รู้หรือไม่? นั่งไขว่ห้าง ไขว้ขา นาน ๆ ไม่ใช่แค่ปวดเมื่อย แต่อันตรายกว่าที่คิด

ปัญหาที่เกิดอาจเกิดได้จากการนั่งไขว่ห้าง หรือ ไขว้ขา นาน ๆ

ปวดเมื่อยโดยเฉพาะบริเวณหลัง จะทำให้ร่างกายของคนเราอยู่ในท่าทาง (Posture) ที่ไม่เหมาะสม เมื่อนั่งติดกันต่อเนื่องเป็นเวลานาน ใบหน้าจะยื่นออกไปด้านหน้า ไหล่จะไม่เท่ากัน สะโพกจะเคลื่อนตัวอยู่ในท่าที่เทน้ำหนักลงไปที่ก้นมากกว่าปกติ โดยที่น้ำหนักกดทับจะเทไปยังบริเวณก้นข้างใดข้างหนึ่ง จึงส่งผลให้เกิดอาการปวดเมื่อยได้ง่าย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้ที่มีประวัติปวดหลังเป็นประจำ จะยิ่งมีโอกาสปวดหลังมากขึ้นเมื่อนั่งไขว่ห้าง ไขว้ขา

ทำให้เกิดอาการข้อเท้าตก เวลาที่นั่งไขว่ห้างหรือไขว้ขา เข่าข้างหนึ่งจะถูกยกขึ้นไปวางทับบนเข่าอีกข้างหนึ่ง ซึ่งเมื่อมีการกดทับติดต่อกันเป็นเวลานาน อาจส่งผลเสียต่อเส้นประสาทพีโรเนียล (Peroneal Nerve) ซึ่งอยู่บริเวณด้านข้างของกระดูกข้อเข่าด้านนอก จะทำให้เกิดภาวะข้อเท้าตก หรือ Foot Drop จะมีอาการอ่อนแรง ยกเท้า หรือ กระดกข้อเท้าไม่ได้ เวลาเดินจึงต้องงอสะโพกมากขึ้น ภาวะข้อเท้าตกส่วนใหญ่จะเป็นแบบชั่วคราว คือเป็นการบาดเจ็บแค่ชั่วระยะเวลาหนึ่ง และหายไปเองได้ แต่หากมีการนั่งไขว่ห้างนาน ๆ เป็นประจำ จนเส้นประสาทถูกกดทับรุนแรง ก็อาจมีอาการชา อ่อนแรงมาก จนรบกวนการใช้ชีวิต และอาจทำให้เกิดอุบัติเหตุได้ง่ายขึ้นจากปลายเท้าที่ตก

เสี่ยงเป็นตะคริว เนื่องจากกล้ามเนื้อเกิดการเกร็งตัว เพราะไม่มีการขยับ หรือเคลื่อนไหว

ปวดเข่า เนื่องจากตำแหน่งของหัวเข่าข้างใดข้างหนึ่ง หรือทั้งสองข้างอยู่ในตำแหน่งที่ไม่เป็นธรรมชาติ การนั่งไขว่ห้างเป็นครั้งคราวอาจไม่ส่งผลต่ออาการปวดเข่ามากนัก แต่ถ้าหากมีอาการปวดเข่าเนื่องจากการนั่งไขว่ห้างนาน ๆ ควรไปพบคุณหมอ

เสี่ยงต่อความดันโลหิตสูง จากผลการศึกษาที่ได้รับการเผยแพร่ลงใน Journal of Blood Pressure Monitoring พบว่าการ นั่งไขว่ห้าง มีส่วนทำให้เกิดความดันโลหิตสูงได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการนั่งไขว่ห้างติดต่อกันเป็นเวลานาน และไม่มีการเปลี่ยนอริยาบทในการนั่ง จะยิ่งทำให้เส้นเลือดบริเวณข้อเข่าไหลเวียนเลือดได้ไม่ค่อยดี เสี่ยงต่อความดันโลหิตสูง และการอุดตันของเส้นเลือด อาจทำให้เกิดอาการหน้ามืด วิงเวียน จนเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุได้

ระบบเลือดไหลเวียนไม่ดี เลือดจะถูกลำเลียงไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกายได้ยากขึ้น เสี่ยงที่จะเกิดอาการเส้นเลือดอักเสบ หรือเสี่ยงที่จะเกิดลิ่มเลือดมากขึ้น ในกรณีที่รุนแรงอาจเสี่ยงที่จะทำให้เกิดปัญหาลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ ซึ่งจะอันตรายต่อสุขภาพมากยิ่งขึ้นไปอีก

เสี่ยงต่อการกดทับเส้นประสาท ท่าไขว่ห้างส่งผลให้เกิดแรงกดทับบริเวณเข่า ซึ่งเสี่ยงที่จะเกิดการกดทับที่เส้นประสาท โดยเฉพาะเส้นประสาทที่อยู่ด้านหลังเข่า และการกดทับเส้นประสาทจากการนั่งไขว่ห้างนาน ๆ จึงอาจทำให้รู้สึกวิงเวียนศีรษะเมื่อลุกขึ้นยืนได้

ปรับเปลี่ยนตัวเองอย่างไร ? ให้นั่งไขว่ห้าง หรือ ไขว้ขา ได้ปลอดภัยมากขึ้น

• ใช้ท่ายืดขาแล้วไขว้กันแทนการนั่งไขว่ห้าง หรือไขว้ขา แบบยกขาข้างหนึ่งขึ้นมาทับหัวเข่าอีกข้างหนึ่ง เพราะเป็นท่าที่ไม่ได้ทำให้สะโพกเสียสมดุลมากเท่ากับการนั่งไขว่ห้างแบบยกขา

• ปรับเปลี่ยนอริยาบทุก ๆ ครึ่งชั่วโมง อย่างเช่น สลับขา เปลี่ยนท่า ยืนขึ้น ลุกไปเข้าห้องน้ำ หรือออกไปเดินผ่อนคลายสักครู่

• ควรสลับข้างทุก ๆ ครึ่งชั่วโมง เพื่อไม่ให้ขาข้างหนึ่งข้างใดถูกกดทับจนเสียสมดุลเป็นเวลานาน ๆ เป็นการลดความเสี่ยงในการเกิดการกดทับเส้นประสาทได้บ้าง

• หมั่นยืด และ สร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหลัง กล้ามเนื้อแกนกลางลำตัว (Core Muscles) อย่างเช่น ทำกายบริหารในท่าแพลงก์ (Plank) ท่าซิทอัพต่าง ๆ (Sit Up) เพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับกล้ามเนื้อในส่วนที่ต้องทำงานหนัก เมื่อนั่งอยู่ในท่าไขว่ห้าง ไขว้ขา ซึ่งเมื่อกล้ามเนื้อแข็งแรงขึ้น อาการข้างเคียงต่าง ๆ จากการนั่งไขว่ห้างก็จะลดน้อยลง

• อาจลองปรับโต๊ะหรือเก้าอี้ทำงานให้สูงขึ้น เพื่อให้มีการปรับเปลี่ยนอริยาบท ไม่ให้เท้าอยู่ในระดับความสูงเท่าเดิมตลอดเวลา

• เมื่อรู้สึกเมื่อยให้ปรับเปลี่ยนอริยาบทการนั่งให้สบาย ไม่จำเป็นต้องรอจนครบ 20 หรือ 30 นาที