ความแตกต่างระหว่างนิกายชีอะห์และซุนนีในศาสนาอิสลาม
สำหรับผู้ที่ติดตามข่าวสารตะวันออกกลาง คำว่า มุสลิมชีอะห์ และ มุสลิมซุนนี คงไม่ใช่เรื่องแปลกใหม่ สองคำนี้ใช้เรียกนิกายหลักในศาสนาอิสลาม แม้จะคุ้นหู แต่คนไทยส่วนใหญ่อาจยังไม่เข้าใจความแตกต่างที่แท้จริงของทั้งสองนิกายนี้อย่างลึกซึ้ง หนังสือเรียนมักจะอธิบายอย่างง่ายๆ ว่าการแยกนิกายเกิดจากความขัดแย้งเรื่องการเลือกผู้นำศาสนาหลังจากการจากไปของศาสดามูฮัมหมัด แต่ในความเป็นจริงแล้ว เรื่องราวมีความซับซ้อนกว่านั้นมาก
จุดกำเนิดของการแยกนิกาย
ศาสนาอิสลามถือกำเนิดขึ้นจากการปฏิรูปของ ท่านนบีมูฮัมหมัด ผู้ซึ่งนำพากลุ่มคนให้กลับมาเชื่อในอัลเลาะห์และใช้คัมภีร์อัลกุรอานเป็นหลักในการดำเนินชีวิต เมื่อศาสดามูฮัมหมัดจากไปในปีคริสตศักราช 632 ท่านไม่ได้กำหนดผู้สืบทอดตำแหน่งผู้นำ หรือที่เรียกว่า คอลีฟะห์ ทำให้เกิดความเห็นต่างในการเลือกผู้นำ เนื่องจากตำแหน่งคอลีฟะห์ไม่ได้เป็นเพียงผู้นำทางจิตวิญญาณเท่านั้น แต่ยังต้องรับผิดชอบด้านการเมือง การปกครอง และการทหารด้วย
กลุ่มหนึ่งเชื่อว่าผู้นำควรมี วุฒิภาวะและประสบการณ์สูง จึงเสนอชื่อ อะบูบักร พ่อตาของศาสดามูฮัมหมัด ซึ่งเป็นผู้สนับสนุนศาสนาอิสลามมาตั้งแต่แรกเริ่ม และมีความรู้ใกล้ชิดกับศาสดาเป็นอย่างดี ชาวมุสลิมส่วนใหญ่จึงยกให้อะบูบักรเป็นผู้นำคนแรก
ในขณะที่อีกกลุ่มหนึ่งให้ความสำคัญกับ สายเลือด โดยเชื่อว่าผู้นำที่แท้จริงจะต้องมีความเกี่ยวข้องกับศาสดามูฮัมหมัดเท่านั้น กลุ่มนี้จึงเสนอชื่อ อาลี ซึ่งเป็นลูกพี่ลูกน้องและบุตรเขยของศาสดา แม้ว่าในตอนแรกเสียงสนับสนุนอาลีจะน้อยกว่า แต่ก็ยังไม่มีความขัดแย้งรุนแรง การถ่ายทอดตำแหน่งผู้นำยังคงดำเนินต่อไปอีก 2-3 ครั้ง โดยที่อาณาจักรอิสลามได้ขยายตัวอย่างกว้างขวาง
ความขัดแย้งที่ชัดเจนและการแบ่งแยก
เมื่ออาณาจักรขยายใหญ่ขึ้น การปกครองก็ซับซ้อนขึ้น นำไปสู่ความไม่พอใจในสมัยผู้นำคนที่ 3 คือท่านอุสมาน กลุ่มที่เคยสนับสนุนอาลีจึงถือโอกาสนี้ระดมมวลชน นำไปสู่การสังหารผู้นำคนที่ 3 และ อาลี ได้ขึ้นเป็นผู้นำคนที่ 4 ช่วงเวลานี้นับเป็นจุดเริ่มต้นของการแยกนิกายอย่างชัดเจน
หลังจากอาลีขึ้นเป็นผู้นำ ก็ยังไม่มีการแบ่งแยกเป็นชีอะห์หรือซุนนีในทันที แต่ประมาณ 10 ปีต่อมา ด้วยเหตุผลทางการเมืองและการปกครอง ทั้งสองกลุ่มก็เริ่มมี ความแตกต่าง ชัดเจนขึ้น ทั้งในด้านการปฏิบัติ ความเชื่อ และประเพณี
ความแตกต่างทางความเชื่อและแนวปฏิบัติ
-
ชีอะห์ (Shi'a): มาจากคำว่า "ผู้สนับสนุนอาลี" กลุ่มนี้เชื่อว่าผู้นำที่แท้จริงต้องมี สายเลือด เกี่ยวข้องกับศาสดามูฮัมหมัดเท่านั้น พวกเขาไม่ยอมรับผู้นำ 3 คนแรกที่มาก่อนอาลี โดยมองว่าเป็นการแย่งชิงตำแหน่ง อิหม่าม (ผู้นำศาสนา) ของชีอะห์ต้องเป็นผู้มีสายเลือดเดียวกันกับศาสดาเท่านั้น และเชื่อว่าอิหม่ามมีความวิเศษ สามารถตีความอัลกุรอานได้ และได้รับคำแนะนำจากสวรรค์ ชีอะห์สายหลักเชื่อว่ามีอิหม่าม 12 ท่าน และเชื่อว่าอิหม่ามท่านที่ 12 ยังไม่ได้จากไปไหน แต่จะกลับมาในวันสิ้นโลก พิธีกรรมที่โดดเด่นคือ งานระลึกวันอาชูรา ซึ่งมีการรำลึกถึงการพลีชีพของอิหม่ามฮุเซน หลานชายของศาสดา โดยบางครั้งมีการทรมานตนเองเพื่อร่วมรับรู้ความเจ็บปวด
