ภาพเก่า เล่าเรื่อง : กระยาสารทหนักที่สุดในโลก

 

ช่วงหนึ่ง ของการรับราชการ ตั้งแต่บรรจุ เป็นพัฒนากร จนเกษียณราชการ ผมทำงานกับกรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย มาตลอด โดยไม่เคยมีความคิดที่จะโอนไปอยู่ที่ไหน เพราะผมมองว่า งานพัฒนาชุมชน มันน่าตื่นเต้นเร้าใจ เป็นงานที่ได้คิดได้ทำ เป็นงานที่ได้พบผู้คนมากมาย เป็นงานที่ต้องทำด้วยความศรัทธา ตามสโลแกนที่ว่า "พัฒนากร คือ ศรัทธาที่เดินได้" แม้หลายคนจะเบื่อ กับภาระงานที่หนักอึ้ง และโอนย้ายไปหน่วยงานอื่น จำนวนมาก

 

ช่วงหนึ่งของการทำงาน ผมได้ไปรับราชการในตำแหน่ง หัวหน้ากลุ่มงานส่งเสริมการพัฒนาชุมชน สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดกำแพงเพชร (ช่วงหลังเขาเปลี่ยนชื่อตำแหน่ง เป็น ผู้อำนวยการกลุ่มงานฯ ) ซึ่งมีงานที่ต้องรับผิดชอบเยอะมาก ทั้งงานในพื้นราบที่ต้องดูแลงานองค์กร งานอาชีพ งานสร้างรายได้ งานด้านแหล่งเงินทุนอีกสารพัด และที่กำแพงเพชร

 

ยังมีงานที่ต้องขึ้นไปทำงานกับชาวเขาในเขตอำเภอคลองลาน ที่การเดินทางสุดโหด เพราะต้องไปขึ้นจากพื้นที่อำเภอโกสัมพีนคร (ติดอำเภอวังเจ้า ของจังหวัดตาก) ต้องขับรถตามเส้นทางที่เรียกว่า ร่องถนน หลายช่วงเป็นถนนดิน ช่วงที่ข้ามลำธาร จะมีแค่ ไม้ 2 ท่อน พาดข้าม ชาวบ้านเขาขับกันเหมือนปกติ แต่เรา ต้องเล็งแล้วเล็งอีก ว่าจะตรงไหม เสียวทุกครั้งที่ขึ้นไป (หลังจากย้ายกลับพิจิตร ต้องเอารถไปเปลี่ยนครัช จ่ายเงินไปหลายตังส์

 

แต่งานหนึ่งที่ผมยังจำไว้ไม่เคยลืม คือการที่ต้องรับผิดชอบจัดทำ "กระยาสารท หนักที่สุดในโลก"

จังหวัดกำแพงเพชร จะมีงานประจำปีที่ยิ่งใหญ่ คืองานสารทไทย กล้วยไข่เมืองกำแพง ซึ่งในงานจะมีกิจกรรมมากมาย ทั้งการแสดงศิลปวัฒนธรรม การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ชุมชน (OTOP ) การจัดนิทรรศการต่างๆ ที่แสดงถึงความเป็นเมืองกำแพงเพชร ซึ่งแต่ละปี จะมีจุดเด่นในงานแตกต่างกันไป

 

แต่ที่ผมจะหยิบมาเล่า คือการจัดงานสารทไทย กล้วยไข่เมืองกำแพง ปี 2557 อาจจะไม่เก่ามาก แต่ก็เกือบ 10 ปีมาแล้ว

ในการเตรียมการจัดงานฯ ท่านผู้ว่าราชการจังหวัดขณะนั้นคือ ท่าน สุรพล วาณิชเสนี ท่านได้มอบหมายให้สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัด รับผิดชอบการสร้างจุดเด่นของงาน ที่จะสื่อถึงกระยาสารท ในลักษณะสร้างสถิติในประเทศ หรือ ในโลก

 

