หน้าแรก ตรวจหวย เว็บบอร์ด ควิซ Pic Post แชร์ลิ้ง หาเพื่อน Chat หาเพื่อน Line หาเพื่อน Skype Page อัลบั้ม แต่งรูป คำคม Glitter สเปซ ไดอารี่ เกมถอดรหัสภาพ เกม วิดีโอ คำนวณ การเงิน
ติดต่อเว็บไซต์ลงโฆษณาลงข่าวประชาสัมพันธ์แจ้งเนื้อหาไม่เหมาะสมเงื่อนไขการให้บริการ
เว็บบอร์ด บอร์ดต่างๆค้นหาตั้งกระทู้

กว่าจะเป็น "ม่อฮ่อม" ต้องย้อมด้วยต้นฮ่อม แล้วต้นฮ่อมเป็นไง

กว่าจะเป็น "ม่อฮ่อม" ต้องย้อมด้วยต้นฮ่อม แล้วต้นฮ่อมเป็นไง

 

กว่าจะเป็น "ม่อฮ่อม" ต้องย้อมด้วยต้นฮ่อม แล้วต้นฮ่อมเป็นไง

 

ความเป็นมาของผ้าม่อฮ่อม

ผ้าม่อฮ่อม เป็นผ้าพื้นเมืองที่สำคัญของจังหวัดแพร่ คำว่าม่อฮ่อม เขียนได้หลายแบบ เช่น ม่อห้อม,หม้อฮ่อม,หม้อห้อม ซึ่งแล้วแต่ใครจะนำมาใช้ แต่ ความหมายที่แท้จริงนั้น เหมือนกันทุกคำ คือ เสื้อผ้าที่มีสีครามที่เกิดจากภูมิปัญญาของบรรพบุรุษชาวไทย เป็นการใช้ผ้าฝ้ายที่ได้จากการทอ ย้อมด้วยสีครามที่ได้จากต้นฮ่อมหรือต้นคราม จะได้ผ้ามีสีเดียวกันตลอดทั้งผืน ปัจจุบันนำมาตัดเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น กางเกง กระโปรง เสื้อ ผ้าเช็ดหน้า เป็นต้น งานเทศกาลต่างๆ เช่น ลอยกระทง ,สงกรานต์ ,วันขึ้นปีใหม่ , งานบุญประจำปี , งานไหว้พระธาตุ , การท่องเที่ยว และอื่นๆ อีกมากมาย ม่อฮ่อมเป็นที่นิยมในการสวมใส่ของคนภาคเหนือ และของคนทั่วประเทศ ซึ่งแสดงได้ถึงเอกลักษณ์ผ้าไทย ที่เหมาะกับทุกเทศ

ม่อฮ่อม เป็นภาษาถิ่นเหนือ เกิดจากคำว่า ม่อ และฮ่อม แต่หลายคนเรียกเพี้ยนว่า หม้อห้อม หรือ หม้อฮ่อม หรือ ม่อห้อม ซึ่งก็สามารถเรียกได้ เพียงแต่ความหมายก็เหมือนกัน คือ เสื้อผ้าที่เกิดจากภูมิปัญญาของบรรพบุรุษในแบบของสีครามม่อฮ่อม

ต้นฮ่อม หรือต้นคราม เป็นพืชล้มลุกในตระกูล คราม ซึ่งชาวทุ่งโฮ้งนำเอาส่วนที่เป็นลำต้น และใบมาหมักในหม้อที่บรรจุน้ำตามกรรมวิธีที่สืบทอดกันมาแต่โบราณ ทำให้ได้น้ำสีคราม ที่จะนำมาย้อมผ้าขาวให้เป็นผ้าคราม ที่เรียกกันว่า ผ้าม่อฮ่อม ซึ่งเป็นผ้าที่ชาวแพร่ และคนทั่วประเทศ นิยมใช้ทุกเพศทุกวัย ไม่เว้นแม้แต่ชาวต่างประเทศ ซึ่งจะเห็นได้ว่า ชาวต่างประเทศได้นิยมชมชอบในผ้าม่อฮ่อม กันอย่างมาก

กรรมวิธีในการทำผ้าหม้อห้อมแบบดั้งเดิม

การทำผ้าหม้อห้อมแบบดั้งเดิมยังคงสืบทอดอยู่ที่บ้านทุ่งโฮ้งในปัจจุบัน โดยมีวัตถุดิบ วัสดุอุปกรณ์ และขั้นตอนการผลิต ดังนี้

วัตถุดิบ

ประกอบด้วย

1. ต้นห้อมสำหรับทำสีย้อมผ้า

2. ผ้าฝ้ายทอมือสีขาว

3. น้ำด่าง

4. แป้งมัน

อุปกรณ์

ประกอบด้วย

1. โอ่งหรือหม้อ

2. ถุงมือยาง

3. ไม้พาย

4. ปี๊บ

5. กะละมัง

6. กะทะขนาดใหญ่

7. ตะกร้าตาห่าง

ความยุ่งยากของการทำเสื้อผ้าม่อฮ่อมแบบดั้งเดิมอยู่ที่การจัดทำสีย้อมจากต้นฮ่อม แต่หลังจากที่มีการจัดเตรียมสีย้อมที่ได้จากต้นฮ่อม ไว้ในโอ่งเรียบร้อยแล้ว ขั้นตอนการย้อมก็ทำได้อย่างง่าย ๆ ดังนี้

1.นำผ้าฝ้ายสีขาว ( ผ้าดิบ ่) ตัดเย็บตามแบบที่ต้องการให้เรียบร้อย หรือ อาจตัดผ้าเป็นผืนก็ได้ นำไปแช่ในโอ่งหรือถังน้ำสะอาดธรรมดา เพื่อให้แป้งที่ติดมากับเนื้อผ้าหลุดออกหมด จากนั้นนำผ้ามาตากแดดให้แห้ง

2.นำผ้าดิบแห้งหมาดๆ มาใส่ตะกร้า แล้วแต่ความใหญ่ของตะกร้า นำตะกร้าจุ่มลงในโอ่งที่บรรจุสีย้อมที่เตรียมไว้แล้ว สวมถุงมือยางขยำผ้า ถ้าไม่ขยำจะทำให้สีของเนื้อผ้าไม่สม่ำเสมอ จากนั้นนำผ้าที่ขยำเสร็จ มาผึ่งแดดไว้จนหมาด นำผ้าที่ตากใว้ซึ่งแห้งหมาดๆ มาทำซ้ำอย่างเดิมอีกประมาณ 5 ครั้ง จนสีผ้าเป็นสีครามเข้ม การย้อมซ้ำหลายครั้งมีข้อดี คือ สีครามที่ย้อมจะติดผ้าทั่วผืน สีเสมอกัน และสีที่ย้อมจะติดทนนาน

3. เมื่อผ้าที่ผ่านกระบวนการย้อมเย็นไปแล้ว 6 ครั้ง แห้งหมาดๆ ก็นำผ้ามาผ่านกระบวนการย้อมร้อน (การเอาผ้าไปต้ม ) ใส่ผ้าลงในกะทะจำนวนพอประมาณ แล้วใช้ใม้พาย คนให้ผ้าเข้ากับน้ำประมาณ15-20 นาที จากนั้นจึงนำผ้าไปผึ่งแดดให้แห้งหมาดๆ

4. นำผ้าที่แห้งหมาดๆ มาจุ่มในกะละมังที่เตรียมใว้สำหรับลงแป้ง บิดหมาดๆ แล้วนำมาตากแดด

5.นำผ้าที่แห้งหมาดๆ มาทำกระบวนการรีด โดยการนำ มาจุ่มลงในน้ำแป้ง ที่ได้เตรียมไว้แล้ว ขยำให้ทั่ว บิดให้แห้งหมาดๆ นำไปตากแดดให้แห้ง

