เดียร์ มาร์ มูซา อัล-ฮะบาชี อารามนักบุญโมเสสแห่งเอธิโอเปีย (Deir Mar Musa El-Habashi)

เดียร์ มาร์ มูซา อัล-ฮะบาชี ตั้งอยู่ท่ามกลางหน้าผาหิน ของเทือกเขากาลามูน ห่างจากเมืองเนเบ็กไปทางทิศตะวันออก 7 กิโลเมตร ซึ่งเมืองเนเบ็ก ตั้งอยู่ห่างจากกรุงดามัสกัสไปทางทิศเหนือ 80 กิโลเมตร พื้นที่นี้เรียกกันว่า "Jebel al-Mudakhan" หรือ "ภูเขาควันที่หมอก" เนื่องจากบรรยากาศที่มีหมอกปกคลุม 

ยุคสมัยของอนุสรณ์สถาน

ส่วนที่เก่าแก่ที่สุดของอาราม (ซึ่งปัจจุบันใช้เป็นห้องครัว) เดิมเคยเป็นหอคอยไบแซนไทน์ ก่อนยุคอิสลาม สร้างขึ้นตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 5 หรือ 6 โบสถ์ของอารามถูกสร้างขึ้น ในปี ฮ.ศ. 450 / ค.ศ. 1058 

สถ

าปนิก / ผู้สร้าง

สถาปนิกที่สร้างโบสถ์ของอารามในศตวรรษที่ 11 ได้แก่ มูซา และพี่น้องของเขา (รู้จักกันในนามบุตรของอาบู อัล-อัสซาด) รวมถึง มัซห์ลุม บิน ตูมา อัล-เนเบกี ส่วนจิตรกรผู้วาดเฟรสโกชั้นบนสุดคือ ซาร์กิส อิบน์ อัล-กาซิส กาลี บิน บาร์ราน และนักคัดลายมือคือ ฮุไนน์ 

ยุคสมัย / ราชวงศ์

ไบแซนไทน์, เซลจุค, อัยยูบิด 

ผู้อุปถัมภ์

ตั้งแต่ศตวรรษที่ 6 อารามแห่งนี้ ได้รับการดูแลโดยชุมชนคริสเตียนตะวันออก และเหล่านักบวช หลังจากถูกทอดทิ้ง และได้รับความเสียหายอย่างมาก โดยเฉพาะในช่วงทศวรรษ 1970 งานบูรณะอาราม ได้รับการดำเนินการโดยนักบวชชาวอิตาลี เปาโล เดลล’โอกลิโอ และชุมชนคริสเตียนคาทอลิกซีเรีย โดยใช้วิธีการทางศิลปะ และสถาปัตยกรรมแบบดั้งเดิม 

รายละเอียด

อารามแห่งนี้ พัฒนาขึ้นจากหอคอยเฝ้ายามไบแซนไทน์ ที่ถูกทิ้งร้าง ซึ่งสร้างขึ้นตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 5 หรือ 6 ตามตำนานเล่าว่า พระโอรสของกษัตริย์เอธิโอเปีย เดินทางมาถึงซีเรีย หลังจากสละฐานะราชวงศ์ เพื่อแสวงหาชีวิตทางจิตวิญญาณ หลังจากเดินทางผ่านอียิปต์และปาเลสไตน์ และได้รับศีลบวชเป็นพระ เขาได้กลายเป็นนักบวช และตั้งรกรากอยู่ในเทือกเขากาลามูนของซีเรีย โดยอาศัยอยู่ในถ้ำ และหอคอยร้างใกล้เคียงเพื่อดำเนินชีวิตอย่างเคร่งครัด ต่อมา เขาถูกสังหารโดยทหารไบแซนไทน์ ฝ่ายคาลเซโดเนียน ในช่วงต้นศตวรรษที่ 7 ทำให้อารามแห่งนี้ ได้รับการตั้งชื่อตามเขา 

อารามแห่งนี้ มีลักษณะสถาปัตยกรรมเชิงป้องกัน ทางเข้าด้านทิศตะวันตกมีขนาดเล็กมาก สูงเพียง 1 เมตร และมีช่องลูกศรอยู่ตามกำแพง ทางเข้า นำไปสู่ทางเดินมืด ที่เชื่อมต่อไปยังห้องขนาดเล็กหลายห้อง โบสถ์ และเฉลียงที่มองเห็นหน้าผา ห้องหลักต่าง ๆ ถูกสร้างขึ้นบนหน้าผา 2 ชั้น และขุดลึกลงไปด้านล่างอีก 3 ชั้น น้ำฝน ถูกรวบรวมและเก็บไว้ในอ่างเก็บน้ำภายในอาราม เพื่อใช้ตลอดทั้งปี ต่อมาในศตวรรษที่ 15 (ฮ.ศ. 10) สิ่งก่อสร้างภายในอาราม ได้รับการขยายเพิ่มเติม 

