"หมูย่างเมืองตรัง" มีต้นกำเนิดจากหมูย่างที่เกิดขึ้นในประเทศจีน "สมัยราชวงศ์ถัง"

"หมูย่างเมืองตรัง" มีต้นกำเนิดจากหมูย่างที่เกิดขึ้นในประเทศจีน "สมัยราชวงศ์ถัง"

หมูย่างตำหรับเมืองตรัง มีต้นกำเนิดจากหมูย่างที่เกิดขึ้นในประเทศจีน สมัยราชวงศ์ถัง การค้นพบวิธีการย่างหมูนั้น เป็นการบังเอิญ คือ ในขณะที่พ่อครัวกำลังปรุงอาหาร ได้ทำหมูชิ้นหนึ่งตกลงในเตาถ่านจนเนื้อสุกและหนังไหม้ พ่อครัวได้ลองหยิบมาชิม จึงรู้ว่าหมูมีรสกรอบ และอร่อยกว่าเดิม เขาจึงเริ่มมีความคิดว่า การนำหมูมาย่างเป็นอาหารน่าจะอร่อย พ่อครัวจึงได้ทดลองนำหมูย่างและนำขึ้นถวายฮ๋องเต้ ปรากฎว่าฮ่องเต้ ทรงโปรดมาก เนื่องจากหมูเมื่อย่างสุกพอเหมาะ หนังจะมีสีเหลืองดุจทองคำสุกอร่าม ฮ่องเต้ จึงตั้งชื่อหมูย่างนี้ว่า “หมูทอง”

หมูย่างจังหวัดตรัง จึงเป็นมรดกที่ตกทอดมาครั้งอดีตจากอาหารจานโปรดของฮ่องเต้สู่สามัญชนและได้รักษา เอกลักษณ์ไว้ ซึ่งเป็นหมูย่างมีรดชาดดีและกรอบ เนื้อหอมนุ่ม ใช้แกล้มกับโกปี๊ (กาแฟ) อาหารเช้าแบบชาวตรัง

วิชาการย่างหมูได้สืบทอดตระกูลโดยพ่อครัวใน “มณฑลกวางตุ้ง” ก่อนแพร่หลายมาสู่ จ.ตรัง เมื่อกว่า 150 ปีแล้ว สมัยต้นรัตนโกสินทร์ เมื่อมีคนจีนอพยพทางเรือมาตั้งรกรากยังปากแม่น้ำตรัง ได้มีบุคคลในต้นตระกูลของร้านฟองจันทร์ รับชาวจีนคนหนึ่งคือ “ซุ่น” ซึ่งมีความสามารถในการย่างหมูเข้ามาทำงาน พร้อมกับการฝึกฝนผู้ช่วยขึ้น จนเกิดการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นนับตั้งแต่นั้นมา

“หมูย่าง” มักทำจากหมูพื้นเมืองที่เรียกกันว่า “หมูขี้พร้า” หรือหมูพันธุ์เล็ก เลี้ยงกันตามธรรมชาติ ทำให้หนัง มัน เนื้อ พอดีกัน โดยคัดเลือกหมูที่หนักตัวละ 30-50 กิโลกรัม มาชำแหละ และแล่เนื้อแดงออกให้มากที่สุดก่อนนำไปย่าง แต่ในช่วงหลัง “หมูขี้พร้า” หาได้ยาก จึงจำเป็นต้องนำหมูฟาร์มซึ่งมีขนาดใหญ่กว่าไปย่างแทน

ความพิเศษของหมูย่างเมืองตรังที่โดเด่นกว่าที่อื่น ก็คือวิธีการทำและเครื่องปรุง โดยวิธีการทำนั้นจะใช้วิธีการผ่าเอาเครื่องในออกและทำการย่างเป็นตัว จะไม่ใช้วิธีหั่นเป็นชิ้นแล้วย่าง ซึ่งวิธีนี้เป็นวิธีที่ชาวจีนบางแห่งยังทำกันกันมาถึงปัจจุบัน และจุดเด่นของหมูย่างเมืองตรัง คือไม่มีน้ำจิ้ม ถ้ามีน้ำจิ้ม แสดงว่าไม่ใช่ของจริง หากจะให้รสชาติดี ต้องหนังกรอบและเนื้อรสชุ่มฉ่ำ

งานเทศกาลหมูย่างจังหวัดตรัง

“ตรัง” ได้ชื่อว่าเป็น “เมืองของคนช่างกิน” เนื่องจากมีอาหารอร่อยขึ้นชื่อมากมาย โดยหนึ่งในอาหารพื้นเมืองที่มีชื่อเสียงก็คือ หมูย่างของชาวตรัง ซึ่งเป็นสูตรเฉพาะที่ตกทอดมากว่า 100 ปี โดยหอการค้าจังหวัดตรัง เล็งเห็นว่าหมูย่างของจังหวัดตรังนั้นถือเป็นวัฒนธรรมที่มีเอกลักษณ์อันสำคัญอย่างหนึ่งของชาวตรัง หากได้รับการสนับสนุนและประชาสัมพันธ์อย่างดีแล้ว จะสร้างรายได้ให้แก่ผู้ประกอบการ รวมทั้งเกษตรกรผู้เลี้ยงสุกร ขณะเดียวกันก็สามารถส่งเสริมการท่องเที่ยวเพื่อนำรายได้เข้าสู่จังหวัดตรัง อีกทางหนึ่ง

ดังนั้น หอการค้าจังหวัดตรังจึงได้ริเริ่มจัดเทศกาลหมูย่างเมืองตรังขึ้นเป็นครั้ง แรกเมื่อปี 2533 โดยจัดในวันอาทิตย์ของสัปดาห์แรกในเดือนกันยายนของทุกปี ทำให้หมูย่างของจังหวัดตรังเป็นที่รู้จักไปทั่วประเทศ ซึ่งเทศกาลหมูย่างเมืองตรัง จัดขึ้นในช่วงประมาณ เดือนกันยายนของทุกปี

ปัจจุบันหมูย่างเมืองตรังได้รับการจดทะเบียนเป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ GI

ภูมิปัญญาท้องถิ่น เพราะที่ผ่านมาหมูย่างเมืองตรังได้มีการลอกเลียนแบบและนำชื่อเสียงของหมูย่างเมืองตรังไปติดป้ายขายในต่างจังหวัดจำนวนมาก โดยที่รสชาติและกรรมวิธีการทำไม่ได้เป็นไปตามสูตรของหมูย่างเมืองตรัง จึงอาจทำให้เสื่อมเสียชื่อเสียงและขาดความเชื่อมั่นต่อผู้บริโภค

โดยผู้ประกอบการที่ได้รับอนุญาตจากกรมทรัพย์สินทางปัญญา ให้ใช้ตราสัญลักษณ์สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ไทย สช.49100004 สินค้าหมูย่างเมืองตรัง หรือตราสัญลักษณ์ GI จำนวน 11 ราย ได้แก่

1. หมูย่างโกแก่

2. หมูย่างบ้านน้ำพราย

3. โกเภาหมูย่าง

4. หมูย่างโกด้วง

5. เจ๊เกี้ยน-โกชัยหมูย่าง

6. หมูย่างโกจินต์

7. หมูย่างโกจิ้ว

8. โกสุยหมูย่าง

9. หมูย่างแม้ยิ้น

10. หมูย่างเต็งหนึ่งสวนจันทร์

11. โกดำหมูย่าง