เมื่อได้รับโจทก์มา ท่านพัฒนาการจังหวัด (คุณยุพา ศรีแก้วหล่อ) ได้เรียกเข้าหารือ ว่าจะทำอะไรดี บอกตามตรงว่า คิดกันไม่ค่อยออก เพราะจะทำแบบนี้ ก็ติดปัญหาแบบนั้น เช่นจะกวนกระยาสารท กระทะใหญ่ที่สุดในโลก ก็คงจะหากระทะยาก แล้วจะกวนกันแบบไหน อีกอย่างลักษณะกระทะใหญ่ เตาใหญ่ ก็มีหลายแห่งเคยทำกันมาบ้างแล้ว

 

ถ้าทำแบบนั้น คงจะไม่ใช่สิ่งแปลกใหม่ ที่จะสร้างจุดเด่นได้ตามที่คาดหวัง

พวกเรามึนกันอยู่หลายวัน จนวันหนึ่ง ผมเข้าไปเดินเล่นที่วัดพระแก้ว ซึ่งเป็นโบราณสถานอยู่ในอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร สิ่งก่อสร้างส่วนใหญ่ทำจากศิลาแลง ทั้งเจดีย์ และกำแพง ผมชื่นชมความสวยงามของโบราณสถาน คนโบราณนี่เขาเก่งนะ ใช้ศิลาแลงมาสร้างสิ่งต่างๆได้อย่างน่าทึ่ง

 

ดูเหมือนสิ่งศักดิ์จะช่วยลูกช้างที่กำลังมึนกับโจทก์ที่รับงานมา ช่วงนั่งพักผ่อน ผมเริ่มสังเกตกว่า ศิลาแลง มีส่วนคล้ายกับกระยาสารท คือเป็นรูพรุนๆ มีสีน้ำตาลบ้าง ดำบ้าง ปนๆกันความคิดแวบนึง คิดว่า

 

ถ้าเราทำกระยาสารท เป็นก้อน เอามาสร้างเป็นเจดีย์ช้างล้อม แบบในวัดพระแก้ว น่าจะดีนะ

ผมใช้โทรศัพท์ถ่ายรูปเจดีย์ฯ วัดพระแก้ว ไว้ แล้วรีบกลับบ้าน (ปกติจะกลับค่ำ5555) หยิบดินสอมาร่างแบบ และเขียนกรอบความคิดไว้

เช้าวันรุ่งขึ้น ผมนำแนวคิดนี้ไปคุยกับท่านพัฒนาการจังหวัด ท่านก็บอกว่ามันก็ดีอยู่นะ แต่ตอนทำจะทำได้ตามแบบได้ไหม

นั่นนะสิ เขียนรูปมันง่าย แต่จะทำออกมาอย่างไร ความมึนเริ่มกลับมาอีกรอบ

 

ออกจากศาลากลางจังหวัดตอนเย็น ผมหิ้วเบียร์ไปนั่งดื่มกับท่านพิเชษฐ์ บุญรัตน์ พัฒนาการอำเภอโกสัมพี ท่านก็พาผม ไปที่ตำบลลานดอกไม้ แหล่งผลิตกระยาสารท ที่มีอยู่มากมาย ไปนั่งคุยกับน้องนิด (คุณนภาพร พุ่มน้อย )ผู้ผลิตกระยาสารท ที่ร่วมงานกับ พช.อย่างสม่ำเสมอ เอาแนวความคิดไปนั่งคุย น้องนิด บอกว่า ให้ทำกระยาสารท เป็นก้อนๆน่ะ ทำได้ แต่จะทำให้มันสวยแบบในรูป จะทำได้รึ

เฮ้อ คิดแล้วมันก็ยากอยู่ดี เกือบจะถึงทางตัน น้องเขาบอกว่า มีคนที่เคยตกแต่งขบวนรถของอำเภอ เพื่อประกวดในงานสารทไทยฯ ซึ่งจะประดับด้วยกล้วยไข่ และวัสดุธรรมชาติ และได้รางวัลมาแล้ว หลายครั้ง ลองไปคุยดูสิ เผื่อจะมีแนวทาง

เอาเป็นว่าผมก็ได้ช่องทางมาอีกช่อง ยังไม่ถึงทางตัน

 

