เฮอร์คิวลิสเป็นวีรบุรุษของชาวกรีกที่แข็งแรงที่สุดในโลกและเขาก็มีความมั่นใจในความแข็งแกร่งของร่างกายของตนเองและประเมินความสามารถของเขาเทียบเท่ากับเทพเจ้าเลยทีเดียว ซึ่งก็ไม่ได้เป็นการประมาณตนไว้สูงเกินไปเลย เพราะเขาได้ช่วยเทพเจ้าในการเอาชนะยักษ์ (Giants) เขาบ้าบิ่นถึงขนาดท้าทายเทพอพอลโล (Apollo) เพื่อที่จะบังคับเอาคำตอบจากออราเคิล (Oracle: ผู้มีญาณวิเศษ เป็นสื่อกลางระหว่างมนุษย์กับเทพเจ้า) ของอพอลโล

อย่างไรก็ตาม เขาไม่ใช่คนที่ฉลาดเท่าไรนัก เป็นคนที่มีอารมณ์ร้อน เขามักจะระเบิดโทสะลงบนผู้บริสุทธิ์และด้วยความที่เขามีพละกำลังมหาศาลทำให้รุนแรงถึงชีวิต แต่เมื่อเขารู้สึกตัว เขาก็จะรู้สึกเสียใจอย่างมากและรับการลงโทษทุกชนิด ไม่มีใครสามารถลงโทษเขาได้ถ้าเขาไม่เต็มใจและก็ไม่มีใครสามารถทนทานการลงโทษซ้ำแล้วซ้ำเล่าอย่างเขาได้ ตลอดชีวิตของวีรบุรุษคนนี้หมดไปกับการไถ่บาปที่เขาได้ทำครั้งแล้วครั้งเล่าและเขาก็รับการลงโทษด้วยความเต็มใจ ถึงแม้ว่าจะเป็นงานที่ไม่มีทางสำเร็จก็ตาม หลายครั้งที่เขาลงโทษตัวเอง ขณะที่คนอื่นๆ ปฏิเสธที่จะลงโทษเขา ความยิ่งใหญ่ของวีรบุรุษคนนี้ไม่ได้อยู่ที่ความสามารถในการประกอบกิจที่ยากลำบากทั้งหลายได้ด้วยพละกำลังมหาศาล แต่อยู่ที่ความดีของจิตวิญญาณที่มีความสำนึกผิดในบาปที่เขาได้ก่อขึ้นและความเต็มใจในการที่จะทำทุกสิ่งทุกอย่างเพื่อลบล้างความผิดนั้น

ชีวิตของ เฮอร์คิวลิส

 

เฮอร์คิวลิสเกิดในทีบีส (Thebes) เป็นบุตรของซูส (Zeus) ที่เกิดจากอัลค์มีนี (Alcmene) โดยซูสจำแลงมาในรูปสามีของเธอที่ชื่อ แอมฟิทรีออน (Amphitryon) นายพลของทีบีสในช่วงที่เขากำลังออกรบ อัลค์มีนีมีบุตรชายสองคนคือ อิฟิคลิส (Iphicles) และเฮอร์คิวลิส

 ชื่อกรีกของเฮอร์คิวลิส คือ Herakles ซึ่งแปลว่าของขวัญล้ำค่าจากเฮร่า (Hera) (แต่เนื่องจากชื่อ Hercules เป็นที่รู้จักกันทั่วไปมากกว่าชื่อกรีกจึงใช้ชื่อละตินเฉพาะชื่อนี้ แต่ตัวละครอื่นๆ มีชื่อเป็นกรีกทั้งหมด) ยิ่งทำให้เฮร่าโกรธมากยิ่งขึ้นและตั้งใจจะฆ่าเฮอร์คิวลิสให้ได้

 เมื่อเฮอร์คิวลิสอายุเพียง 1 ปี เฮร่าส่งงูตัวมหึมาเข้ามาที่ห้องเด็ก เมื่อเด็กๆ ตื่น อิฟิคลิสก็หวีดร้อง ในขณะที่เฮอร์คิวลิสบีบคองูมือข้างละตัว เมื่อพ่อแม่ได้ยินเสียงก็รีบวิ่งมาที่ห้องเด็ก ก็เห็นเฮอร์คิวลิสนั่งหัวเราะ กำมือแน่นอยู่รอบคองูที่หมดพิษสงและยื่นซากงูให้แอมฟิทรีออนอย่างร่าเริง ทำให้ทุกคนรับรู้ว่าชะตาชีวิตของเด็กคนนี้ถูกลิขิตมาให้เป็นคนสำคัญในอนาคต โหรตาบอดที่มีชื่อเสียงของทีบีส ชื่อ Teiresias กล่าวว่า "ข้าขอสาบานว่า ทั้งลูกชายของเจ้าและเจ้าผู้ให้กำเนิดจะกลายเป็นตำนานเล่าขานทั่วไปของชนชาวกรีก บุตรของเจ้าจะเป็นวีรบุรุษของมวลมนุษยชาติ"

 เฮอร์คิวลิสได้รับการอบรมตามอย่างที่กุลบุตรชาวกรีกจะได้รับ แต่เขาไม่ชอบวิชาดนตรี เคยถึงกับลงมือเกินกว่าเหตทำให้ครูสอนเสียชีวิต ถึงแม้ว่าเขจะเสียใจมากเพียงไร เขาก็ยังทำผิดซ้ำซาก อย่างไรก็ตามวิชาอื่นๆ ที่เฮอร์คิวลิสชอบ เช่น วิชาดาบ, วิชามวยปล้ำ, วิชาขับรถเทียมม้า อาจารย์ที่สอนวิชาเหล่านี้ก็มีชีวิตอยู่เป็นปกติสุข

