รู้จักกับ โรคซึมเศร้า โรคทางจิตเวชที่พบบ่อยสูงที่สุด
ทำความรู้จักโรคซึมเศร้า
โรคซึมเศร้าส่งผลให้ผู้ป่วยมีอาการทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ แล้วก็ความคิด โดยอาการกลุ่มนี้จะส่งผลเสียต่อการดำรงชีวิตในแต่ละวันอย่างยิ่ง ยกตัวอย่างเช่น กินอาหารได้น้อยลง ไม่อยากอาหารนอนไม่หลับ ห่อเหี่ยว เศร้าสร้อย รู้สึกว่าตนเองไม่มีความสุขกับชีวิต ตื่นตระหนกตลอด และที่สำคัญคือผู้ป่วยจะไม่สามารถจัดการกับปัญหาต่างๆที่ต้องเผชิญได้พอ
ชนิดของโรคซึมเศร้า
โรคซึมเศร้าแบ่งได้ 3 ประเภท ซึ่งแต่ละชนิดมีความแตกต่างกันไปดังนี้
1. Major Depression (โรคซึมเศร้าแบบร้ายแรง)
โรคซึมเศร้าชนิดนี้เกิดขึ้นเมื่อภาวะซึมเศร้ารบกวนความสุขในชีวิต การทำงาน การเรียน การนอน นิสัยการกิน รวมทั้งอารมณ์สุนทรีย์ ติดต่อกันขั้นต่ำ 2 สัปดาห์ บางคนอาจแสดงอาการของสภาวะซึมเศร้าเพียงแค่หนึ่งอย่างก็ได้ ซึ่งอาการจะเกิดขึ้นเป็นครั้งๆแล้วหายไป แต่ว่าก็สามารถเกิดได้หลายครั้งด้วยเหมือนกัน
2. Dysthymia หรือ Persistent Depressive Disorder (โรคซึมเศร้าเรื้อรัง)
เป็นโรคซึมเศร้าแบบเรื้อรังที่มีลักษณะอาการทางอารมณ์ไม่ร้ายแรงนัก แต่ว่าจะเป็นไปโดยตลอดขั้นต่ำ 2 ปี และก็มีลักษณะต่อแต่นี้ไปอย่างต่ำ 2 อาการร่วมด้วย
- กินอาหารได้น้อยลงหรือเพิ่มมากขึ้น
- นอนไม่หลับหรือนอนมากเกินไป
- อ่อนเพลีย ไม่มีแรง
- มีความรู้สึกว่าค่าในตัวเองต่ำ
- ไม่มีสมาธิ หรือตัดสินใจอะไรได้ยากขึ้น
- รู้สึกท้อแท้ ตามเกณฑ์การวินิจฉัยจากคู่มือการวินิจฉัยความแตกต่างจากปกติทางจิตที่จัดทำโดยสมาคมจิตเวชศาสตร์สหรัฐอเมริกา (DSM-V)
- ในบางช่วงเวลาของภาวะซึมเศร้าชนิดนี้ผู้ป่วยอาจมีสภาวะ Major depression ร่วมด้วย ซึ่งจะก่อกวนการดำรงชีวิตประจำวัน ทั้งมีผลต่อความสามารถสำหรับเพื่อการทำงานของผู้ป่วยและก็ทำให้มีความรู้สึกห่วยแตกได้
3. Bipolar หรือ Manic-depressive Illness (โรคซึมเศร้าอารมณ์สองขั้ว)
ผู้มีภาวะซึมเศร้าบางบุคคลอาจมีอาการไม่ปกติแบบอารมณ์สองขั้ว (Bipolar disorder) ร่วมด้วย โรคซึมเศร้าชนิดนี้จะก่อให้ผู้ป่วยมีการเปลี่ยนแปลงทางด้านอารมณ์ โดยมีอารมณ์แปรปรวนร้ายแรงสลับไปมาระหว่างอารมณ์ดีไม่ปกติ (Mania) ที่เป็นช่วงๆอารมณ์สนุกคึกคักเกินเหตุ ชอบบ่นกว่าที่เคยเป็น กระปรี้กระเปร่ากว่าปกติ มีพลังงานภายในร่างกายมากเกิน กับช่วงสภาวะซึมเศร้า (Depression) ซึ่งส่วนมากจะมีลักษณะอาการอย่างค่อยๆเป็นค่อยๆไป แต่ว่าในบางคนก็อาจเปลี่ยนแปลงไปอย่างเร็ว ในช่วงอารมณ์ดีเปลี่ยนไปจากปกตินั้น อาการที่เกิดขึ้นอาจมีผลต่อความคิดแล้วก็การตัดสินใจของผู้ป่วย แล้วก็อาจจะก่อให้ผู้ป่วยมีพฤติกรรมหลงทางแม้ผู้ป่วยในสภาวะนี้มิได้รับการดูแลและรักษาจะทำให้เปลี่ยนเป็นโรคจิตเภทได้
ประเภทของภาวะซึมเศร้าอื่นๆที่ได้การยอมรับทางด้านการแพทย์ มีดังนี้
- Postpartum Depression (โรคซึมเศร้าหลังคลอดลูก) หลังคลอดลูก แม่บางคนอาจมีอาการซึมเศร้าที่ร้ายแรงและใช้เวลานานกว่าจะกลับมาเป็นปกติ ภาวะซึมเศร้าที่คุณแม่มือใหม่มักเผชิญหลังคลอดนี้จะเรียกว่า "Baby blues"
- Seasonal Affective Disorder หรือ SAD (โรคซึมเศร้าตามฤดูกาล) เป็นสภาวะซึมเศร้าในช่วงฤดูหนาว หรือบางครั้งก็กำเนิดในช่วงฤดูใบไม้ร่วง เป็นโรคซึมเศร้าที่เกี่ยวข้องกับลักษณะอากาศที่มีแสงแดดน้อยและหนาวเย็น พบมากในประเทศแถบหนาว จึงไม่ค่อยเป็นที่เคยชินในไทยนัก
- Premenstrual Dysphoric Disorder (โรคซึมเศร้าก่อนมีระดู) เป็นอาการซึมเศร้าที่เกิดขึ้นประมาณหนึ่งสัปดาห์ก่อนและก็ข้างหลังช่วงมีระดูของสตรี
- Psychotic Depression (โรคซึมเศร้าโรคทางจิต) เป็นสภาวะซึมเศร้าร้ายแรงที่เกิดกับคนเป็นโรคจิตเวชอื่นๆโดยมักเกิดพร้อมอาการทางจิต เช่น เห็นภาพตบตาและภาพลวงตา ได้ยินเสียงที่ไม่มีอยู่จริง เป็นต้น