พิธีกรรมมาเนเน ของชาวตอราจาในอินโดนีเซีย
พิธีกรรมมาเนเน (Ma'Nene) เป็นพิธีกรรมของชาวตอราจาในอินโดนีเซีย เป็นการขุดศพบรรพบุรุษขึ้นมาทำความสะอาดและแต่งกายใหม่ เพื่อแสดงออกถึงความเคารพและเพื่อขอพรจากดวงวิญญาณของบรรพบุรุษ
พิธีกรรมนี้จัดขึ้นทุก ๆ 2-3 ปี ในช่วงเดือนกรกฎาคมหรือสิงหาคม ชาวตอราจาจะขุดศพบรรพบุรุษขึ้นมาจากหลุมฝังศพหรือถ้ำ ทำความสะอาดด้วยน้ำและใบไม้ จากนั้นจะแต่งกายด้วยเสื้อผ้าชุดใหม่และเครื่องประดับตามฐานะของผู้ตาย ศพบางศพอาจมีสภาพเน่าเปื่อยหรือเหลือแต่กระดูก แต่ชาวตอราจาก็ยังคงให้ความเคารพและปฏิบัติต่อศพเหล่านั้นเสมือนหนึ่งว่ายังมีชีวิตอยู่
พิธีกรรมมาเนเนเริ่มต้นด้วยการประกอบพิธีกรรมทางศาสนาเพื่อขอพรจากเทพเจ้า จากนั้นลูกหลานจะช่วยกันขุดศพบรรพบุรุษขึ้นมาจากหลุมฝังศพ เมื่อศพขึ้นมาจากหลุมแล้ว จะมีการทำความสะอาดด้วยน้ำและใบไม้ ส่วนที่เน่าเปื่อยจะถูกตัดออก จากนั้นศพจะถูกแต่งกายด้วยเสื้อผ้าชุดใหม่และเครื่องประดับตามฐานะของผู้ตาย บางครั้งลูกหลานจะพาศพไปเยี่ยมชมสถานที่ต่างๆ ที่เคยอาศัยอยู่หรือทำงานของผู้ตาย
พิธีกรรมมาเนเนเป็นการแสดงออกถึงความเคารพและความกตัญญูของชาวตอราจาที่มีต่อบรรพบุรุษ พวกเขาเชื่อว่าบรรพบุรุษยังคงคุ้มครองและปกป้องพวกเขาอยู่ พิธีกรรมนี้จึงเป็นการขอพรจากบรรพบุรุษให้ครอบครัวและชุมชนมีสุขภาพแข็งแรง มีความสุข และประสบความสำเร็จ
พิธีกรรมมาเนเนเป็นพิธีกรรมที่แปลกและน่าสนใจ แสดงให้เห็นถึงความเชื่อและวัฒนธรรมอันเป็นเอกลักษณ์ของชาวตอราจา พิธีกรรมนี้จึงกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของชาวตอราจา ดึงดูดนักท่องเที่ยวจากทั่วโลกให้มาสัมผัสกับวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของชาวตอราจา