"งานคือเงิน เงินคืองาน บันดาลสุข" คำขวัญบนกันสาด ปี 2506 กับยุคเริ่มต้นแผนพัฒนาเศรษฐกิจไทย

ย้อนกลับไปในปี พ.ศ. 2506 ภาพเก่าชิ้นหนึ่งได้เผยให้เห็นคำขวัญสมัยจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ที่ถูกเขียนไว้บนกันสาดอย่างเรียบง่ายว่า

“งานคือเงิน เงินคืองาน บันดาลสุข”

คำขวัญสั้น ๆ นี้ไม่เพียงเป็นคำปลุกใจให้ประชาชนมุมานะทำงานเท่านั้น แต่ยังสะท้อนนโยบายสำคัญของรัฐบาลในขณะนั้น ที่กำลังขับเคลื่อนประเทศเข้าสู่ยุคใหม่ของการพัฒนาเศรษฐกิจ

ปี 2504 เป็นจุดเริ่มต้นของ แผนพัฒนาเศรษฐกิจแห่งชาติฉบับที่ 1 ซึ่งถือเป็นหมุดหมายครั้งสำคัญที่ประเทศไทยเริ่มนำหลักการวางแผนมาใช้ในการบริหารเศรษฐกิจประเทศอย่างเป็นระบบ ภายใต้กรอบแนวคิด “การพัฒนาแบบรวมศูนย์” โดยเน้นหนักที่โครงสร้างพื้นฐาน เช่น ถนน เขื่อน ไฟฟ้า และระบบชลประทาน

คำขวัญของจอมพลสฤษดิ์ในยุคนั้นจึงไม่ใช่แค่ถ้อยคำสวยหรู หากแต่เป็นการปลูกฝังแนวคิดใหม่ต่อประชาชนว่า การทำงานคือรากฐานของความมั่นคงทางเศรษฐกิจและคุณภาพชีวิตของแต่ละคน เป็นวิธีหนึ่งในการผลักดันประเทศให้พ้นจากความยากจน และเข้าสู่ยุคของ “รัฐพัฒนา”

ปัจจุบัน (พ.ศ. 2568) ประเทศไทยกำลังเดินหน้าด้วย แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 ที่มุ่งเน้น “การเติบโตอย่างยั่งยืน การลดความเหลื่อมล้ำ และการขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรม” ซึ่งแม้จะก้าวหน้าไปไกลจากยุคถนนลูกรังและไฟฟ้าเข้าไม่ถึง แต่แก่นแท้ของคำขวัญ “งานคือเงิน เงินคืองาน” ก็ยังไม่ล้าสมัย เพราะการทำงานอย่างมีศักยภาพยังคงเป็นพื้นฐานของการสร้างความมั่งคั่งทั้งส่วนบุคคลและระดับชาติ

ภาพกันสาดเก่าพร้อมคำขวัญจากอดีต จึงเป็นมากกว่าภาพถ่ายประวัติศาสตร์ แต่เป็นเครื่องเตือนใจว่า รากฐานของการพัฒนาใด ๆ ต้องเริ่มจากคน และ “งาน” ยังคงเป็นคำตอบของ “ความสุข” ที่แท้จริงในสังคมไทยทุกยุคทุกสมัย.