รอยเท้าหรือรอยพระพุทธบาท เกิดจากอะไร แล้วทำไมใหญ่จัง
มีข้อสงสัยมากมาย ว่า รอยเท้าพระพุทธเจ้า ที่ค้นพบ ทั้งในอินเดีย ศรีลังกา และไทยนั้นเกิดจากอะไร แล้วรอยเท้าหรือ รอยพระพุทธบาท ทำไมใหญ่จัง
รอยเท้าหรือรอยพระพุทธบาท คือรอยประทับพระบาทของพระโคตมพุทธเจ้า อาจเป็นรอยหนึ่งข้างหรือทั้งสองข้าง พระพุทธบาทมีสองรูปแบบ คือ เป็นรอยประทับตามธรรมชาติ เช่นพบในหิน และอีกประเภทคือ พระพุทธบาทที่สร้างขึ้นมา พระพุทธบาทตามธรรมชาตินั้นจริง ๆ แล้วไม่ใช่รอยประทับพระบาทที่แท้จริงของพระโคตมพุทธเจ้า แต่เป็นการจำลองหรือเป็นรูปแทน อาจถือได้ว่าเป็นเจดีย์ (พระธาตุเจดีย์) และเป็นรูปเคารพยุคแรกและเป็นสัญลักษณ์แทนพระองค์
รอยพระพุทธบาททางเข้าวัดสีมามละกะ
มีแนวคิดเรื่องรอยพระพุทธบาทในพระศาสนาพุทธ เดิมสมัยพุทธกาลไม่มีการสร้างรูปเคารพทั้งรูปเทวดาและมนุษย์ พอเวลาผ่านไปไม่กี่ร้อยปี ประมาณก่อน พ.ศ.500 เริ่มมีการสร้าง เจดีย์ หรือเจตียสถาน เพื่อเป็นสถานที่และสัญลักษณ์ของการบูชาพระพุทธเจ้า โดยที่มาจาก...
ความเชื่อเรื่องพญานาค:
พญานาคเป็นงูใหญ่มีหงอน อาศัยอยู่ในเมืองบาดาล สามารถแปลงกายเป็นมนุษย์ได้ ความหมายของคตินาค ในบริบทนี้ "คติ" หมายถึง ความเชื่อหรือคำสั่งสอนที่สืบทอดกันมา ส่วน "ทูลขอ" คือการอ้อนวอนขอสิ่งที่ต้องการตามคติและหลักฐานทางประวัติศาสตร์–โบราณคดี สาเหตุที่มี “รอยพระพุทธบาท” เกิดขึ้นในหลายแห่ง
คตินาคทูลขอจากพญานาค
ตำนานเล่าว่า พญานาคซึ่งอาศัยอยู่ตามลุ่มแม่น้ำโขง ได้ทูลขอพระพุทธเจ้าให้อุบัติรอยพระบาทไว้บนหินเป็นที่เคารพ – สักการะ แทนการเสด็จมาจริงของพระพุทธองค์ในดินแดนต่าง ๆ เมื่อพระพุทธองค์ทรงประทานรอยพระบาทนั้น จึงถือเป็นสัญลักษณ์แทนองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า
รอยพระพุทธบาทพร้อมธรรมจักรและตรีรัตนะ พุทธศตวรรษที่ 1 คันธาระ
การสร้าง–จารึกโดยมนุษย์เพื่อสักการบูชา
ตั้งแต่สมัยทวารวดี (พุทธศตวรรษที่ 11–13) เป็นต้นมา ชาวพุทธในดินแดนสุวรรณภูมิเริ่มสร้าง “รอยพระพุทธบาทจำลอง” บนยอดเขาหรือแผ่นหิน และจารึกเครื่องหมาย 108 ประการ เพื่อเป็นสัญลักษณ์แทนการประทับรอยของพระพุทธเจ้า หลังจากนั้นสืบทอดมาถึงสมัยสุโขทัย–อยุธยา จึงปรากฏทั้งรอยที่เชื่อว่าของแท้ (เช่น สระบุรี, แม่ริม เชียงใหม่) และรอยจำลองที่สร้างขึ้นเพื่อสักการบูชา
กรณีทางศาสนาและสังคม
รอยพระพุทธบาทเหล่านี้ทำหน้าที่เป็น “ศูนย์รวมใจ” ของชุมชน ช่วยกระตุ้นความศรัทธารักษาศีล – สมาธิ และถือเป็นสถานที่อัศจรรย์ที่เชื่อว่าหากได้ไปนมัสการจะพ้นจากอบายภูมิ จึงมีการจัดพิธีตักบาตรบูชา รักษาพุทธบูชาเป็นประจำ
รอยพระพุทธบาทเกิดขึ้นเพราะตามคติพญานาคทูลขอให้พระพุทธเจ้าอุบัติรอยบูชา และต่อมาเกิดจากการสร้างและจารึกโดยชาวพุทธตั้งแต่ยุคทวารวดีจนถึงอยุธยา เพื่อเป็นสัญลักษณ์แทนการเสด็จมาและเป็นสถานที่สักการบูชาที่สร้างความศรัทธาในหมู่พุทธศาสนิกชน
---รอยพระพุทธบาทที่ใหญ่ที่สุดและมีชื่อเสียงที่สุดแห่งหนึ่งอยู่ในประเทศศรีลังกา บนยอดเขาศรีปาทาย ตำนานทางพุทธศาสนากล่าวว่า รอยพระบาทนี้เป็นรอยที่พระพุทธเจ้าทรงประทับไว้ นอกจากนี้ ในประเทศไทยก็มีรอยพระพุทธบาทที่สำคัญหลายแห่ง เช่น รอยพระพุทธบาทคู่ที่ใหญ่ที่สุดและเก่าแก่ที่สุดในอาเซียน อยู่ที่เมืองมโหสถ จังหวัดปราจีนบุรี
รอยพระพุทธบาท เขาสุมนกูฏ (Adam's Peak) ประเทศศรีลังกา
---และรอยพระพุทธบาทที่เชื่อว่าเก่าแก่ที่สุดในดินแดนไทย พบที่แหล่งโบราณคดีเมืองศรีมโหสถ วัดสระมรกต อำเภอศรีมโหสถ จังหวัดปราจีนบุรี กําหนดอายุอยู่ในราวพุทธศตวรรษที่ 11–13
รอยพระพุทธบาทที่เชื่อว่าเก่าแก่ที่สุดในดินแดนไทย พบที่แหล่งโบราณคดีเมืองศรีมโหสถ วัดสระมรก