โบสถ์ของอาราม ตั้งอยู่ทางตอนเหนือ สร้างขึ้นในปี ฮ.ศ. 450 / ค.ศ. 1058 มีผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส โดยแต่ละด้านยาว 10 เมตร แบ่งออกเป็นสองส่วน ได้แก่ **ส่วนศักดิ์สิทธิ์** ประกอบด้วยมุขสวดมนต์และกำแพงกั้น และ **ห้องโถงสวดมนต์** ซึ่งประกอบด้วยสามช่องทางเดิน คั่นด้วยสองแถวของเสาหิน 

จิตรกรรมฝาผนังภายในโบสถ์ ได้รับการอนุรักษ์ไว้อย่างดี และถือเป็นตัวอย่างศิลปะคริสเตียน ในภูมิภาคที่มีความสำคัญที่สุด งานจิตรกรรมเหล่านี้มีทั้งหมดสามชั้น ซึ่งวาดขึ้นในช่วงการปกครองของเซลจุค, อตาเบก และอัยยูบิด 

เนื่องจากสีของจิตรกรรมหลุดลอกออก นักบูรณะ จึงสามารถศึกษารูปแบบศิลปะ และไอคอนของแต่ละชั้นได้ ข้อความวันที่ที่เขียนเป็นภาษาอาหรับ ได้รับการอนุรักษ์ไว้ แสดงให้เห็นว่า ชาวคริสเตียนในภูมิภาคนี้ เริ่มใช้ภาษาอาหรับในยุคกลาง 

- **ชั้นที่ต่ำสุด** ลงวันที่ ฮ.ศ. 466 / ค.ศ. 1073–1074 เป็นภาพที่มีสไตล์เคลื่อนไหวต่อเนื่อง กับศิลปะคริสเตียนเฮลเลนิสต์ในท้องถิ่น 

- **ชั้นที่สอง** ลงวันที่ ฮ.ศ. 488 / ค.ศ. 1095 ยังคงมีความแสดงออกเช่นเดียวกับชั้นแรก และได้รับการอนุรักษ์ไว้อย่างสมบูรณ์ที่สุด บนผนังด้านตะวันออกของโถงกลาง โดยมีภาพ "พิธีล้างบาปของพระคริสต์" 

- **ชั้นที่สาม** เป็นชั้นที่มองเห็นได้ชัดเจนที่สุด และเป็นจิตรกรรมฝาผนังคริสเตียนยุคกลาง ที่สมบูรณ์แบบ ซึ่งให้โอกาสในการวิเคราะห์ไอคอนทางศาสนา ตัวอย่างเช่น ภาพ "วันพิพากษา" ถูกวาดไว้บนผนังของหน้าต่างด้านตะวันตก และตรงกันข้ามกับภาพ "เทวสาร" (การแจ้งข่าวแก่พระแม่มารี) ที่ผนังหน้าต่างด้านตะวันออก 

ด้านรูปแบบศิลปะ ภาพเขียนในช่วงหลัง เผยให้เห็นอิทธิพลของศิลปะซีเรีย ที่มีความเป็นธรรมชาติ และมีชีวิตชีวา มากกว่าสไตล์ไบแซนไทน์ยุคแรก ข้อความวันที่ยังไม่ชัดเจน โดยมีการตีความว่า เป็นปี 1504 ตามปฏิทินเซลลูซิด** ซึ่งตรงกับ **ฮ.ศ. 587–588 / ค.ศ. 1192** หรืออีกข้อสันนิษฐานหนึ่งคือ **ฮ.ศ. 604 / ค.ศ. 1208** ซึ่งหมายความว่า ภาพวาดเหล่านี้ ถูกสร้างขึ้นในช่วงราชวงศ์อัยยูบิด 

วิธีการกำหนดอายุของอนุสรณ์สถาน

จากการขุดสำรวจทางโบราณคดี มีการค้นพบโครงสร้างโดมขนาดใหญ่ บริเวณฐานของอาราม ซึ่งถูกระบุว่า เป็นสถาปัตยกรรมยุคไบแซนไทน์ ก่อนอิสลาม ย้อนกลับไปถึงคริสต์ศตวรรษที่ 5 หรือ 6 นอกจากนี้ ยังมีต้นฉบับเอกสารที่เก็บรักษาอยู่ในพิพิธภัณฑ์อังกฤษ ณ กรุงลอนดอน ซึ่งมีการระบุว่าเกี่ยวข้องกับอารามเดียร์ มาร์ มูซา อัล-ฮะบาชี และมีอายุย้อนไปถึงปี ค.ศ. 575 ซึ่งบ่งชี้ว่า อาราม ได้รับการก่อตั้ง และมีความสำคัญมาก่อนหน้านั้นแล้ว 

สำหรับโบสถ์ มีจารึกสลักที่ระบุว่าการก่อสร้างเสร็จสิ้นในปี **ฮ.ศ. 450 / ค.ศ. 1058** นอกจากนี้ยังมีจารึกที่อยู่เหนือทางเข้า ซึ่งระบุว่าการบูรณะได้รับการดำเนินการเสร็จสมบูรณ์ในปี **ฮ.ศ. 902 / ค.ศ. 1497**