สารเคมีอันตราย กฎหมายที่ต้องรู้
สารเคมีอันตรายเป็นสารเคมีที่มีองค์ประกอบทางเคมีหรือคุณสมบัติทางกายภาพที่ทำให้เป็นอันตรายต่อมนุษย์ สัตว์ พืช สิ่งแวดล้อม หรือทรัพย์สิน กฎหมายว่าด้วยสารเคมีอันตรายของประเทศไทยมีวัตถุประสงค์เพื่อคุ้มครองความปลอดภัยของประชาชนและสิ่งแวดล้อม โดยกำหนดให้สารเคมีอันตรายบางชนิดต้องได้รับการควบคุมอย่างเข้มงวด
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับสารเคมีอันตราย
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับสารเคมีอันตรายในประเทศไทย ได้แก่
-
พระราชบัญญัติวัตถุอันตราย พ.ศ. 2535 กำหนดให้สารเคมีอันตรายบางชนิดเป็นวัตถุอันตรายที่ต้องได้รับการควบคุม โดยกำหนดคุณสมบัติของวัตถุอันตราย ประเภทของวัตถุอันตราย ขั้นตอนการขึ้นทะเบียนวัตถุอันตราย การขออนุญาตนำเข้า ส่งออก ครอบครอง ผลิต จำหน่าย การใช้ การเก็บรักษา การขนส่ง การกำจัดวัตถุอันตราย และบทกำหนดโทษ
-
กฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับสารเคมีอันตราย พ.ศ. 2556 กำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับสารเคมีอันตราย โดยกำหนดให้สถานประกอบกิจการที่มีการใช้สารเคมีอันตรายต้องจัดให้มีมาตรการป้องกันและควบคุมอันตรายจากสารเคมีอันตราย
-
ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เรื่อง บัญชีรายชื่อวัตถุอันตราย (ฉบับที่ 7) พ.ศ. 2565 กำหนดรายชื่อวัตถุอันตรายที่มีการควบคุมตามพระราชบัญญัติวัตถุอันตราย พ.ศ. 2535
สารเคมีอันตรายที่ต้องขึ้นทะเบียน
สารเคมีอันตรายที่ต้องขึ้นทะเบียนตามพระราชบัญญัติวัตถุอันตราย พ.ศ. 2535 ได้แก่
- สารเคมีอันตรายที่มีองค์ประกอบทางเคมีหรือคุณสมบัติทางกายภาพที่ทำให้เป็นอันตรายต่อมนุษย์ สัตว์ พืช สิ่งแวดล้อม หรือทรัพย์สิน
- สารเคมีอันตรายที่อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพหรือสิ่งแวดล้อมโดยไม่รู้ตัว
- สารเคมีอันตรายที่อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพหรือสิ่งแวดล้อมหากได้รับสัมผัสในปริมาณหรือระยะเวลาที่ไม่เหมาะสม
ประเภทของวัตถุอันตราย
วัตถุอันตรายตามพระราชบัญญัติวัตถุอันตราย พ.ศ. 2535 แบ่งออกเป็น 10 ประเภท ได้แก่
- วัตถุอันตรายประเภทที่ 1 วัตถุระเบิด
- วัตถุอันตรายประเภทที่ 2 วัตถุไวไฟ
- วัตถุอันตรายประเภทที่ 3 วัตถุออกซิไดเซอร์
- วัตถุอันตรายประเภทที่ 4 วัตถุติดไฟ
- วัตถุอันตรายประเภทที่ 5 วัตถุกัดกร่อน
- วัตถุอันตรายประเภทที่ 6 สารพิษ
- วัตถุอันตรายประเภทที่ 7 วัตถุกัมมันตรังสี
- วัตถุอันตรายประเภทที่ 8 วัตถุมีฤทธิ์กัดกร่อน
- วัตถุอันตรายประเภทที่ 9 วัตถุอันตรายอื่น ๆ
ขั้นตอนการขึ้นทะเบียนวัตถุอันตราย
ผู้ประสงค์จะขึ้นทะเบียนวัตถุอันตรายต้องยื่นคำขอขึ้นทะเบียนวัตถุอันตรายต่อกรมโรงงานอุตสาหกรรม โดยแนบเอกสารหลักฐานตามที่กำหนดไว้ในกฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และค่าธรรมเนียมในการขึ้นทะเบียนวัตถุอันตราย พ.ศ. 2556
บทกำหนดโทษ
ผู้ฝ่าฝืนกฎหมายว่าด้วยสารเคมีอันตรายต้องระวางโทษตามกฎหมายที่เกี่ยวข้อง เช่น จำคุกไม่เกิน 5 ปี หรือปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
สรุป
กฎหมายว่าด้วยสารเคมีอันตรายมีความสำคัญในการคุ้มครองความปลอดภัยของประชาชนและสิ่งแวดล้อม โดยกำหนดให้สารเคมีอันตรายบางชนิดต้องได้รับการควบคุมอย่างเข้มงวด ผู้ที่มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับสารเคมีอันตราย เช่น ผู้ผลิต ผู้นำเข้า ผู้ส่งออก ผู้ครอบครอง ผู้จำหน่าย ผู้ใช้ และผู้ขนส่งสารเคมีอันตราย ควรศึกษากฎหมายว่าด้วยสารเคมีอันตรายอย่างละเอียด เพื่อให้สามารถปฏิบัติตามกฎหมายได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย