สาเหตุที่มาเรื่อง พระสังข์(ทอง)หนีนางพันธุรัต

รับขวัญไม่กลั้นน้ำตา ลูบหลังลูบหน้าให้ปรานี

แม่จะถนอมกล่อมเกลี้ยง จะเลี้ยงเจ้าเป็นบุตรนะโฉมศรี

พ่ออย่าได้กังขาราคี พระบุรีจะให้แก่ลูกยา

จูบพลางนางอุ้มขึ้นใส่ตัก ความรักแสนสุดเสน่หา

ดังดวงฤทัยนัยนา แล้วสั่งมหาเสนาใน

ท่านจงเร่งรัดจัดแจง ตกแต่งพาราอย่าช้าได้

จะสมโภชลูกแก้วแววไว บาดหมายกันไปอย่าได้นาน

ฯ ๘ คำ ฯ เจรจา

ตัวกลอนชุดนี้ แสดงถึงปัญหาหนักอึ้ง ๒ ประการ

๑.พ่ออย่าได้กังขาราคี พระบุรีจะให้แก่ลูกยา

ประโยคนี้ นางพันธุรัตบอกกับพระสังข์ถึงกาลอนาคตข้างหน้าว่า ต่อไป นางจะให้พระสังข์ได้ครองเมืองยักษ์นี้! โดยที่นางเองไม่ได้ถามความต้องการของพระสังข์เลย มาถึงนางก็ยัดตำแหน่งให้ ขณะนั้นพระสังข์ก็ยังเล็ก ยังไม่หายคิดถึงแม่กับตายาย นางพันธุรัตก็จัดแจงวางแปลนระยะยาวให้พระสังข์อยู่ในเมืองนี้ไปตลอดชีวิตเสียแล้ว!!!(ให้คนปกครองยักษ์ทั้งเมืองมันจะไปรอดมั้ย???)

๒.จะสมโภชลูกแก้วแววไว บาดหมายกันไปอย่าได้นาน

หลังจากรับพระสังข์ขึ้นมาแล้ว นางจึงสั่งให้จัดงานมหรสพขึ้นทันที โดยหวังว่า ความบาดหมางทั้งหลายจะหายไป คำถามคือ ใครบางหมางกับใคร???

คำตอบนั้น น่าจะเป็นความบาดหมางที่นางพันธุรัตมีต่อบรรดาขุนนางเรื่องทายาทบัลลังก์นั่นแหละ นางจึงได้ประกาศในวังกลางที่ประชุมว่า พระบุรีจะให้แก่ลูกยา และขอให้นับแต่นี้ไป บาดหมายกันไปอย่าได้นาน เรื่องอะไรที่สมควรจบก็ให้รีบจบๆไปซะถ้าไม่อยากจะมีปัญหา!(กระแสการต่อต้าน(แอนตี้)พระสังข์ของพวกยักษ์ในเมืองจึงค่อยๆเพิ่มขึ้นตามลำดับ)

จากเรื่องนี้เองทำให้พระสังข์อึดอัดใจมากเพราะตนเองก็มีภารกิจตามหาแม่แท้ๆอยู่ในใจอยู่ก่อนแล้ว ยังมาถูกยัดเยียดความหวังอันริบหรี่ใส่มืออีก พระสังข์จึงต้องอยู่ในสภาวะกลืนไม่เข้าคายไม่ออก จะบอกใครก็ไม่ได้เพราะว่า