 เมื่อเขาเติบโตเต็มที่มีอายุได้ 18 ปี เขาก็สามารถฆ่าสิงโตได้เพียงลำพัง หลังจากนั้นเขาสามารถพิชิตพวก Minyans ที่เป็นเมืองที่บรรดาชาวเมืองทีบีสต้องส่งส่วยให้เป็นประจำได้สำเร็จ จากงานนี้เองเขาได้แต่งงานกับเจ้าหญิง Megara เป็นรางวัล เขาเป็นสามีที่ดีและพ่อที่ดีของลูกๆ

 เมื่อเขามีบุตรคนที่สาม เฮร่าได้ส่งความบ้าคลั่งมาหาเขา ทำให้เขาฆ่าลูกๆ รวมทั้ง Megara ที่พยายามปกป้องลูกคนสุดท้อง เมื่อเขาได้สติ เขาก็พบห้องโถงที่เต็มไปด้วยคราบเลือด พร้อมกับร่างกายที่ไร้วิญญาณของลูกและภริยาของเขา เฮอร์คิวลิสยืนนิ่งมีแต่เพียงแอมฟิทรีออนที่กล้าเข้ามาหาเขาและเล่าความจริงที่เกิดขึ้นให้ฟัง …เมื่อเขาได้ทราบเรื่องทั้งหมด เฮอร์คิวลิสจึงกล่าวว่า "และข้าเป็นคนฆ่าผู้เป็นที่รักของข้าเอง"

 ถึงแม้แอมฟิทรีออนจะพยายามอธิบายว่าเป็นเพราะเฮอร์คิวลิสขาดสติไปชั่วขณะ เขาก็ไม่สามารถที่จะทนดู โดยที่ไม่ลงโทษตัวเองได้ "ข้าสมควรจะชดใช้การตายเหล่านี้ด้วยชีวิตของข้าเอง"

 ก่อนที่เฮอร์คิวลิสจะด่วนฆ่าตัวตายไปนั้น ก็พลันเกิดปาฏิหาริย์ขึ้น ปาฏิหาริย์นี้ไม่ได้เกิดจากเทพเจ้าลงมาจากสวรรค์ แต่เป็นปาฏิหาริย์ที่เกิดจากความเป็นเพื่อน ธีซูส (Theseus) ยืนอยู่เบื้องหน้าของเขา ยื่นมือออกมาจับมือที่เปื้อนเลือดของเฮอร์คิวลิสไว้ (ซึ่งตามความเชื่อของชาวกรีกทั่วไปเชื่อว่า ธีซูสจะกลายเป็นผู้สมรู้ร่วมคิดและมีส่วนในการกระทำของเฮอร์คิวลิสด้วย)

 ธีซูสกล่าวกับเฮอร์คิวลิสว่า "อย่าตกใจไปเลย อย่าห้ามไม่ให้ข้าได้มีส่วนร่วมในการกระทำทุกอย่างของเจ้า ความเลวร้ายที่ข้าได้แบ่งเบามาจากเจ้านั้นไม่ใช่ความเลวร้ายสำหรับข้าเลยและฟังทางนี้ มนุษย์ที่มีจิตวิญญาณที่ยิ่งใหญ่สามารถทนแรงกระทำจากสวรรค์ได้ โดยที่ไม่กระพริบตาด้วยซ้ำ"

 เฮอร์คิวลิส "เจ้ารู้หรือไม่ว่าข้าได้ทำอะไรลงไป" ธีซูส "ข้ารู้ความทุกข์ของท่าน แม้แต่สวรรค์ยังรับรู้" เฮอร์คิวลิส "ถ้าเช่นนั้นปล่อยให้ข้าได้ตายเถิด" ธีซูส "วีรบุรุษไม่เอ่ยคำเช่นนั้นหรอก" เฮอร์คิวลิส "นอกจากตายแล้วข้าจะทำอะไรได้" เฮอร์คิวลิสสำลักถ้อยคำออกมา "ถ้าอยู่หมู่ชนจะติเตียนกล่าวขานว่า ‘คนนั้นนั่นแล ที่ฆ่าทั้งเมียและลูกของเขา’ ข้ามีตราบาปไปชั่วชีวิต" ธีซูส "แม้จะเป็นเช่นนั้นเจ้าก็ควรต้องทนทุกข์และเข้มแข็ง มาอยู่เอเธนส์กับข้า ใช้ของร่วมกับข้า ใช้ชีวิตกับข้า จากการที่ได้ช่วยเจ้า เจ้าจะตอบแทนให้แก่ข้าและเมืองเอเธนส์อย่างใหญ่หลวงนัก"

 เฮอร์คิวลิสนิ่งไปพักหนึ่งแล้วจึงตอบถ้อยอย่างช้าๆ ว่า "ถ้าเช่นนั้นก็ปล่อยให้มันเป็นไปเถิด ข้าจะเข้มแข็งและรอคอยความตาย"

 หลังจากนั้นทั้งสองก็ไปยังเอเธนส์ ชาวเมืองเอเธนส์เห็นชอบกับธีซูสที่ว่า เฮอร์คิวลิสไม่สมควรต้องรับผิดจากการกระทำที่เขาไม่รู้สึกตัวด้วยซ้ำว่าได้ทำอะไรลงไป แต่เฮอร์คิวลิสเองที่ไม่เข้าใจเรื่องเช่นนั้น เขามีแต่อารมณ์ที่เป็นใหญ่ เขาจึงอยู่เอเธนส์ได้ไม่นานนัก แล้วเขาก็ไปที่ Delphi เพื่อปรึกษาออราเคิลของเทพอพอลโล ซึ่งออราเคิลก็มองเรื่องที่เกิดขึ้นในแง่เดียวกันกับที่เขาคิด เพื่อล้างมลทินของเขา ออราเคิลบอกว่า เขาจะต้องหาญาติของเขา ยูริสทูส (Eurystheus) กษัตริย์ของ Mycenae (หรือบางเรื่องก็ชื่อ Tiryns) และรับใช้ทุกอย่างที่ยูริสทูสสั่ง

 ยูริสทูสเป็นคนที่ทั้งโง่และหยาบช้า เมื่อเฮอร์คิวลิสมาปวารณาตัวเป็นทาส ยูริสทูสก็สั่งงานให้เฮอร์คิวลิสทำภารกิจที่เรียกว่า "ภารกิจของเฮอร์คิวลิส" (The Labours of Hercules) แต่ละงานล้วนแล้วแต่เป็นงานที่ทำให้สำเร็จได้ยาก ซึ่งมีทั้งหมด 12 งาน ได้แก่

 

1. การล่าสิงโตนีเมีย (The Nemean Lion)

 งานแรกจากยูริสทัสคือ ให้นำหนังสิงโตนีเมีย (Nemea) ที่ไม่มีอาวุธใดๆ จะทำอันตรายได้กลับมา เฮอร์คิวลิสลงมือตามรอยสิงโตนีเมียจนเจอและในไม่ช้านานก็พบว่าธนูของเขาไม่สามารถทำอันตรายใดๆ ต่อสัตว์ร้ายได้เลย ดังนั้นเขาจึงใช้ตะบองของเขา ซึ่งก็ไม่สำเร็จผล เมื่อตามสิงโตตัวนั้นไปถึงถ้ำซึ่งมีทางเข้าสองทาง เขาก็ปิดปากถ้ำหนึ่งไว้และเดินเข้าหาสิงโตโดยทางเข้าอีกทางหนึ่ง เขาใช้มือเปล่าเข้าต่อสู้ เมื่อพบว่าอาวุธใดๆ ไม่เป็นอันตรายต่อสัตว์ร้ายตัวนี้ เขาจับสิงโตด้วยแขนอันแข็งแกร่ง ไม่ใส่ใจกับกรงเล็บอันทรงพลังของสิงโตและรัดคอมันแน่นด้วยแขนของเขา จนกระทั่งสิงโตขาดลมหายใจ

 เมื่อเฮอร์คิวลิสนำซากสิงโตกลับมา ยูริสทูสประหลาดใจในความสามารถของเฮอร์คิวลิสที่สามารถทำงานที่ยากนี้สำเร็จได้ ดังนั้นจึงไม่ยอมให้เฮอร์คิวลิสเข้าเมืองเพราะหวาดกลัวและสั่งงานต่อไปจากกำแพงเมืองด้วยความหวาดหวั่นที่จะต้องเผชิญหน้ากับเฮอร์คิวลิสตัวต่อตัว

(เราสามารถจำแนกเฮอร์คิวลิสจากรูปปั้นและรูปสลักอื่นๆ ของกรีกโบราณได้ง่าย เนื่องจากรูปของเขาจะใส่หนังสิงโตอยู่เสมอ ซึ่งไม่แน่ใจว่าเป็นหนังสิงโตตัวที่เฮอร์คิวลิสได้ฆ่าตอนที่เขาอายุย่างเข้า 18 ปีหรือไม่ ซึ่งนักเขียนบทละคร "ยูริพิดีส" บอกว่าหนังสิงโตของเฮอร์คิวลิสมาจากป่าของซูสที่อยู่ที่นีเมีย และเนื่องจากสิงโตนี้เป็นสัตว์ในป่าของซูส ด้วยความเสียดายซูสจึงให้สิงโตตัวนั้นกลายเป็นกลุ่มดาวสิงโตบนท้องฟ้า)

 

2. การปราบไฮดร้า (The Lernean Hydra)

 

งานที่สองของเฮอร์คิวลิส คือการปราบงูไฮดร้าที่อาศัยอยู่ในหนองน้ำใกล้สถานที่ที่ชื่อเลอนา (Lerna) ซึ่งมักจะออกมาทำอันตรายแก่ผู้คนอยู่บริเวณนั้น งูไฮดร้านี้มีพิษร้ายแรงและมี 9 หัว โดยที่หัวหนึ่งเป็นอมตะ ทำให้ทำลายงูนี้ไม่ได้ งานนี้เขาไม่ได้ไปคนเดียว เขามีไอโอลอส (Iolaus) หลานชายบุตรของอิฟิคลิสอยู่เคียงข้าง หลานชายคนนี้ได้ติดตามเขาไปช่วยเขาในหลายงานและมีตำนานว่า ไอโอลอสได้ชนะในการแข่งรถม้าที่โอลิมปิคและเขามักจะปรากฏตัวในฐานะคนขับรถม้าของเฮอร์คิวลิส งานนี้สองอาหลานไปเลอนาและพบไฮดร้าที่บ่อน้ำอมีโมเน (Amymone) เฮอร์คิวลิสล่อสัตว์ประหลาดออกจากที่ซ่อน โดยการยิงธนูไฟเข้าไป เมื่อไฮดร้าโผล่ออกมา เขาจึงจับตัวมันไว้และถูกมันเกี่ยวกระหวัดรอบขา ทำให้เฮอร์คิวลิสไม่สามารถหลบหนีได้ เฮอร์คิวลิสได้ใช้ตะบองตีไปที่หัวของสัตว์ประหลาด แต่ทันทีที่เขาทำลายไปหัวหนึ่ง ก็จะมีสองหัวงอกออกมาแทนที่หัวที่ถูกทำลายไป นอกจากนี้เฮร่าได้ส่งปู (Cancer) มาช่วยไฮดร้าในการกำจัดเฮอร์คิวลิส ซึ่งเขาสามารถกำจัดปูออกไปได้อย่างรวดเร็วโดยใช้ไม้ตะบองของเขา จากนั้นก็เรียกให้ไอโอลอสช่วยจากสถานการณ์ดังกล่าว

 เมื่อใดที่เฮอร์คิวลิสทำลายหัวไปหัวหนึ่ง ไอโอลอสก็จะใช้คบไฟจี้ไปที่คอของหัวนั้น เพื่อป้องกันไม่ให้หัวใหม่งอกออกมาจากที่เดิมอีก เมื่อเฮอร์คิวลิสทำลายทุกหัวที่สามารถจัดการได้ ก็เหลือหัวที่เป็นอมตะอีกหัวหนึ่ง ซึ่งเฮอร์คิวลิสได้ฝังไว้ใต้หินใหญ่ข้างถนนระหว่างเมืองอีเลอุส (Elaeus) กับเมืองเลอนา ส่วนเฮอร์คิวลิสได้ผ่าซากที่เหลือของงูไฮดร้าและนำเอาลูกธนูของเขาอาบเลือดพิษของงู

 จากงานดังกล่าวทำให้เรามีกลุ่มดาวขึ้นมาสองกลุ่ม คือ กลุ่มดาวงูไฮดร้า (Hydra) และกลุ่มดาวปู (Cancer) ในจักรราศี อย่างไรก็ตามยูริสทูสบอกว่างานดังกล่าวไม่นับเป็นหนึ่งใน 10 งานที่เขาต้องทำ เนื่องจากงานนี้มีผู้ช่วย จึงทำให้พระเอกของเราได้ทำงานเกิน 10 งานตามที่ออราเคิลของเทพอพอลโลมอบหมายให้ตั้งแต่ต้น แต่ทำไมงานทั้งหมดไม่ใช่ 11 งาน แต่เป็น 12 งานก็ต้องติดตามต่อไป

 

3. การจับกวางแดง (The Hind of Ceryneia)

 

การพากวางแดงที่เมืองเซอรีเนียซึ่งอยู่ห่างจากเมืองมีเซเนีย (Mycenae) ไป 50 ไมล์กลับมานี้ เป็นงานหนักหนาสาหัสเอาการ เนื่องจากว่าเฮอร์คิวลิสไม่สามารถยิงกวางแล้วพากลับมาได้ เพราะกวางวิเศษที่มีเขาทองและกีบบรอนซ์นี้เป็นกวางศักดิ์สิทธิ์ของเทพีอาร์ทีมิส (Artemis; Diana) เหตุที่เฮอร์คิวลิสไม่สามารถฆ่าหรือทำอันตรายใดๆ กวางตัวนี้ได้ ไม่ใช่เพราะกวางนี้ทนทานต่ออาวุธใดๆ เหมือนกับสิงโตเมืองนีเมีย แต่การที่เฮอร์คิวลิสมีศัตรูเป็นพระนางเฮร่า (Juno) เพียงองค์เดียวก็มากพอดูอยู่แล้ว การที่จะทำให้อาร์ทีมิส-เทพีแห่งการล่าสัตว์พิโรธอีกองค์ก็คงจะทำให้ชีวิตลำบากยิ่งขึ้นไปอีกทวีคูณ

 เฮอร์คิวลิสไล่ล่ากวางดังกล่าวเป็นเวลาเกือบปี จนกวางเหนื่อยอ่อนและเมื่อกวางจะหนีไป เขาก็ยิงกวางตัวดังกล่าวและจับกวางพาดไหล่กลับเมือง ระหว่างทางก็พบอาร์ทีมิสและอพอลโล ซึ่งอาร์ทีมิสโกรธมากและก่อนที่จะถูกลงทัณฑ์ เฮอร์คิวลิสก็ได้อธิบายความจริงว่าทำตามที่ออราเคิลสั่ง อาร์ทีมิสจึงละความโกรธและรักษาแผลของกวางก่อนที่เฮอร์คิวลิสจะพากวางกลับเมืองมีเซเนีย

 

4. การพาหมูป่ากลับมาเป็นๆ (The Erymanthian Boar)

 หมูป่านี้อาศัยอยู่ที่เขาอีรีแมนทัส (Erymanthus) ซึ่งหมูป่าดังกล่าวมักจะออกอาละวาดทำร้ายผู้คนและสัตว์บริเวณนั้นทุกวัน ระหว่างเดินทางไปล่าหมูป่านั้น เฮอร์คิวลิสได้แวะพบ Chiron กับ Pholus

 การตามล่าหมูป่าไม่ใช่เรื่องยาก แต่การจับกลับไปเป็นๆ เป็นเรื่องยาก เฮอร์คิวลิสได้ยินเสียงหอบหายใจครืดคราดของหมูป่าตอนที่มันกำลังออกหากิน เฮอร์คิวลิสได้ไล่ล่าอยู่รอบเขาและตะโกนส่งเสียงดังที่สุดเท่าที่จะทำได้ หมูป่าถูกต้อนจนเหนื่อยอ่อนเข้าไปในหิมะหนา เฮอร์คิวลิสใช้ตาข่ายดักจับและหิ้วหมูป่าเป็นๆ กลับมีเซเนีย

 

5. การทำความสะอาดคอกม้าเมือง Augeias (The Augean Stables clean up)

 

สำหรับงานที่ 5 นี้ ยูริสทูสสั่งให้เฮอร์คิวลิสทำความสะอาดคอกปศุสัตว์ของกษัตริย์เมือง Augeias (Augeas) ภายในหนึ่งวัน ความยากของงานนี้ไม่ใช่อยู่ที่เป็นงานสกปรกไม่เหมาะสำหรับวีรบุรุษ แต่เป็นงานทำความสะอาดไร่ปศุสัตว์ที่ขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศกรีซ ทุกวันๆ จะมีสัตว์เป็นจำนวนหลายพันตัวถูกต้อนเข้าคอกของกษัตริย์องค์นี้

 เมื่อเฮอร์คิวลิสมาถึงก็บอกกษัตริย์เมือง Augeias (Augeas) ว่าจะทำความสะอาดคอกให้ภายในหนึ่งวัน โดยจะขอปศุสัตว์จำนวนหนึ่งในสิบของกษัตริย์เป็นรางวัลตอบแทน ถึงแม้ว่ากษัตริย์จะไม่เชื่อสิ่งที่ได้ยินมาเท่าใดนัก ก็ตกปากรับคำเฮอร์คิวลิส ให้ลูกของกษัตริย์เป็นพยานในการทำงานครั้งนี้ เขาลงมือเปิดช่องกำแพงของไร่ปศุสัตว์ด้านหนึ่งและเจาะช่องที่ฝั่งตรงข้ามของคอก จากนั้นเขาก็ขุดคลองไปหาแม่น้ำสองสายที่ไหลผ่านเมือง Augeias และเปลี่ยนทางเดินน้ำให้น้ำไหลเข้าทางด้านหนึ่งและพาเอาสิ่งสกปรกออกอีกทางที่เจาะไว้

เมื่อกษัตริย์ Augeias ทราบว่า กษัตริย์ยูริสทูสอยู่เบื้องหลังการกระทำครั้งนี้ จึงปฏิเสธที่จะให้รางวัล แต่เมื่อสู้กันชั้นศาลเฮอร์คิวลิสก็ได้รับชัยชนะอย่างเป็นธรรม ยูริสทูสจึงปฏิเสธที่จะนับงานนี้เป็นหนึ่งใน 10 งานที่ต้องทำ (อีกแล้ว) เนื่องจากว่าเขาได้รับค่าจ้างจากการทำงาน ดังนั้นงานที่ทำมาทั้งหมดจนถึงตอนนี้ของเฮอร์คิวลิส ยูริสทูสนับว่าเฮอร์คิวลิสทำไปเพียง 3 งานเท่านั้น (ดังนั้นทำให้เฮอร์คิวลิส ทำงานทั้งหมดเบ็ดเสร็จ 12 งาน)

 

6. การขับไล่นกที่เมืองสติมฟาลอส (Stymphalos) (The Stymphalian Birds)

เมื่อเฮอร์คิวลิสสามารถทำความสะอาดคอกปศุสัตว์ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศกรีซได้อย่างง่ายดาย ยูริสทูสก็ให้งานที่ยากขึ้นกว่าเดิม คือการขับไล่ฝูงนกที่เป็นอันตรายต่อผู้คนที่อาศัยอยู่บริเวณเมืองสติมฟาลอส ฝูงนกนี้มีความดุร้ายพอกันกับสิงโตและเสือดำทีเดียว ยังมิต้องพูดถึงว่าเฮอร์คิวลิสไม่รู้ว่าจะไล่นกออกจากป่าได้อย่างไร

 งานนี้เขาได้รับความช่วยเหลือจากเทพีอาธีน่า (Minerva) เทพีอาธีน่าได้ประทาน Krotala ให้คู่หนึ่ง (เป็นกรับที่มีลักษณะคล้ายคลึงกับกรับของสเปนสำหรับให้จังหวะในการเต้นระบำ) Krotala นี้ไม่ใช่เป็นเพียงอุปกรณ์ในการส่งเสียงให้จังหวะทั่วไป แต่เป็นกรับบรอนซ์ที่ทำขึ้นโดย Hephaestus (Vulcan) เทพแห่งการตีเหล็กหรือเทพแห่งภูเขาไฟ เมื่อเฮอร์คิวลิสขึ้นเขาไปถึงเขาก็ตีกรับไล่นก ออกจากต้นไม้ที่ซ่อนตัวและเขาก็ยิงนกด้วยธนูหรือลูกหินให้กลัวและหนีไป

 

7. การปราบวัวกระทิงเมืองครีต (The Cretan Bull)

 

งานนี้นับเป็นงานง่ายที่ได้รับมอบหมายหลังจากที่เฮอร์คิวลิสได้จัดการกับงานที่ยุ่งยากและซับซ้อนกว่า ดังเช่นการขับไล่นกออกจากเมืองสติมฟาลอส - วัวตัวนี้เป็นวัวที่โพไซดอน (Poseidon; Neptune) เทพแห่งท้องทะเลได้ให้ไมนอส (Minos) กษัตริย์ที่เกิดจากซูส (Jupiter) และยูโรปา (Europa)

 มีนิทานที่เกี่ยวข้องกับวัวตัวนี้ในหลายเรื่องด้วยกัน ดังจะนำมาเสนอต่อไปในนิทานดาวกลุ่มดาววัว (Taurus) และนิทานวีรบุรุษ Theseus เมื่อเฮอร์คิวลิสไปถึงก็ปล้ำกับวัวอยู่ยกหนึ่ง จนสามารถเอาชนะวัวได้และบังคับให้ตามลงเรือกลับไปหายูริสทูส ยูริสทูสได้ปล่อยให้วัวกระทิงเป็นอิสระ วัวตัวดังกล่าวก็พเนจรไปทั่วกรีซและจบชีวิตที่เมืองมาราธอน (Marathon)

 

8. การพาม้ากินคนของไดโอมิดิส (Diomedes) กลับมา (The Man-Eating Horses of Diomedes)

 

เมื่อจบงานวัวกระทิง ยูริสทูสก็ส่งเฮอร์คิวลิสให้ไปพาเอาม้ากินคนของไดโอมิดิส (Diomedes: กษัตริย์ชนเผ่า Bistones) กลับมาที่มีเซเนีย

 นักเขียนหลายคนที่เล่าถึงเรื่องนี้แตกต่างกันออกไป

 อะพอลโลโดรุส (Apollodorus) เล่าว่า เฮอร์คิวลิสไปกลับกลุ่มชายหนุ่มอาสาสมัคร เมื่อเอาชนะบรรดาคนดูแลม้าและบังคับม้าไปถึงทะเล ไดโอมิดิสก็พาบรรดาทหารตามมาทัน เฮอร์คิวลิสก็ปล่อยให้เด็กหนุ่มชื่อ Abderos ดูแลม้า ในขณะที่เฮอร์คิวลิสไปต่อสู้กับทหาร ซึ่งม้าฝูงนี้มีกำลังเป็นต่อหนุ่มน้อยผู้เคราะห์ร้าย เมื่อฝูงม้าทำร้ายชายหนุ่มแล้วก็ลาก Aberos ไปรอบๆ จนกระทั่งชายหนุ่มเสียชีวิต เมื่อเฮอร์คิวลิสเอาชนะชาว Bistones และฆ่าไดโอมิดิสได้ ก็ตั้งเมืองชื่อ Abdera เพื่อเป็นอนุสรณ์ให้แก่ Abderos

 ส่วนยูริพิดิส (Euripides) กวีอีกคนหนึ่งเล่าว่า เฮอร์คิวลิสได้ทำงานนี้โดยลำพัง ม้ากินคนพวกนี้เป็นม้าเทียมรถของไดโอมิดิส และเฮอร์คิวลิสได้จับม้าเหล่านี้ลากรถกลับมามีเซเนีย หลังจากที่ภาระกิจเสร็จสิ้น ยูริสทูสก็ปล่อยม้าเป็นอิสระ บรรดาม้าก็พเนจรไปเรื่อยจนกระทั่งถึงเขาโอลิมปุสที่สถิตย์ของทวยเทพและถูกสัตว์ป่ากินเป็นอาหาร

9. การนำเอาเข็มขัดของฮิปโปลิที (Hippolyte) มา (Hippolyte’s Belt)

 

งานที่เก้านี้ยูริสทูสให้เฮอร์คิวลิสไปนำเอาเข็มขัดของฮิปโปลิที (Hippolyte) กลับมา เพื่อเป็นของขวัญให้ลูกสาว เข็มขัดนี้เป็นเข็มขัดที่ฮิปโปลิทีได้รับประทานมาจากอาเรส (Ares; Mars) เทพแห่งการสงคราม เพราะเธอเป็นนักรบที่ดีที่สุดของชนเผ่าอเมซอน ฮิปโปลิทีเป็นหัวหน้าชนเผ่านี้ ซึ่งมีอยู่แต่ผู้หญิง เมื่อใดที่มีการให้กำเนิดทารกจะเก็บไว้เฉพาะเด็กผู้หญิงและเลี้ยงดูให้เป็นนักรบ ซึ่งเข็มขัดนี้ฮิปโปลิทีใส่พาดอกและใช้ห้อยดาบและอาวุธอื่นๆ

 เมื่อเฮอร์คิวลิสล่องเรือไปถึง ฮิปโปลิทีได้ออกมาต้อนรับและสัญญาว่าจะให้เข็มขัดแก่เฮอร์คิวลิส เฮร่าก็จำแลงกายมาเป็นนักรบอเมซอนและสร้างข่าวลือว่าเฮอร์คิวลิสจะมาพาตัวฮิปโปลิทีไป เมื่อเฮอร์คิวลิสเห็นบรรดานักรบอเมซอนใส่เกราะและลงมือบุก ก็ลงมือฆ่าฮิปโปลิทีในทันที โดยไม่ได้คิดหน้าคิดหลัง เพราะคิดว่าฮิปโปลิทีมีส่วนรู้เห็นในเรื่องนี้และไม่ลืมเอาเข็มขัดไปด้วย เกิดการต่อสู้ขนานใหญ่ขึ้น จนกระทั่งเฮอร์คิวลิสถอยลงเรือได้ เขาก็แวะไปที่เมืองทรอย (Troy) และบ่ายหัวเรือมุ่งหน้ากลับเมซีเนียและมอบเข็มขัดให้ยูริสทูส

10. การพาเอาคอกปศุสัตว์ของ Geryon กลับมา (The Cattle of Geryon)

 

งานนี้เป็นงานหินเอาการ เฮอร์คิวลิสต้องเดินทางไปจนสุดขอบฟ้า เพื่อจะไปหา Geryon นับเป็นสัตว์ประหลาดชนิดหนึ่ง เป็นบุตรของ Chrysaor และ Callirrhoe ซึ่ง Chrysaor เกิดมาจากร่างกายของเมดูซ่า หลังจากที่ถูกเพอซิอุสตัดหัว ส่วน Callirrhoe เป็นธิดาของยักษ์ใหญ่ (Titans) สองตนคือ โอเชียนัส (Oceanus) และ ทีทิส (Tethys) เชื้อสายที่แปลกประหลาดจึงให้กำเนิดบุตรที่ไม่ธรรมดา มีสามหัวและขาสามคู่ ที่เชื่อมกันที่เอว อาศัยอยู่ที่เกาะอิริเทีย (Erythia) มีสุนัขสองหัวชื่อ Orthus ซึ่งเป็นพี่น้องกับเซเบรุส (Ceberus) เฝ้าฝูงสัตว์กับคนดูแล

 การเดินทางของเฮอร์คิวลิสครั้งนี้ ได้ตั้งชื่อสถานที่ขึ้นมากมาย ระหว่างที่ล่องเรือผ่านเฮอร์คิวลิสได้ผ่าเขาออกเป็นสองส่วน เรียกว่า ประตูรั้วของเฮอร์คิวลิส ส่วนช่องแคบที่ผ่านระหว่างเขา ปัจจุบันเรียกว่า ช่องแคบจิบรอลตา (Gibralta) อยู่ระหว่างประเทศสเปนและโมรอคโค เป็นประตูกั้นระหว่างทะเลเมดิเตอเรเนียน (Mediterranean sea) ไปสู่มหาสมุทรแอตแลนติก ซึ่งการเดินทางครั้งนี้เฮอร์คิวลิสไม่ได้ใช้เรือทั่วไป แต่ใช้ถ้วยที่พระอาทิตย์มอบให้เขาด้วยความชื่นชม เฮอร์คิวลิสสามารถเอาชนะคนเฝ้าและสุนัขสองหัวได้อย่างง่ายดายและได้ต่อสู้กับ Geryon ระหว่างที่เขากำลังพาฝูงสัตว์หนี และท้ายที่สุดเฮอร์คิวลิสยิง Geryon ตายด้วยลูกธนู

 งานการขโมยฝูงสัตว์ไม่ใช่เรื่องยากเมื่อเทียบกับความลำบากในการพากลับไปกรีซ บุตรของโพไซดอนพยายามขโมยสัตว์ฝูงนี้ แล้วก็ปราชัยที่ Rhegium วัวตัวหนึ่งหลุดและกระโดดลงทะเลว่ายน้ำไปเกาะซิซิลีและหนีไปประเทศข้างเคียง เนื่องจากศัพท์ดั้งเดิมของคำว่าวัว คือ Italus ดังนั้นประเทศนั้นจึงถูกเรียกขานว่า ประเทศอิตาลี (Italy) วัวตัวดังกล่าว หลุดไปอยู่ในมือของกษัตริย์ Eryx ลูกอีกคนของโพไซดอน เฮอร์คิวลิสต้องเล่นมวยปล้ำจนชนะกษัตริย์ Eryx และฆ่ากษัตริย์ตาย แล้วจึงมานำเอาวัวที่ฝากไว้กับ Hephaestus กลับไปด้วยก่อนถึงกรีซเฮร่าก็ส่งเหลือบมาทำให้ฝูงวัวแตกตื่นกระจัดกระจาย กว่าเฮอร์คิวลิสจะรวบรวมกลับมาได้หมดก็ทำเอาเหนื่อย เพราะเขาต้องตระเวนไปทั่วแคว้น เมื่อรวบรวมฝูงวัวกลับมาได้ก็นำมาส่งให้ยูริสทูสนำไปบูชาเทพีเฮร่า

11. การนำเอาแอปเปิ้ลของ Hesperides (The Apples of the Hesperides)

 

เฮอร์คิวลิสยังคงรับคำสั่งจากยูริสทูสต่อไป ถึงแม้จะทำงานมาครบ 10 งานตามที่ออราเคิลกำหนด แต่ยูริสทูสไม่นับงานปราบไฮดร้าและงานทำความสะอาดคอกปศุสัตว์ ไม่นับเป็นงานที่ออราเคิลสั่งให้ทำ

 การตามหาแอปเปิ้ลไม่ใช่เรื่องยากโดยตัวมันเอง แต่แอปเปิ้ลที่ว่านี้เป็นแอปเปิ้ลที่เฮร่าประทานให้ซูสเป็นของขวัญแต่งงาน และเฮร่าย่อมไม่ยอมให้เฮอร์คิวลิสแต่โดยดีแน่ แอปเปิ้ลอยู่ในสวนที่ขอบโลกทางเหนือ มีมังกรร้อยหัวเฝ้าอยู่กับนางไม้ชื่อเฮสพิริดส (Hesperides) ซึ่งเป็นลูกสาวของแอตลาส (Atlas) ยักษ์ใหญ่ (Titans) ตนที่แบกโลกและท้องฟ้าไว้ที่ไหล่

 ปัญหาแรกของเฮอร์คิวลิส คือเขาไม่รู้ว่าสวนอยู่ที่ไหน เขาเดินทางรอนแรมไปถึงลิเบีย อียิปต์ อราเบีย เอเชียและมีการผจญภัยเป็นระยะๆ ระหว่างทาง เขาทราบว่าสวนตั้งอยู่ที่ไหนจากการเอาชนะเทพแห่งทะเลเนริอุส (Nereus) ระหว่างทางเขาปลดปล่อยโปรมิธิอุสซึ่งถูกทัณฑกรรมจากสวรรค์ ทำให้เขาได้ทราบว่าไม่จำเป็นต้องเดินทางไปเอาแอปเปิ้ลด้วยตัวเอง แต่ไปขอให้แอตลาสไปนำมาให้ ซึ่งแอตลาสก็ยินดีทำให้แต่โดยดี เพราะเขาจะได้พักการแบกโลกและท้องฟ้าชั่วขณะ โดยที่เฮอร์คิวลิสรับทำงานแทนระหว่างที่แอตลาสไม่อยู่ เมื่อแอตลาสได้แอปเปิ้ลกลับมาก็ไม่อยากกลับไปแบกโลกอีก จึงอาสาจะนำแอปเปิ้ลไปให้ยูริสทูสเอง เฮอร์คิวลิสก็รับปากโดยดี แต่ก่อนที่แอตลาสจะไป เฮอร์คิวลิสก็ขอเวลาหาที่รองบนไหล่ เพื่อให้เขาสามารถแบกรับน้ำหนักของโลกและท้องฟ้าได้ เมื่อแอตลาสวางแอปเปิ้ลลงและแบกโลกต่อ เฮอร์คิวลิสก็หยิบแอปเปิ้ลและวิ่งหนีไป

 แต่เนื่องจากแอปเปิ้ลดังกล่าวเป็นของเทพ ยูริสทูสจึงครอบครองไม่ได้นาน ยูริสทูสต้องคืนให้เทพอธีน่าเพื่อนำไปเก็บไว้ที่สวนขอบโลกทางเหนือตามเดิม

12. การพาเอา Kerberos (Cerberus) กลับมาเป็นๆ (Cerberus)

 

งานนี้เป็นงานที่หินที่สุดในบรรดา 12 งานที่เฮอร์คิวลิสได้รับมอบหมาย ยูริสทูสได้สั่งให้เฮอร์คิวลิสเดินทางไปยมโลกและพาเอาตัวสัตว์ประหลาดชื่อ Kerberos (Cerberus) กลับมา

 Kerberos (Cerberus) เป็นสัตว์ประหลาดดุร้ายที่ทำหน้าที่เฝ้าปากทางเข้ายมโลก เมืองของเฮดีส (Hades; Pluto) คอยกั้นไม่ให้สิ่งมีชีวิตเข้าไปในโลกหลังความตายได้ Keberos (Ceberus) เป็นสัตว์ที่มีรูปร่างประหลาด Apollodorus บรรยายว่า Keberos (Ceberus) มีหัวเป็นสุนัขสามหัว มีหางเป็นมังกรหรืองูและมีหัวงูปกคลุมทั้งหลัง ขณะที่ Hesiod บอกว่า Keberos มีหัว 50 หัวและกินเนื้อสดๆ เป็นอาหาร