-
ซุนนี (Sunni): มาจากคำว่า "การปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ" นิกายนี้เน้นที่ การปฏิบัติ ใครก็ตามสามารถเป็นผู้นำได้ หากปฏิบัติตนถูกต้องตามหลักของอิสลาม อิหม่ามของซุนนีมีบทบาทเป็นผู้นำชุมชนและผู้นำทางจิตวิญญาณ แต่ไม่ใช่บุคคลวิเศษ พวกเขาไม่เห็นด้วยกับการบูชาบุคคลหรือสถานที่มากเกินไป รวมถึงพิธีกรรมบางอย่างของชีอะห์ เช่น การทรมานตนเองในวันอาชูรา ชาวซุนนีมองว่าเป็นการกระทำที่เกินควร หรือเรียกว่า บิดอะห์ ซึ่งหมายถึงการกระทำที่ไม่ควรตามหลักศาสนา
ในอดีต ความขัดแย้งระหว่างสองนิกายนี้ไม่ได้รุนแรงเท่าปัจจุบัน แต่ความขัดแย้งที่เห็นในข่าวทุกวันนี้ ส่วนใหญ่เป็นผลมาจากความขัดแย้งทางการเมืองในตะวันออกกลาง อย่างไรก็ตาม โดยพื้นฐานแล้ว ชาวมุสลิมที่ปฏิบัติตามหลักของอิสลามอย่างแท้จริง ไม่ได้เกลียดชังกัน
นักมวยรองแชมป์โอลิมปิก แซะเจ้าภาพไทย หลังตกรอบรองฯ ซีเกมส์ 33
สูตรคำนวณงวด 2/1/69
“บอย ภิษณุ" ประกาศขายบ้านหรูแล้ว ราคา 70 ล้าน
BBC ยกให้ "กรุงพนมเปญ" ติด TOP20..ปลายทางที่ดีที่สุดในโลก
เครื่องบินรบไทยรุ่นใหม่ T50TH ลงสนามจริงครั้งแรกผลงานประทับใจ
พ่อนอกใจเป็นชู้ กับแฟนสาวของลูกชาย
เสน่ห์เกินต้าน! "มิคามิ ยัว" อวดลุคบิกินี่สีนู้ดในโรงอาบน้ำ โชว์ความlซ็กซี่จนโซเชียลแทบลุกเป็นไฟ
ทำไมคนยุคนี้ถึงชอบดูคลิป “ชีวิตช้า ๆ” (Slow Living) มากขึ้น
ทหารกัมพูชา รับจ้างรีวิวสินค้าพร้อมปักตะกร้าในแนวหน้า ระหว่างสู้รบกับทหารไทย
กทม.เผยสถิติไฟไหม้ 3 ปี สาเหตุหลักคืออุปกรณ์ไฟฟ้า แนะนำวิธีป้องกันและแนวทางความปลอดภัย
“Bodakko Meshi” ข้าวกล่องสุดโต่งแห่งจังหวัดอากิตะ เมื่อปลาชิ้นจิ๋ว สยบข้าวสวยทั้งกล่อง!
รู้จัก "มาเฟีย" สาวไทยในปอยเปต..กับเส้นทางชีวิตที่ไม่ธรรมดา
ทำไมคนยุคนี้ถึงชอบดูคลิป “ชีวิตช้า ๆ” (Slow Living) มากขึ้น
รู้ไหมว่า QR Code ที่เราใช้ในปัจจุบันมีเจ้าของลิขสิทธิ์?
วิธีล้างผักด้วยน้ำส้มสายชู
ทหารกัมพูชา รับจ้างรีวิวสินค้าพร้อมปักตะกร้าในแนวหน้า ระหว่างสู้รบกับทหารไทย
พ่อนอกใจเป็นชู้ กับแฟนสาวของลูกชาย
ทำไมคนยุคนี้ถึงชอบดูคลิป “ชีวิตช้า ๆ” (Slow Living) มากขึ้น
ทึ่งทั่วโลก : ปรากฏการณ์ "ต้นคริสต์มาสน้ำแข็ง" นี่คือผลงานศิลปะที่สร้างสรรค์โดยธรรมชาติในช่วงฤดูหนาว ของประเทศจีน
ภาพทดสอบโทรทัศน์ "PM5544" ในตำนาน ที่ถูกใช้งานแพร่หลายที่สุดในโลก ในยุคส่งสัญญาณแบบอนาล็อกนั่นเอง
จาก “วิริยาลัยสองแห่ง” สู่สถาบันเดียวที่แข็งแกร่ง — ย้อนรอยปี 2538 จุดกำเนิดโรงเรียนเทคโนธุรกิจวิริยาลัยนครสวรรค์