๏ ครั้นถึงจึงขึ้นบนแท่นแก้ว ผ่องแผ้วปรีดิ์เปรมเกษมศรี

แล้วจัดแจงนักเทศน์ขันที นางนมทั้งสี่พี่เลี้ยง

กำนัลนางมโหรีขับไม้ สำหรับให้ขับกล่อมพระเนื้อเกลี้ยง

แม่มอบให้พระสังข์ทั้งวังเวียง ใครทุ่มเถียงจงเฆี่ยนฆ่าตี

นางถนอมกล่อมเกลี้ยงรักษา มิให้พระลูกยาเจ้าหมองศรี

จนพระชันษาสิบห้าปี ยังทวีความรักอยู่ทุกวัน

นางค่อยเคลื่อนคลายสบายใจ จะใคร่ไปเที่ยวป่าพนาสัณฑ์

เผอิญใจทึกทึนนึกผูกพัน คิดพรั่นกลัวลูกจะหนีไป

อย่าเลยจะแสร้งแกล้งล่อลวง อย่าให้ล่วงหมายคำสำคัญได้

ว่าไปช้าแล้วกลับมาเร็วไว ถึงจะหนีไปไม่พ้นกร

แม่จะไปป่าเจ็ดราตรี พันปีจงฟังแม่สั่งสอน

บ่อน้ำซ้ายขวาเจ้าอย่าจร หอข้างหัวนอนเจ้าอย่าไป

สั่งลูกแล้วพบันมิทันช้า พรั่งพร้อมทหารหน้าห้องใหญ่

ออกจากพาราคลาไคล แปลงไปเป็นยักษ์ฉับพลัน

ฯ ๑๔ คำ ฯ กราว

นางพันธุรัตเล่นจัดพี่เลี้ยงประกบเป็นบอดี้การ์ดคอยจับตาดูตลอด๒๔ชั่วโมง ไม่ว่าพระสังข์จะทำอะไรก็อยู่ในสายตาตลอด แถมแอบโหดเหี้ยมนิดๆด้วยการบอกว่า แม่มอบให้พระสังข์ทั้งวังเวียง ใครทุ่มเถียงจงเฆี่ยนฆ่าตี ก็ไม่รู้เหมือนกันว่านางจะโหดไปไหน ขนาดบอกว่ายกวังทั้งวังให้พระสังข์จัดการแล้ว ยังจะบอกอีกว่า พระสังข์มีอำนาจในวังนี้เต็มที่ใครทุ่มเถียงจงเฆี่ยนฆ่าตี! นางไปบอกเด็กตัวเล็กๆอย่างนั้นได้ยังไง ลูกคนโหดเหมือนลูกยักษ์ซะที่ไหน นางเองก็ไม่เคยเลี้ยงลูกเลี้ยงเด็ก ถ้ามีคงตามใจลูกจนเสียสันดานแน่ๆ นิสัยนางเองก็น่ากลัวมากจริงๆจะให้ใครมีความเห็นค้านรัชทายาทไม่ได้เลยรึไง? นางเองคงปกครองเมืองและขุนนางด้วยการสร้างความหวาดกลัวมาตลอดแน่ๆถึงไม่มีใครขัดนางเลย

แต่พระสังข์เองก็เก่งนะ อดทนมาได้จนอายุ๑๕ นางพันธุรัตก็วางใจ(นางพันธุรัตน่าจะเป็นพวกมีนิสัยเอ็นดูคนใกล้ตัวนะ) นางคงคิดว่า พระสังข์คงลืมๆเรื่องเก่าๆได้แล้ว และคงยกบัลลังก์ให้ได้แน่นอนจึงออกไปหากินบ่อยเข้าๆจนพระสังข์จับทางได้ และหาช่องโหว่จากการที่ถูกจับตาจากเหล่าพี่เลี้ยงตลอดเวลาแอบหนีจนไปพบความจริงของนางพันธุรัตจนได้(พวกพี้เลี้ยงคงเฝ้าพระสังข์จนเหนื่อยเลยเผลอหลับไป พระสังเลยแอบๆหลบมาได้) เพราะตลอดเวลาที่มาอยู่ที่นี่ พระสังข์ไม่เคยได้ออกไปเที่ยวดูเมืองด้วยตัวคนเดียวสักครั้ง ซึ่งการไม่ให้พระสังข์อกไปไหนน่าจะมาจาก ๒ สาเหตุด้วยกัน คือ

๑.ป้องกันไม่ให้พระสังข์ได้รับอันตรายจากพวกยักษ์ในเมืองที่ไม่พอใจตัวพระสังข์ ถ้าออกไปเที่ยวเล่นในเมืองอาจสุ่มเสี่ยงต่อการถูกลักพาตัวรึลอบสังหารได้(รัชทายาทเจอแบบนี้แทบทุกราย!)

