ความรู้สึกเหมือนเคยเห็นมาก่อน (เดจาวู)
เดจาวู (Déjà vu) เป็นคำศัพท์ภาษาฝรั่งเศส แปลว่า "เคยเห็นมาก่อน" เป็นความรู้สึกที่เชื่อว่าเคยประสบพบเห็นเหตุการณ์ สถานที่ หรือบทสนทนาที่เกิดขึ้นมาก่อนหน้านี้ ทั้ง ๆ ที่ไม่เคยประสบพบเห็นมาก่อนเลย
เดจาวูเป็นปรากฏการณ์ทางจิตที่พบได้ทั่วไป ประมาณว่า 60-80% ของคนที่เคยมีประสบการณ์เดจาวูอย่างน้อยครั้งหนึ่งในชีวิต โดยเดจาวูสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคนทุกเพศทุกวัย แต่มักพบบ่อยในวัยรุ่นและวัยผู้ใหญ่
สาเหตุของเดจาวูนั้นยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่มีทฤษฎีที่อธิบายไว้หลายประการ ดังนี้
- ทฤษฎีความจำ สันนิษฐานว่าเดจาวูเกิดจากการที่สมองจำเหตุการณ์หรือประสบการณ์บางอย่างได้ผิดไป โดยอาจจำเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในปัจจุบันได้ว่าเป็นเหตุการณ์ที่เคยเกิดขึ้นในอดีตมาก่อน
- ทฤษฎีการประมวลผลข้อมูล สันนิษฐานว่าเดจาวูเกิดจากการที่สมองประมวลผลข้อมูลที่เกิดขึ้นในปัจจุบันได้ช้ากว่าปกติ ทำให้สมองเกิดความรู้สึกเหมือนเคยประสบพบเห็นเหตุการณ์หรือประสบการณ์นั้นมาก่อน
- ทฤษฎีความฝัน สันนิษฐานว่าเดจาวูเกิดจากการที่สมองฝันถึงเหตุการณ์หรือประสบการณ์บางอย่าง แล้วจำเหตุการณ์หรือประสบการณ์นั้นผิดไปว่าเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน
- ทฤษฎีจิตวิญญาณ สันนิษฐานว่าเดจาวูเป็นปรากฏการณ์ทางจิตวิญญาณที่เชื่อมโยงกับอดีตหรืออนาคต
เดจาวูโดยทั่วไปมักไม่เป็นอันตรายและหายไปเองภายในไม่กี่นาทีหรือไม่กี่ชั่วโมง อย่างไรก็ตาม หากเดจาวูเกิดขึ้นบ่อยครั้งหรือรุนแรง อาจบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพบางอย่าง เช่น โรคลมชัก โรคลมบ้าหมู หรือการบาดเจ็บที่ศีรษะ
หากมีอาการเดจาวูบ่อยครั้งหรือรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและรับการรักษาที่เหมาะสม