ทศพิธราชธรรม บทที่ ๑๒ สมเด็จพระนเรศวรมหาราช

โดย เดชา เวชชพิพัฒน์

        ขัตติยมานะที่ค่าล้ำ

พระองค์ดำเป็นแบบอย่างแบบศึกษา

ต้องจากบ้านครอบครัวจากพารา

เก้าพรรษาขันติบริบูรณ์

        ทรงอดทนอดกลั้นอย่างสุดแสน

อยู่ในแดนไพรินถิ่นอสูร

มันฆ่ายายฆ่าญาติวงศ์ตระกูล

อั้นอาดูรเก็บอารมณ์ข่มจิตใจ

        ต้องอยู่กับความแค้นแน่นในอก

ต้องยอมยกบุเรงนองเหมือนเชื้อไข

ต้องกล้ำกลืนเกรงกริ่งยิ่งกว่าวัย

ต้องอยู่ใต้บัญชาผิดวงศ์วาน

        ไม่ใช่เพชรเม็ดแท้คงมัวหมอง

ไม่ใช่ทองคงด่างดำสำแดงสาร

ไม่ใช่หินคงแตกหักเช่นชามจาน

แต่ภูบาลเป็นภูผาศิลาแลง

        รวมเวลาแปดปีในหงสา

ทรงอุตส่าห์เรียนรู้ทุกแขนง

ทั้งภาษาลีลารบกำลังแรง

ทรงแจ่มแจ้งจวบจนได้เวลา

        ถึงเดือนสามปีมะแมแรมหกค่ำ

พระทรงนำกองทัพทรงอาสา

กอบกู้ชาติกรุงศรีโยทญา

หลั่งธาราประกาศศักดิ์ความเป็นไท

        เมื่อครองราชย์งานราษฎร์และงานรบ

ทรงทำครบจบสิ้นทุกเงื่อนไข

ตีเขมรมอญพม่าพ่ายแพ้ไป

ทำกรุงไกรแกร่งกล้าไร้ภัยพาล

        ทรงใส่ใจทุกสุขอุปถัมภ์

ยามย่ำค่ำเสด็จเรือเพื่อข่าวสาร

ข้าแผ่นดินสิ้นทุกข์สุขสำราญ

เป็นตำนานประพาสต้นแต่นั้นมา

        วันวลิตยังมีเรื่องบอกไว้

พระหทัยการุญยิ่งหนักหนา

ทรงเลี้ยงดูชาวบ้านหญิงชรา

เทียมมารดาของพระองค์ทรงอาทร

        พระแสงดาบคาบค่ายยิ่งตอกย้ำ

ราชธรรมอุตสาหะไม่ถอดถอน

กัดพระทนต์ลงเนื้อเหล็กไม่แคลนคลอน

เกียรติขจรเลื่องลือระบือนาม

        สมเด็จพระนเรศวรมหาราช

ผู้ประกาศอิสระแห่งสยาม

ผู้ฟูมฟักศักดิ์ศรีมาตุคาม

ผู้เบิกความรบไม่ขลาดใครรุกราน

        การยุทธหัตถีครั้งสุดท้าย

เป็นเครื่องหมายกษัตริย์ไทยใจกล้าหาญ

ตัวต่อตัวบนหลังช้างพร้อมวายปราณ

เหล่าลูกหลานเหลนลื่อถือเป็นเกณฑ์