6.นำผ้าที่แห้งแล้ว มาพรมน้ำให้ทั่ว นำเตารีดที่เป็นแบบเตาถ่าน ( เตาถ่านจะให้ความร้อนสูงกว่าเตาไฟฟ้า ) ซึ่งมีถ่านอยู่เต็ม ทำการรีดผ้า โดยต้องเตรียมเตาอีกตัวหนึ่งใว้รอเพื่อให้การรีดต่อเนื่อง และให้ได้ความร้อนคงที่

กว่าจะเป็น "ม่อฮ่อม" ต้องย้อมด้วยต้นฮ่อม แล้วต้นฮ่อมเป็นไง

กว่าจะเป็น "ม่อฮ่อม" ต้องย้อมด้วยต้นฮ่อม แล้วต้นฮ่อมเป็นไง

กว่าจะเป็น "ม่อฮ่อม" ต้องย้อมด้วยต้นฮ่อม แล้วต้นฮ่อมเป็นไง

กว่าจะเป็น "ม่อฮ่อม" ต้องย้อมด้วยต้นฮ่อม แล้วต้นฮ่อมเป็นไง

⚠ แจ้งเนื้อหาไม่เหมาะสม 
ลูกสาวอบต's profile


โพสท์โดย: ลูกสาวอบต
เป็นกำลังใจให้เจ้าของกระทู้โดยการ VOTE และ SHARE
12 VOTES (4/5 จาก 3 คน)
VOTED: อ้ายเติ่ง, บังไค, impish
Hot Topic ที่น่าสนใจอื่นๆ
นักข่าวปาเลสไตน์โพสต์รูป ทหารอิสราเอลถือธงชาติไทยแดนเซอร์ "ลำไย ไหทองคำ" หล่อระดับพระเอก..ค่ายเตรียมดันเป็นศิลปินแล้วถ้าเราดื่มน้ำน้อย หรือมาเกินไป จะเกิดอะไรกับร่างกายของเรา?"ศรีสุวรรณ" รีเทิร์น ลุยฟ้อง ครม.-มท.1 ใช้อำนาจโดยมิชอบก่อสร้างถนนผ่านสวนเฉลิมพระเกียรติ ขัดต่อกฎหมายเมื่อท่านรมต.ลาว เม้นแซะไทย ลั่น ถึงลาวไม่หลุดพ้นจากประเทศด้อยพัฒนา..แต่ลาวไม่มีขอทานแบบไทย!?โป๊ะแตกอีก! เมื่อเขมรพยายามตัดต่อวิดีโอเพื่อใช้อ้างว่า "สงกรานต์" คือของเขมรแต่โบราณ?6 ชนิดอาหารที่ทานประจำทำให้แก่เร็ว!JKN ขาดทุน 2,157 ล้านบาท ครั้งแรกในรอบ 10 ปี ธุรกิจคอนเทนต์แผ่ว
Hot Topic ที่มีผู้ตอบล่าสุด
"ศรีสุวรรณ" รีเทิร์น ลุยฟ้อง ครม.-มท.1 ใช้อำนาจโดยมิชอบก่อสร้างถนนผ่านสวนเฉลิมพระเกียรติ ขัดต่อกฎหมายสถานีโทรทัศน์หนึ่งเดียวในประเทศลาว ที่ยังออกอากาศอยู่ในปัจจุบัน6 ชนิดอาหารที่ทานประจำทำให้แก่เร็ว!เมื่อท่านรมต.ลาว เม้นแซะไทย ลั่น ถึงลาวไม่หลุดพ้นจากประเทศด้อยพัฒนา..แต่ลาวไม่มีขอทานแบบไทย!?
กระทู้อื่นๆในบอร์ด สาระ เกร็ดน่ารู้
6 ชนิดอาหารที่ทานประจำทำให้แก่เร็ว!attraction: สถานที่ท่องเที่ยวsuggestion: คำแนะนำ ข้อเสนอแนะรถไฟฟ้าใต้ดินสายแรก ที่สร้างเสร็จและเปิดใช้งานในประเทศไทย
ตั้งกระทู้ใหม่