๒.ป้องกันไม่ให้ชาวเมืองยักษ์ลุกฮือขึ้นต่อต้าน เพราะไม่พอใจที่ต้องคอยนิมิตแปลงสภาพบ้านเมืองเพื่อสร้างภาพให้พระสังข์เห็นในทุกครั้งที่ออกไปเที่ยวเล่นในเมือง(มันอึดอัดไม่ใช่นิสัยยักษ์เลยที่ต้องมาแปลงเป็นคนแล้วต้องคอยยิ้มแย้มสมานฉันท์รับแขกตลอดเวลาแบบนี้!)

หากพระสังข์ยังคงอยู่ในเมืองยักษ์ต่อไป ถ้านางพันธุรัตสิ้นแล้ว พระสังข์ได้ปกครองเมืองต่อ พระสังข์จะทำยังไง เป็นผู้นำแต่มีศัตรูอยู่ทั้งเมืองแบบนี้? แล้วไหนจะภาพมายาที่สร้างไว้อีก ถ้าพระสังข์ครองเมืองแล้วมารู้ทีหลังว่าเมืองนี้เป็นของยักษ์อะไรจะเกิดขึ้น?

อนึ่ง เราพบว่า คำว่า พันธุรัต มาจาก พันธุ = พวกพ้อง + รัต = ยินดี,ชอบใจ หรือ ราตรี

ดังนั้น จึงอาจแปลรวมๆได้ว่า เป็นผู้ยินดีในพวกพ้อง ไม่ก็ เป็นความมืดมนของพวกพ้อง(แต่ส่วนตัวเชื่อความหมามแรกมากกว่า)

ถ้าจะให้วินิจฉัยสรุปสาเหตุการตายของนางพันธุรัต ณ ตอนนี้ คงสรุปได้ว่า การตายของนางพันธุรัตน่าจะมาจากการที่นางฝากฝังและตั้งความหวังไว้กับตัวพระสังข์มากเกินไปจนมองไม่เห็นทางออกอื่นๆที่อาจใช้เป็นทางเลือกที่ดีกว่าตัวพระสังข์ได้ เมื่อไม่ได้ตามที่ใจตนต้องการ(นางเป็นคนเอาแตาใจอย่างร้ายกาจ)นางจึงต้องเผชิญกับโรคทางใจจนเสียชีวิต

ถ้าสังเกตดีๆอีกก็จะพบว่า ตั้งแต่พระสังข์ออกจากหอยสังข์มา(จริงๆแล้วไม่ได้ออกเองแต่โดนทุบแตกเลยไม่เหลือไว้ให้หลบ)พระสังข์ไม่เคยมีเพื่อนรุ่นเดียวกับตนเลย อาจเคยเล่นกับแม่และตายายมาบ้าง แต่ว่านับตั้งแต่ตอนที่มาอยู่กับนางพันธุรัตก็ยิ่งแล้วใหญ่ พระสังข์ไม่เคยมีใครเล่นด้วยเลย(อาจเพราะพวกนางกำนัลพี่เลี้ยงกลัวว่าหากทำผิดจะถูกนางพันธุรัตลงโทษรึด้วยความรังเกียจในตัวพระสังข์) หลังจากที่นางพันธุรัตเสียชีวิตแล้ว พระสังข์จึงออกคำสั่งในฐานะของเจ้าเมืองยักษ์เป็นครั้งแรก คือ

