในประเทศไทยภายหลังจากนั้นไม่มีปรากฏการตั้งหน่วยงานระดับนี้ขึ้นอีก โดยผู้ทำหน้าที่เป็นรัฐมนตรีคนสุดท้ายนั้นคือ สุวัจน์ ลิปตพัลลภ ในสมัยรัฐบาลนายทักษิณ ชินวัตร นั้นเอง
นอกจากนี้ทบวงมหาวิทยาลัย ยังเป็นหนึ่งในจุดเริ่มต้นของกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ตาม พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2562 ในสมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันโอชา โดยมีการโอนย้ายสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ไปเป็นของ สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม
ชาว เกษตรกร เขมร กดดันไทยเปิดด่าน ควบรถไถเหยียบนาข้าวทิ้ง ราคาตกต่ำสุดขีด
พบเครื่องบิน "โบอิ้ง 737" ที่หายไป 13 ปี ถูกจอดทิ้งกลางสนามบิน
‘ดร.ธรณ์’ แนะนำ ถ้าจะย้ายที่อยู่ จังหวัดไหนเหมาะที่สุด ที่ไม่มีมลพิษของฝุ่นและภัยพิบัติทางธรรมชาติ
🔍 ถอดรหัสปี 2568! คนไทยค้นหาอะไรบน Google มากที่สุด สะท้อนภาพสังคมแห่งปี
พืชที่มีพิษร้ายแรงเทียบเท่าพิษงูเห่า
ชาวนาเขมรยกมือไหว้วอนคนไทย “เปิดด่านช่วยด้วย” หลังราคาข้าวทรุดหนัก สวนทางคำพูดในอดีตที่เคยดูแคลนไทย
แคปซูลกาลเวลา 1,700 ปี การค้นพบหลุมศพโรมันที่ "สมบูรณ์แบบ" ในฮังการี
ปมปริศนาการจากไป! พ่อแม่ 'ณัฐวุฒิ ปงลังกา' อายัดศพ หลังทราบผลชันสูตร
เปิดการบ้านภาษาไทย เรียงอักษรให้เป็นคำ แบบนี้ยากไปไหม
'ฮุนเซน' ควันออกหู หลังลาวฉวยโอกาสขายของตัดหน้า แย่งสัมปทานจีน
2569 ตรงกับเป็นปีนักษัตรอะไร สีนำโชค พร้อมปีชง
เลขเด็ด "หวยไทยรัฐ" งวดวันที่ 16 ธันวาคม 68 มาแล้ว!..รีบส่องเลย ก่อนหมดแผง!!
ปมปริศนาการจากไป! พ่อแม่ 'ณัฐวุฒิ ปงลังกา' อายัดศพ หลังทราบผลชันสูตร
“นานา ไรบีนา” เพิ่งพ้นคุกก็เจอดราม่าซ้อน—เพื่อน (เคย) รักแห่ออกมาสวนแรง
"ประธานสหภาพฯ" บริษัทไดกิ้น เปิดใจหลังสั่งปิดงาน! ชี้ ยังต้องได้โบนัส
"เป็กกี้ ศรีธัญญา" โพสต์แซ่บถึง "นิยาย" ที่แสนสนุก ใครคือเจ้าของเรื่องตัวจริง?
กองกำลังพิเศษ BHQ ทรยศฮุนเซน แอบไปซบ อก สมรังสี
เหนือความเชื่อ! "ซูเปอร์ฟูลมูน" เรื่องที่เราอาจไม่เคยรู้...
“ย้อนวันวานอาหารจานละ 2-3 บาท กินอิ่มทั้งบ้านด้วยเงินไม่กี่บาท ราคาน่ารักที่วันนี้หาไม่ได้แล้ว”
ทำไมต้องหย่ากัน หลังถูกคดีความ? เหตุผลที่ฟังดูดราม่า…แต่จริงกว่าที่คิด
นี่คือสิ่งมีชีวิตที่สูงที่สุดและใหญ่ที่สุดในโลก Redwood และ Sequoia
Unseen ไทยแลนด์ เกาะรูปหัวใจ "ทุ่งทะเลหลวง" สุโขทัย
