ต้นจาก อาหาร คุณประโยชน์ และพืชที่แสดงถึงระบบนิเวศที่กำลังจะหายไปจากบ้านเรา

          ป่าจากนอกจากจะเป็นระบบนิเวศ ของป่าชายเลนแล้ว ยังบ่งบอกได้ถึงความอุดมสมบูรณ์ ได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้แล้วยังใช้ประโยชน์จาก ต้นจากได้อย่างหลากหลายอีกด้วย ต้นจาก เป็นไม้ป่าชายเลน ที่มีความสำคัญในด้านการอนุบาล สัตว์น้ำ การป้องกันการกัดเซาะของชายฝั่ง ขณะเดียวกัน ยังสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้หลายด้านเช่นกัน อาทิ ใช้ใบห่อขนม ใช้ใบทำหลังคา รวมถึงผลจาก และน้ำจากที่นำมารับประทานกัน เนื่้องจาก ลูกจากมีเนื้อนุ่มและมีรสหวาน ส่วนน้ำจากให้รสหอมหวานเช่นกัน และหน่อจากก็ยังสามารถนำมาแกงเป็นอาหารได้อีกด้วย

          ประโยชน์ของจาก : ประโยชน์ของต้นจาก นิยมใช้ปลูกเพื่อประดับ ริมน้ำกร่อยหรือริมทะเล หรือในพื้นที่ ที่มีน้ำท่วมขัง หรือใช้ปลูกเพื่อเป็นแนวกันลม เพื่อช่วยลดเสียงรบกวน ส่วนผลมีลักษณะที่สวยงาม ใช้ปลูกเป็นไม้กระถางประดับได้เช่นกัน  หากย้อนไปเมื่อสมัยก่อนนั้น การปลูกจากยังถือเป็นการจับจองที่ดิน หากใครปลูกในบริเวณใหน ก็จะถือว่าเป็นที่ดินของคนนั้น ซึ่งปลูกด้วยวิธีการลงแขก ผู้ที่ไปช่วยจะเป็นพยานในการจับจองที่ดินด้วย

          ประโยชน์ที่เหลือใช้จากต้นจาก สามารถ นำมาใช้เป็นเชื้อเพลิงได้ ลูกจากอ่อนหรือผลอ่อนสามารถนำไปแกงเป็นอาหาร  ต้มกินกับน้ำพริก นำไปเป็นผักเหนาะน้ำพริก กินร่วมกับแกงไตปลา ทำเป็นแกงกระทิ ฯลฯ หรือหากปล่อยให้อ่อนพอเหมาะ หรือเป็น ลูกจากหนุ่ม ก็ผ่าเอาเมล็ดมารับประทานสด เป็นผลไม้ได้ หรือจะนำมาลอยแก้ว หรือใช้เชื่อมรับประทานเป็นขนมหวาน รับประทานร่วมกับไอศกรีมก็ได้

          ต้นจากมีถิ่นกำเนิดอยู่ในบริเวณชายฝั่งทะเลของประเทศไทย จัดเป็นปาล์มแตกกอจากลำต้นใต้ดิน หรือลำต้นที่เลื้อยไปบนดิน โดยโผล่ก้านใบหรือตัวใบอยู่เหนือดิน ลำต้นจะแตกแขนงอยู่ใต้ดินทำให้ขึ้นเป็นกอ ๆ และหลายทอด ต้นจากมีความสูงประมาณ 3 เมตร เจริญเติบโตได้ดีในดินเหนียวที่มีอินทรีย์วัตถุสูง และมีน้ำท่วมขัง ชอบแสงแดดจัด  ใบจากเป็นใบประกอบแบบขนนก เรียงตรงข้ามกัน มีใบย่อยเป็นรูปขอบขนาน มีความกว้างประมาณ 5 - 6 เซนติเมตร และความยาวประมาณ 90 - 120 เซนติเมตร แผ่นใบหนา ปลายใบมีลักษณะ เรียวแหลม โคนใบเป็นรูปลิ่ม (มีลักษณะคล้ายใบมะพร้าว ) และเป็นรูปรางน้ำคว่ำ ที่ผิวใบด้านบนมีสีเขียวเข้มเป็นมัน ส่วนผิวใบด้านล่างมีสีนวล ส่วนกาบใบใหญ่ห่อโคนต้น ก้านใบที่แตกใหม่จะเป็นสีม่วงแดง ส่วนโคนใบจะมีกระเปาะอากาศ เป็นตัวช่วยพยุงให้ใชูขึ้นเหมือนชูชีพ ส่วนกาบใบน้ำบางครั้งจะเรียกว่า "พอนใบ "ส่วนช่อที่แทงออกมาเรียกว่า" นกจาก"    ดอกจาก มีสีเหลือง ออกดอกเป็นช่อแบบกระจุก แน่นระหว่างกาบใบ ดอกเป็นรูปกลม ดอกเป็นแบบแยกเพศอยู่ในต้นเดียวกัน ช่อดอกจะชูตั้งขึ้นและโค้งลง มีความยาวประมาณ 25 - 65 เซนติเมตร ออกดอกได้ตลอดทั้งปี   ผลจาก อยู่รวมกันเป็นช่อ มีผลย่อยอยู่เป็นจำนวนมาก รวมเป็นกระจุก เรียกว่า " โหม่งจาก " ลักษณะของผลเป็นรูปทรงไข่กลับ (คล้ายกับผลระกำแต่ไม่มีหนาม ) แบนและนูนตรงกลาง ผลมีสีน้ำตาลเรียบเป็นมัน มีความกว้างประมาณ 3 - 10 เซนติเมตร และยาวประมาณ 6.5 - 7.5 เซนติเมตร ผลมีสันแหลมหรือมีร่องผลประมาณ 9 - 10 ร่อง ข้างในมีเนื้อเมล็ดสีขาว มีปริมาณของเนื้อไม่มากนัก และใช้รับประทานได้ มีรสชาดคล้ายกับลูกตาลสด ภายในผลมีลักษณะเป็นรูปไข่ มีสีขาว

          จากยังมีสรรพคุณ  ใบจากนำมาต้มดื่มแก้อาการ ท้องร่วงได้ กลีบของดอกจากสามารถ นำมาใช้เป็นส่วนผสมของชาสมุนไพรได้