๏ ครั้นคลายวายโศกเศร้าหมอง พระจึงร้องสั่งเหล่ายักษา

ท่านจงเชิญศพพระมารดา คืนไปพาราของเรา

แล้วตระเตรียมการไว้ให้เสร็จสรรพ คอยท่าข้ากลับมาจึงเผา

การพระเมรุใหญ่อยู่อย่าดูเบา ท่านจงเอาใจใส่ไตรตรา

ฯ ๔ คำ ฯ เจรจา

นับว่า พระสังข์ได้ทำความคาดหวังของนางพันธุรัตแล้ว แม้ว่าออกจะช้าเกินไปก็ตามที การสั่งให้เชิญศพของนางพันธุรัตคืนไปพาราของเราเป็นการตอกย้ำเหล่าเสนาอำมาตย์ขุนนางต่างๆแล้วว่า พระสังข์ยินดีรับตำแหน่งเจ้าเมืองยักษ์ขึ้นนั่งบัลลังก์ต่อจากนางพันธุรัต และได้กำชับตอกย้ำอย่างชัดเจนว่า แล้วตระเตรียมการไว้ให้เสร็จสรรพ คอยท่าข้ากลับมาจึงเผา เป็นการออกคำสั่งที่ชัดเจนเด็ดขาด คือ ต้องรอเจ้าเมือง คือพระสังข์เป็นคนกลับไปจัดการเองในฐานะของลูกและ"เจ้าเมือง"!

เมื่อได้ท่องจำจินดามนตร์จนขึ้นใจแล้ว พระสังข์ก็สวมชุดเงาะ เกือกแก้ว และถือไม้เท้าเหาะมาจนถึงเขตแดนเมืองของท้าวสามนต์แห่งหนึ่ง อนึ่ง สามนต์ มาจากคำว่า สามันตราช คือ ราชาของหัวเมือง ไม่ใช่กษัตริย์ที่ปกครองแผ่นดิน ฉะนั้น คำว่า สามนต์จึงไม่ใช่ชื่อเมือง แต่เป็นสรรพนามใช้เรียกเป็นตำแหน่งของบุคคลที่ปกครองหัวเมือง!!! ในท้องเรื่อง ท้าวสามนต์ในที่นี้ น่าจะเป็นผู้ปกครองหัวเมืองหนึ่งในดินแดนของท้าวยศวิมลพ่อของพระสังข์นั่นเอง(เพราะอยู่ไม่ไกลเมืองกันถึงหากันเจอได้ง่ายนัก)

หลังจากลงมาในเขตชายแดนของเมืองท้าวสามนต์นี้แล้ว พระสังข์ได้เจอกับพวกเด็กๆเลี้ยงวัวที่พาวัวออกมากินหญ้า พระสังข์จึงไปเล่นกับพวกเด็กๆเพราะพระสังข์ไม่เคยมีเพื่อนเล่นด้วยเลย จึงมีการชดเชยปมด้อยในวัยเด็กของพระสังข์กันเล็กน้อยในเหตุการณ์นี้ และการที่พระสังข์ทองต้องสวมรูปเงาะและมาลงอาศัยที่ชายแดนเมืองนี้ อาจเป็นเพราะว่าต้องการปลอมตัวและหลบซ่อนตัวจากพวกยักษ์ที่คิดตามล่าตนก็เป็นได้ เพราะเมื่อสิ้นนางพันธุรัตแล้วการกำจัดพระสังข์ที่ขาดการคุ้มกันนั้นมันง่ายมากๆ! พระสังข์ทองจึงต้องสวมรูปเงาะปลอมตัวอยู่ในเมืองนั้นไปก่อนจนกว่าจะแน่ใจในสถานการณ์

ส่วนตอนที่ ท้าวสามนต์ให้ลูกเขยหาปลาหาเนื้อ นั้น พระสังข์ได้แสดงพฤติกรรมแปลกๆออกมา ตอนที่สั่งให้ทั้ง๖เขยตัด(ปลาย?)หูและจมูกเพื่อแลกกับเนื้อและปลา ซึ่งพฤติกรรมพิสดาร(ปนซาดิสต์!)นี้ น่าจะเป็นความขี้เล่นแบบโหดๆที่ติดมาจากนิสัยของนางพันธุรัตก็เป็นได้!!!