คนญี่ปุ่นกับการแสดงความรู้สึก

พูดถึงเรื่องการแสดงความรู้สึก หลาย ๆ ท่านอาจจะเคยได้ยินทฤษฎีของ ดร.พอล เอคแมน (Paul Ekman) นักจิตวิทยาและผู้บุกเบิกที่โด่งดังด้านการวิจัยอารมณ์ของมนุษย์จากการแสดงออกทางสีหน้า (Facial Expression) ในด้านความรู้สึกพื้นฐานต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น

ความสุข (喜び โยะโระโคะบิ)

ความเศร้า (悲しみ คะนะชิมิ)

ความโกรธ (怒り อิคะริ)

ความกลัว (恐怖 เคียวฟุ)

ความประหลาดใจ (驚き โอะโดะโระคิ)

ความเกลียดชัง (嫌悪 เค็นโอะ)

ความรู้สึกทั้งหมดล้วนแล้วแต่ทำให้ใบหน้าของคนเราแสดงออกแตกต่างกันไปในแต่ละอารมณ์

แต่เนื่องด้วยคำกล่าวข้างต้น เป็นการแสดงผลจากการศึกษาวิจัยของประเทศทางตะวันตก

ดังนั้น มหาวิทยาลัยเกียวโต (Kyoto University) จึงได้ทำการศึกษาเรื่องนี้อีกครั้ง

โดยนำตัวอย่างคนญี่ปุ่นจำนวน 65 คน มาวิจัยและนำ AI มาช่วยในการวิเคราะห์เปรียบเทียบกับทฤษฎีการแสดงออกทางสีหน้าของดร.พอล เอคแมน

โดยจะทำการวิจัย โดยใช้เงื่อนไข 2 ข้อ คือ

1) ให้กลุ่มตัวอย่างแสดงสีหน้าอารมณ์ตามบทบาทสมมติ

2) ให้กลุ่มตัวอย่างแสดงสีหน้าอารมณ์ต่าง ๆ ค้างไว้ แล้วถ่ายรูป

หลังจากนั้นใช้ซอฟต์แวร์ FaceReader มาช่วยในการวิเคราะห์และประมวลผล

ซึ่งได้ผลออกมาว่า ซอฟต์แวร์สามารถอ่านผลเกี่ยวกับการแสดงสีหน้าในข้อ 2) คือการแสดงสีหน้าเพื่อถ่ายรูปได้ถูกต้อง

แต่การแสดงสีหน้าอารมณ์ตามบทบาทสมมติ สามารถอ่านผลได้เพียงอารมณ์มีความสุขกับอารมณ์ประหลาดใจเท่านั้น

อีกทั้งการแสดงออกทางสีหน้าในอารมณ์ต่าง ๆ ยังมีความแตกต่างกันทั้ง 2 ข้อ (หมายถึงแสดงสีหน้าไม่ตรงกับความรู้สึก)

ซึ่งที่ผ่านมาอุตสาหกรรมเกี่ยวกับเทคโนโลยี AI ที่อ่านอารมณ์จากภาพ หรือการแสดงออกทางสีหน้าที่กำลังได้รับการพัฒนา ส่วนใหญ่ใช้ทฤษฎีของดร.พอล เอคแมน

ทำให้จากการวิจัยนี้ ได้ผลสรุปใหม่เป็นครั้งแรกของโลกว่า

แม้จะทำการทดลองโดยใช้หลักสากลในแบบเดียวกันกับของดร.พอล เอคแมน แต่ผลการทดลองนั้นออกมาเหมือนกันเพียงบางส่วนเท่านั้น

คาดว่าเทคโนโลยี AI ที่อ่านอารมณ์จากการแสดงออกทางสีหน้าของคนญี่ปุ่นยังต้องได้รับการพัฒนาเพื่อความถูกต้องยิ่งขึ้นต่อไป😉

การวิจัยของมหาวิทยาลัยเกียวโต (Kyoto University) ครั้งนี้ ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิชาการนานาชาติ 「Frontiers in Psychology」ฉบับออนไลน์เมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2019

🌸สรุปส่งท้าย ใครมีแฟนญี่ปุ่นแล้วรู้สึกว่าแฟนเย็นชา ไม่ค่อยแสดงออกทางสีหน้า คราวนี้น่าจะเข้าใจบ้างแล้วนะคะ ว่าคนญี่ปุ่นเขาแสดงออกทางสีหน้าไม่เก่งเท่าคนทางฝั่งตะวันตก (และน่าจะน้อยกว่าคนไทยด้วยซ้ำไป😂)