แผ่นดินไทยที่เสียไป
การเสียดินแดนของไทย
แผนที่แสดงอาณาเขตของอาณาจักรรัตนโกสินทร์ พ.ศ. 2352 (รวมดินแดนของเจ้าประเทศราช)
การเสียเกาะหมาก (ปีนัง) ให้กับอังกฤษ พ.ศ. 2329
สาเหตุของการเสียเกาะหมากคือพระยาไทรบุรีให้อังกฤษเช่าเกาะหมากเพื่อแลกกับความช่วยเหลือในการปราบปรามกบฏในไทรบุรี อังกฤษได้ยึดเกาะหมากไว้อย่างถาวรในปี พ.ศ. 2369
การเสียมะริด ทวาย ตะนาวศรี ให้กับพม่า พ.ศ. 2336
สาเหตุของการเสียมะริด ทวาย ตะนาวศรีคือไทยพ่ายแพ้ในสงครามกับพม่า ไทยต้องเสียดินแดนมะริด ทวาย ตะนาวศรีให้กับพม่า ดินแดนเหล่านี้ในปัจจุบันอยู่ในเขตจังหวัดระนอง ชุมพร สุราษฎร์ธานี และพังงา
การเสียดินแดนฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง ให้กับฝรั่งเศส พ.ศ. 2431, 2436, 2446
สาเหตุของการเสียดินแดนฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงคือไทยอ่อนแอในยุคล่าอาณานิคม ฝรั่งเศสได้อาศัยความอ่อนแอของไทยกดดันให้ไทยยกดินแดนฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงให้ฝรั่งเศส ดินแดนเหล่านี้ในปัจจุบันอยู่ในเขตจังหวัดหนองคาย บึงกาฬ อุดรธานี นครพนม มุกดาหาร อำนาจเจริญ ศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์ และนครราชสีมา
การเสียดินแดนฝั่งขวาแม่น้ำโขง ให้กับฝรั่งเศส พ.ศ. 2450
สาเหตุของการเสียดินแดนฝั่งขวาแม่น้ำโขงคือไทยไม่ยอมรับสนธิสัญญาฝรั่งเศส-สยาม พ.ศ. 2436 ฝรั่งเศสได้ยกทัพเข้ามายึดดินแดนฝั่งขวาแม่น้ำโขง ไทยต้องเสียดินแดนเหล่านี้ให้กับฝรั่งเศส ดินแดนเหล่านี้ในปัจจุบันอยู่ในเขตจังหวัดอุบลราชธานี ศรีสะเกษ และสุรินทร์
การเสียดินแดนเหนือและตะวันออก ให้กับฝรั่งเศส พ.ศ. 2451
สาเหตุของการเสียดินแดนเหนือและตะวันออกคือไทยไม่ยอมรับสนธิสัญญาฝรั่งเศส-สยาม พ.ศ. 2450 ฝรั่งเศสได้ยกทัพเข้ามายึดดินแดนเหนือและตะวันออก ไทยต้องเสียดินแดนเหล่านี้ให้กับฝรั่งเศส ดินแดนเหล่านี้ในปัจจุบันอยู่ในเขตจังหวัดเลย หนองบัวลำภู อุดรธานี นครพนม มุกดาหาร อำนาจเจริญ ศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์ และนครราชสีมา
การเสียดินแดนตะวันตก ให้กับอังกฤษ พ.ศ. 2452
สาเหตุของการเสียดินแดนตะวันตกคือไทยไม่ยอมรับสนธิสัญญาอังกฤษ-สยาม พ.ศ. 2452 อังกฤษได้ยกทัพเข้ามายึดดินแดนตะวันตก ไทยต้องเสียดินแดนเหล่านี้ให้กับอังกฤษ ดินแดนเหล่านี้ในปัจจุบันอยู่ในเขตจังหวัดระนอง ชุมพร สุราษฎร์ธานี และพังงา
แผนที่ทางรัฐศาสตร์ของราชอาณาจักรสยามก่อนสนธิสัญญาอังกฤษ–สยาม พ.ศ. 2452
การเสียดินแดนของไทยส่งผลกระทบต่อชาติไทยเป็นอย่างมาก ไทยสูญเสียพื้นที่ดินแดนประมาณ 1 ใน 3 ของพื้นที่ทั้งหมด ประชากรไทยที่อาศัยอยู่ในดินแดนที่เสียไปก็ถูกบังคับให้อพยพเข้ามาอยู่ในประเทศไทย ประเทศไทยต้องสูญเสียรายได้จากภาษีและค่าธรรมเนียมที่เก็บจากดินแดนที่เสียไป การเสียดินแดนยังทำให้ประเทศไทยอ่อนแอลงทางการเมืองและเศรษฐกิจ ประเทศไทยต้องพึ่งพามหาอำนาจตะวันตกมากขึ้น เหตุการณ์การเสียดินแดนของไทยเป็นบทเรียนสำคัญสำหรับประเทศไทย ประเทศไทยต้องเรียนรู้จากประวัติศาสตร์เพื่อไม่ให้เหตุการณ์การเสียดินแดนเกิดขึ้นอีก
อ้างอิงจาก: หนังสือ "ประวัติศาสตร์ไทยสมัยใหม่" ของ ชาญวิทย์ เกษตรศิริ
หนังสือ "การเสียดินแดนไทย" ของ ประยูร กีรติขจร
หนังสือ "ประวัติศาสตร์ไทยสมัยรัตนโกสินทร์" ของ ประเสริฐ ณ นคร
เว็บไซต์ "วิกิพีเดีย" บทความ "การเสียดินแดนของไทย"