ผมเข้าไปคุยกับน้องต้อม (คุณนภัท พรมจันทร์ ) ซึ่งก็เป็นคนตำบลลานดอกไม้ เหมือนกัน ดูเหมือนน้องต้อม ก็ลังเล เพราะไม่เคยใช้กระยาสารท มาดัดแปลง ทำให้มันมีขนาดใหญ่แบบนี้มาก่อน เรานั่งคุยกันอยู่นาน ว่าจะทำลักษณะไหนดี และที่สำคัญ ผมก็บอกกับน้องเขาตามตรงว่า ผมไม่มีเวลาแล้ว เพราะท่านผู้ว่าฯกำหนดนัดประชุมในอีก 2-3 วันนี้แล้ว ผมต้องมีคำตอบไปเสนอในที่ประชุม ในที่สุด น้องต้อมก็ทำให้ผมโล่งใจ ว่าจะช่วย แบบสุดฝีมือ ส่วนจะได้แค่ไหน ก็ค่อยว่ากันอีกที

 

ผมกลับบ้านด้วยความโล่งใจ กลับไปนั่งจิบเบียร์ ที่บ้าน พร้อมกับทำเพาเวอร์พอยด์นำเสนองานแบบไม่เครียดเลยครับ ถึงแม้จะได้แค่กรอบความคิด อย่างน้อยก็มีเรื่องไปนำเสนอที่ประชุมแล้วล่ะ เขาเรียกว่า รอดตาย ไปได้รอบนึง ส่วนจะรอดตลอดไปไหม ไม่รู้

ผมนำกรอบความคิดเสนอผู้บังคับบัญชาตามลำดับชั้น มีข้อแนะนำในบางเรื่อง แต่ก็ให้ผ่าน(เพราะไม่ผ่านก็คงไม่ได้ ต้องนำเข้าที่ประชุมแล้ว 5555)

 

ผลการประชุม สิ่งที่ทำให้หายเหนื่อย คือ ส่วนใหญ่บอกเป็นแนวคิดที่ดี แต่ต้องทำให้ดีเหมือนที่นำเสนอนะ อ้าว แบบนี้ก็ยิ่งกดดันเรามากขึ้น ก็ที่นำเสนอไปน่ะ มันเป็นแค่กรอบความคิด เอาเป็นว่าอย่างน้อยก็มีน้องนิด รับว่าเรื่องทำกระยาสารท เป็นก้อนๆน่ะ ทำให้ได้ และคนมีศิลป อย่างน้องต้อม ก็บอกว่าจะช่วยเต็มที่ อย่างไง ก็คงต้องเดินหน้าล่ะ

 

ในการประชุม นอกจาก ท่านผู้ว่าราชการจังหวัด จะเห็นชอบให้ทำตามกรอบความคิดที่นำเสนอ หัวหน้าส่วนราชการหลายท่านได้ให้ข้อแนะนำ หลายท่านวิตกกังวลในบางประเด็น เช่น ท่านสาธารณสุขจังหวัด มองประเด็นความสะอาด เพราะตามกรอบที่นำเสนอ หลังเสร็จงาน จะนำกระยาสารทหนักกว่า 1 ตัน ไปมอบให้นักเรียนในถิ่นธุระกันดาร จะทำอย่างไรให้ควบคุมความสะอาดได้

โยธาธิการจังหวัด ท่านก็มองว่า ความมั่นคงแข็งแรง ของฐานราก ที่จะรองรับกระยาสารท 1 ตัน จะทำอย่างไร

 

ประชาสัมพันธ์จังหวัด ก็มองในเรื่องของการที่จะต้องถ่ายทอดสดพิธีเปิดงานสารทไทย กล้วยไข่เมืองกำแพง ทางช่อง 11 จะจัดกิจกรรมอย่างไร ให้การถ่ายทอดมีความสมบูรณ์

 

โห มันไม่ง่ายอย่างที่คิดแล้วสิ ต้องปวดหัวต่ออีกแล้ว

หลังประชุม ท่านฉัตรพร ราษฏร์ดุษดี รองผู้ว่าฯขณะนั้น(อดีตผู้ว่าฯพิจิตร และเพชรบุรี) ท่านเรียกผมไปคุย บอกว่า ที่นำเสนอน่ะ โอเค เป็นแนวคิดที่ดี แต่น้องต้องทำให้สมกับที่ท่านผู้ว่าฯ ไว้วางใจ เรื่องค่าใช้จ่าย ไม่ต้องกังวล มาคุยกับพี่ จะสนับสนุนเต็มที่ เพื่อให้งานออกมาดี