พระอาทิตย์ทรงกลดกับความเชื่อ VS ความจริงตามหลักวิทยาศาสตร์

พระอาทิตย์ร้อนแรงแผดเผาซะเหลือเกินช่วงนี้ จนอยากจะชวนท่านมานั่งกินไอติมให้เย็น ๆ กันสักหน่อย แต่ท่ามกลางความร้อนแสบจนไม่อยากจะมอง ยังมีอีกมุมสวยงามยามเมื่อ "พระอาทิตย์ทรงกลด" และยังมีความเชื่อแอบแฝงภายใต้ความงามเหล่านั้น

พระอาทิตย์ทรงกลด เกิดจากอะไร ?

สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ ให้ข้อมูลว่า พระอาทิตย์ทรงกลด หรือ Sun Halo เกิดจากอากาศที่เย็นจัดในชั้นบรรยากาศของโลกชั้นโทรโพสเฟียร์ (Troposphere) ซึ่งเป็นบรรยากาศชั้นล่างสุด และเป็นที่อยู่ของกลุ่มเมฆจำนวนมาก ซึ่งขึ้นไปประมาณ 5-10 กิโลเมตร(ตามรูปข้างล่าง)

-->เมื่ออากาศเย็นจัด ทำให้ละอองน้ำในอากาศ ณ เวลานั้นๆ แข็งตัวเป็นผลึกน้ำแข็งอนุภาคเล็กๆบนท้องฟ้า

-->เมื่อแสงอาทิตย์ตกกระทบผลึกน้ำแข็งหกเหลี่ยมแต่ละก้อน แสงนั้นจะหักเหเบี่ยงเบนไปจากเดิม 22องศา ส่งผลให้เรามองเห็นดวงอาทิตย์ทรงกลดเป็นรูปวงกลม มีลักษณะเป็นแถบสีรุ้ง (Spectrum) คล้ายการเกิดรุ้งกินน้ำหลังฝนตก (ดังรูป)

(ขอบคุณรูปจาก Thai PBS พยายามเลือกรูปที่ดูแล้วไม่ร้อนมาก)

อ่านเสร็จถึงกับอุทาน อุแม่เจ้า!!! ไทยแลนด์มีคำว่า เย็นจัด ด้วยหรอเนี่ย อุณหภูมิทะยานพุ่งปรี๊ดจนเกือบ 40 อยู่แล้ว แต่ที่จริงแล้วส่วนที่ร้อนคืออากาศข้างล่างที่เราหายใจกันนี่แหละ ส่วนข้างบนนั้นมีเมฆมาก เมฆซึ่งเกิดจากละอองน้ำรวมกลุ่มกันเป็นก้อน แปลว่ามีความชื้นมากนั้นเอง ถ้าละอองน้ำปริมาณมากๆ จะรวมเป็นเมฆฝนและถ้ารวมกันจนพยุงตัวไม่ไหวจึงจะตกลงมาบนพื้นดิน

เกิดขึ้นช่วงไหนได้บ้าง ?

ช่วงที่อากาศมีความชื้นมาก วันที่อากาศไม่ร้อนมาก หรือช่วงสายจนถึงเกือบเที่ยง เพราะมิฉะนั้นน้ำแข็งจะละลายจนมองไม่เห็น ซึ่งอาจารย์เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์คณะวิทยาศาตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เคยให้ข้อมูลไว้ว่าเป็นปรากฎการณ์ธรรมชาติที่เกิดขึ้นได้บ่อยครั้งเพียงแต่เราอาจไม่สังเกต (ที่มา : posttoday, 2558) 

พระอาทิตย์ทรงกลด สัมพันธ์กับความเชื่ออย่างไร?

เนื่องจาก เป็นเหตุการณ์ที่ไม่อาจเกิดขึ้นได้บ่อยนัก ตั้งแต่สมัยโบราณจึงมีความเชื่อกันว่า "ทรงกลด" เป็นแสงแห่งชัยชนะ เป็นฤกษ์มงคล ซึ่งจะทำให้บ้านเมืองสามารถผ่านพ้นวิกฤตไปได้(เข้าใจว่าสมัยก่อนมีการต่อสู้กับข้าศึก รบราฆ่าฟันกันเยอะ การเห็นพระอาทิตย์ทรงกลดเปรียบเสมือนการได้รับขวัญกำลังใจจากธรรมชาติ)

พระอาทิตย์ทรงกลดที่เคยเกิดขึ้นในไทย

จริง ๆ แล้วในประเทศไทยมีเหตุการณ์แบบนี้เกิดขึ้นหลายครั้ง เช่น

- 24 มิย 2548 เกิดพระอาทิตย์ทรงกลดในวันประสูติ พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าทีปังกรรัศมีโชติ เสมือนเป็นการแซ่ซ้องพระบารมี (ที่มาข่าว วานิชนิวส์, 2551)

- 15 กพ 2554 พระอาทิตย์ทรงกลดเหนืออนุสาวรีย์ ร.6 บริเวณสวนลุมพินี (วิทยา ศรีชัย)

- 19 กค 2555 เกิดปรากฏการณ์พระอาทิตย์ทรงกลดเหนือองค์ปราสาทขอม วัดสระกำแพงใหญ่ อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ ระหว่างมีมีการจัดงานวันมหาบูรพาจารย์ รำลึก 103 ปี หลวงปู่เครื่อง สุภัทโท (ที่มาข่าว posttoday, 2555)

- 28 พค 2558 เกิดปรากฏการณ์พระอาทิตย์ทรงกลด เหนือศูนย์ประชุมอเนกประสงค์กาญจนาภิเษก มหาวิทยาลัยขอนแก่น ซึ่งเป็นสถานที่สักการะสรีระสังขารหลวงพ่อคูณ ปริสุทโธ เป็นวันสุดท้าย (ที่มาข่าว ไทยรัฐ, 2558)

- 29 มิย 2560 เกิดเหตุการณ์พระอาทิตย์ทรงกลดขึ้นในวันนี้ ผู้ใช้เฟสบุ้ค ทวิตเตอร์แห่แชร์กันอย่างล้นหลาม (ที่มาข่าว pptv, 2560)

- 8 สิงหา 2560 ฮือฮา วันที่ 8 เดือน 8 พระอาทิตย์ทรงกลดเหนือม่านฟ้าเมืองอุดรฯ (ที่มาข่าว MGR online, 2560)

พระอาทิตย์ทรงกลดล่าสุด

3 พค 2562 หลังจากพิธีเชิญพระสุพรรณบัฏ ดวงพระบรมราชสมภพ และพระราชลัญจกรประจำรัชกาล จากพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ไปประดิษฐานยังพระที่นั่งไพศาลทักษิณ เกิดพระอาทิตย์ทรงกลดบริเวณท้องฟ้าเหนือท้องสนามหลวง ณ เวลาก่อนเที่ยง พร้อมวงขอบสีรุ้งที่เห็นได้ชัด (ขอบคุณรูปจาก จส100)

จะเห็นได้ว่าพะอาทิตย์ทรงกลดสามารถเกิดขึ้นได้เสมอทั้งในวันธรรมดาทั่วไปหรือวันพิเศษ/วันพระราชพิธีต่าง ๆ วิทยาศาสตร์กับความเชื่อเป็นอาจตรงกันข้ามกัน แต่ความเชื่อก็ไม่ใช่สิ่งที่ผิด ตราบใดที่วิทยาศาสตร์ยังอธิบายได้ เราก็สามารถเชื่อทั้งสองทางก็ได้ ถ้าความเชื่อนั้นเป็นขวัญกำลังใจให้เราและรับฟังข้อเท็จจริงทางวิทย์ควบคู่กันไป