วิชามวยกัมพูชา เป็นต้นกำเนิดของมวยไทยจริงหรือ เรื่องนี้ต้องคุยกันยาว

สวัสดีค่ะทุกคน วันนี้ดิฉันอยากมาชวนคุยเรื่องร้อน ๆ ที่ถูกถกเถียงกันมานาน นั่นก็คือ "มวยกัมพูชา เป็นต้นกำเนิดของมวยไทยจริงหรือ?" เชื่อว่าหลายคนเคยได้ยินฝั่งกัมพูชาออกมาเคลมว่า "กุน ขแมร์" (Kun Khmer) คือศิลปะการต่อสู้ดั้งเดิม และมวยไทยได้รับอิทธิพลมาจากตรงนี้"

แต่เรื่องนี้จริงแค่ไหน หรือเป็นเพียงการอ้างสิทธิ์ทางวัฒนธรรม วันนี้เราจะมาวิเคราะห์กันแบบเป็นกลางค่ะ

1 กุนขแมร์ คืออะไร

"กุน ขแมร์" หรือที่เรียกกันว่ามวยกัมพูชา เป็นศิลปะการต่อสู้ที่มีมานานในภูมิภาคนี้ คล้ายกับมวยไทย แต่มีจุดเด่นที่ต่างออกไป เช่น
(1) ใช้หมัด ศอก เข่า และเท้า เหมือนมวยไทย
(2) มีท่วงท่าที่เน้นความแข็งแกร่งของร่างกาย
(3) ดนตรีประกอบการชกคล้ายกับมวยไทย แต่มีจังหวะของกัมพูชา

ประเด็นคือ… กุน ขแมร์ มีหลักฐานว่าถูกใช้ในการต่อสู้ตั้งแต่ยุคอาณาจักรขอม ซึ่งรุ่งเรืองในช่วงศตวรรษที่ 9-15

2 แล้วมวยไทยมาจากไหน

มวยไทยเองก็มีประวัติยาวนานไม่แพ้กัน แต่หลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่ชัดเจนที่สุด คือช่วงกรุงศรีอยุธยา (1350-1767) ที่มีการใช้มวยไทยในการฝึกทหาร และกลายเป็นศิลปะการป้องกันตัวที่พัฒนาเรื่อยมา

(1) พระยาพิชัยดาบหัก นักรบในสมัยอยุธยาก็ใช้มวยไทยในการต่อสู้
(2) มวยไทยโบราณแต่ละภาค เช่น มวยไชยา มวยโคราช มวยลพบุรี ล้วนมีลักษณะเฉพาะของตัวเอง
(3) หลักฐานจากบันทึกของชาวต่างชาติ ยืนยันว่ามวยไทยเป็นเอกลักษณ์ของอาณาจักรสยาม

3 มวยไทยได้รับอิทธิพลจากกุนขแมร์จริงหรือ

คำถามนี้ตอบยากค่ะ เพราะไทยและกัมพูชาเป็นบ้านใกล้เรือนเคียงกันมานาน การแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมเป็นเรื่องปกติ ไม่ใช่เรื่องแปลกที่ศิลปะการต่อสู้ของทั้งสองชาติจะมีความคล้ายคลึงกัน

แต่ มีจุดสำคัญที่ต้องเข้าใจ
(1) ไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่ามวยไทยพัฒนามาจากกุน ขแมร์
(2) แต่ก็ไม่มีหลักฐานว่ามวยไทยเกิดขึ้นเองโดยไม่มีอิทธิพลจากขอม

ดังนั้น สิ่งที่ถูกต้องที่สุดคือ "ทั้งสองศิลปะอาจพัฒนามาจากรากฐานเดียวกัน" โดยได้รับอิทธิพลจากศิลปะการต่อสู้ของอินเดีย จีน และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในอดีต

4 ทำไมกัมพูชาถึงอ้างว่ามวยไทยมาจากกุน ขแมร์

เหตุผลหลัก ๆ มีอยู่ 3 ข้อค่ะ

(1) อาณาจักรขอมเคยมีอิทธิพลในแถบสุวรรณภูมิ ซึ่งรวมถึงดินแดนไทยในอดีต กัมพูชาจึงเชื่อว่าหลายอย่างที่ไทยมี น่าจะได้รับอิทธิพลมาจากขอม

(2) มวยไทยโด่งดังระดับโลก คนทั่วโลกต่างรู้จักมวยไทย แต่ไม่ค่อยรู้จัก "กุน ขแมร์" ทำให้กัมพูชาอยากเรียกร้องเครดิตว่าวิชามวยของพวกเขาคือรากฐานของมวยไทย

(3) ประเด็นเชิงวัฒนธรรมและการเมือง ไทยกับกัมพูชาเคยมีข้อพิพาทเกี่ยวกับมรดกทางวัฒนธรรมหลายอย่าง เช่น กรณีเขาพระวิหาร หรือประเพณีบางอย่าง จึงไม่แปลกที่เรื่องนี้จะเป็นประเด็นอ่อนไหว

5 แล้วสรุปว่าใครเป็นต้นกำเนิดกันแน่

ดิฉันมองว่า ไม่จำเป็นต้องฟันธงว่าใครเป็น "ต้นกำเนิด" เพราะมวยไทยและกุน ขแมร์ต่างก็เป็นศิลปะที่พัฒนาไปตามบริบทของแต่ละประเทศ

มวยไทย พัฒนาเป็นกีฬาระดับโลก มีการแข่งขันชัดเจน และมีเอกลักษณ์ที่แตกต่างจากกุน ขแมร์

กุน ขแมร์ มีประวัติศาสตร์ยาวนาน แต่ยังไม่ได้เป็นที่รู้จักในระดับสากลเท่ามวยไทย

ข้อคิดทิ้งท้าย

แทนที่จะเถียงกันว่าใครเป็นต้นกำเนิด ดิฉันคิดว่าเราควร "ภูมิใจในศิลปะการต่อสู้ของแต่ละชาติ" และให้เกียรติซึ่งกันและกันค่ะ

ทั้งไทยและกัมพูชาต่างก็มีมรดกทางวัฒนธรรมที่น่าภูมิใจ สิ่งสำคัญคือเราควรใช้ศิลปะการต่อสู้เหล่านี้ให้เป็นประโยชน์ และพัฒนาให้เป็นที่รู้จักไปทั่วโลก มากกว่ามาทะเลาะกันว่าใครคิดค้นก่อน

ใครมีความคิดเห็นเพิ่มเติม มาคุยกันได้นะคะ