 Keberos เกิดจาก Echinda (สัตว์ประหลาดครึ่งคนครึ่งงู) กับ Typhon (ยักษ์ที่หายใจเป็นไฟร่างกายปกคลุมด้วยมังกรและงู) มีพี่น้องท้องเดียวกันอีก 3 ตัวได้แก่ Orthus, Hydra และ Chimera โดยที่ Orthus และ Chimera ได้ให้กำเนิดสิงโตเมืองนีเมียและสฟิงซ์ (Sphinx) จากงานที่ได้รับมอบหมาย เฮอร์คิวลิสฆ่า Orthus ตอนไปนำปศุสัตว์ของ Geryon, ฝัง Hydra ที่เลอนาและรัดคอสิงห์โตนีเมีย

 เฮอร์คิวลิสเข้าร่วมกลุ่ม Eleusinian เพื่อสืบว่าต้องทำอย่างไรจึงจะลงไปยมโลกได้โดยที่ยังไม่ตาย จาก Eleusis ผู้นับถือ Demeter เทพีแห่งการเพาะปลูกกับ Persephone ลูกสาวของ Demeter และภริยาของเฮดีส

 เฮอร์คิวลิสเดินทางไป Taenarum ใน Laconia และเดินเข้าถ้ำปากทางสู่ยมโลก โดยที่เฮอร์คิวลิสก็พบอุปสรรคและต้องต่อสู้ตลอดทาง เมื่อเฮดีสอนุญาตให้เฮอร์คิวลิสพาเซเบรุสไปได้ แต่มีข้อแม้ว่าจะใช้อาวุธกับเซเบรุสไม่ได้ ซึ่งเมื่อเฮอร์คิวลิสออกเดินทางไปที่ประตูทางเข้าด้าน Acheron เป็นหนึ่งในแม่น้ำทั้งห้าของยมโลกและรัดเซเบรุสด้วยมือเปล่า แม้จะถูกมังกรที่หางของเซเบรุสกัด เขาก็ไม่ใส่ใจ เมื่อเซเบรุสพ่ายแพ้แก่เฮอร์คิวลิสก็ถูกพาไปส่งให้ยูริสทูส เมื่อหมดงานเฮอร์คิวลิสก็ส่งเซเบรุสกลับไปเฝ้าปากทางยมโลกเหมือนเดิม

หลังจากที่เขาได้ทำงานทั้ง 12 ชิ้นเรียบร้อย ชีวิตเขาก็ไม่ค่อยสงบสุข เพราะเขามักจะก่อเรื่องขึ้นและพยายามไถ่โทษตัวเองอยู่เสมอ จนกระทั่งได้พบกับ Deianira เฮอร์คิวลิสได้ต่อสู้กับ Achelous เทพแห่งแม่น้ำ เพื่อ Deianira

 ในการต่อสู้ ไม่ว่า Achelous จะพยายามใช้เหตุผลหว่านล้อมเท่าใด เฮอร์คิวลิสได้แต่บอกว่า "ข้ามีพละกำลังที่แข็งแกร่งกว่าฝีปาก สู้กันแล้วข้าจะแสดงให้เห็นว่า ข้าชนะในการต่อสู้ ส่วนเจ้าก็อาจจะพูดชนะ"

 Achelous ได้จำแลงเป็นวัวกระทิงในการต่อสู้และโจมตีอย่างรุนแรง ในการต่อสู้เฮอร์คิวลิสได้หักเขาข้างหนึ่งซึ่งกลายเป็น Cornucopia เขาแห่งความอุดมสมบูรณ์และได้ชัยชนะ ทำให้เฮอร์คิวลิสได้แต่งงานกับ Deianira

 หลังจากที่เฮอร์คิวลิสได้ไปรบเพื่อล้างแค้นกษัตริย์ยูริสทูส ทำให้เขาต้องถูกลงโทษจากซูสให้ไปเป็นทาสของ Omphale จากการฆ่าลูกชายของยูริทัส จากชัยชนะนี้เขาได้เชลยศึกเป็นเจ้าหญิง Iole ทำให้ Deianira เกิดความริษยา จึงทอเสื้อคลุมที่ลงมนต์จากเลือดของ Nessus คนครึ่งม้า ที่บอกว่าเลือดของเขาจะใช้เป็นมนต์เสน่ห์ เมื่อเฮอร์คิวลิสคิดนอกใจ แต่เนื่องจาก Nessus ตายด้วยศรอาบเลือดไฮดร้าของเฮอร์คิวลิสจึงทำให้เลือดมีพิษด้วย เมื่อเฮอร์คิวลิสใส่เสื้อดังกล่าวจึงร้อนเหมือนถูกไฟเผา แม้จะถอดออกแล้วก็ตาม ส่วน Deianira ฆ่าตัวตายด้วยสำนึกผิด

 ถ้าเป็นคนธรรมดาอาจจะตายด้วยพิษที่อยู่ในเสื้อ แต่เฮอร์คิวลิสมีชีวิตอยู่ด้วยความทรมาน เขาจึงขอให้ก่อกองไฟขึ้นที่ภูเขา Oeta เมื่อเขาทราบว่าเขาจะได้ตายตามปรารถนา เขาก็รู้สึกเป็นสุขจึงเอ่ยปากว่า "โอ … นี่คือการพัก นี่คือจุดจบ" เขาได้ขอให้ Philotetes เป็นคนจุดไฟและมอบธนูและลูกธนู ซึ่งได้ถูกใช้ในสงครามกรุงทรอยในภายหลัง เมื่อไฟลุกท่วมเฮอร์คิวลิสก็หายไปจากโลกมนุษย์ อาธีน่าได้พาเขาขึ้นสู่สวรรค์ในรถลากและก็สามารถไกล่เกลี่ยกับเฮร่าได้สำเร็จ และแต่งงานกับ Hebe ลูกของเฮร่า