วันที่ 19 กันยายน วันเกิดพระพิฆเนศ เทพเจ้าแห่งความสำเร็จ สติปัญญา และความอุดมสมบูรณ์
วันเกิดพระพิฆเนศ
เทพเจ้าแห่งความสำเร็จ สติปัญญา และความอุดมสมบูรณ์
วันเกิดพระพิฆเนศ หรือ คเณศจตุรถี เป็นวันเฉลิมฉลองวันคล้ายวันประสูติของพระพิฆเนศ เทพเจ้าแห่งความสำเร็จ สติปัญญา และความอุดมสมบูรณ์ตามความเชื่อของศาสนาฮินดู เทศกาลนี้จัดขึ้นเป็นประจำทุกปี โดยในปี 2566 ตรงกับวันที่ 19 กันยายน ถึงวันที่ 28 กันยายน เป็นเวลา 10 วัน 10 คืน
ในศาสนาฮินดู พระพิฆเนศถือเป็นหนึ่งในเทพเจ้าที่มีความสำคัญมากที่สุด พระองค์เป็นบุตรของเทพเจ้าสูงสุดพระศิวะและพระแม่ปารวตี มีพระวรกายเป็นมนุษย์ แต่มีเศียรเป็นช้าง ถืองาเดียว มือทั้งสี่ข้างถือตรีศูล งาช้าง ดอกบัว และลูกประคำ พระองค์ทรงเป็นสัญลักษณ์แห่งปัญญา ความสำเร็จ ความอุดมสมบูรณ์ และความเฉลียวฉลาด
ในช่วงเทศกาลคเณศจตุรถี ชาวฮินดูจะจัดพิธีบูชาพระพิฆเนศตามบ้านเรือนและวัดวาอาราม มีการประดับประดาสถานที่ด้วยดอกไม้ ธง และโคมไฟ มีการถวายเครื่องสักการะต่างๆ เช่น ขนมลาดู ผลไม้ ดอกไม้ ธูป เทียน และน้ำนม มีการสวดมนต์และบทสรรเสริญพระพิฆเนศเพื่อขอพรให้ประสบความสำเร็จในชีวิต
นอกจากนี้ ชาวฮินดูยังนิยมทำพิธีสรงน้ำพระพิฆเนศ โดยเชื่อว่าเป็นการชำระล้างสิ่งชั่วร้ายและความทุกข์โศกให้หมดไป เป็นการเริ่มต้นชีวิตใหม่ที่ดีกว่าเดิม
ในไทย เทศกาลคเณศจตุรถีได้รับความนิยมอย่างมาก มีการจัดงานเฉลิมฉลองตามวัดวาอารามและสถานที่ต่างๆ มีการประดับประดาสถานที่ด้วยดอกไม้ ธง และโคมไฟ มีการถวายเครื่องสักการะต่างๆ และมีการจัดกิจกรรมต่างๆ เช่น การแสดงดนตรี การแสดงละคร และการแสดงพื้นบ้าน
สำหรับวันเกิดพระพิฆเนศในปี 2566 ตรงกับวันที่ 19 กันยายน ชาวฮินดูจึงนิยมทำพิธีบูชาพระพิฆเนศในวันดังกล่าว เพื่อขอพรให้ประสบความสำเร็จในชีวิต
ตำนานกำเนิดพระพิฆเนศมีมากมายหลายตำนาน แต่ตำนานที่ได้รับความนิยมมากที่สุดคือตำนานที่เล่าว่า
ครั้งหนึ่ง พระแม่ปารวตี พระมเหสีของพระศิวะ ได้ทรงสร้างพระโอรสขึ้นมาจากเหงื่อไคลและดินเหนียว เพื่อคอยรับใช้พระองค์ในขณะที่พระศิวะเสด็จไปบำเพ็ญสมาธิเป็นเวลานาน พระแม่ปารวตีได้ทรงตั้งชื่อพระโอรสว่า "พระคเณศ" ซึ่งหมายถึง "เจ้าแห่งกองทัพ" เมื่อพระศิวะเสด็จกลับจากบำเพ็ญสมาธิ พระองค์ได้ทรงเห็นพระคเณศยืนขวางทาง จึงทรงโกรธมากและตัดเศียรพระคเณศทิ้ง พระแม่ปารวตีทรงเสียใจมาก จึงทรงขอให้พระศิวะคืนเศียรพระคเณศให้ พระองค์จึงทรงส่งพระยมราชไปนำเศียรช้างมาแทน พระศิวะทรงนำเศียรช้างมาต่อกับร่างพระคเณศ และทรงประทานชีวิตใหม่ให้พระองค์ พระคเณศจึงมีเศียรเป็นช้าง 1 เศียร นับแต่นั้นเป็นต้นมา
นอกจากตำนานนี้แล้ว ยังมีตำนานอื่นที่เล่าว่า พระพิฆเนศเกิดจากพระศิวะเสกขึ้นจากเสียงหัวเราะ เกิดจากพระศิวะแปลงกายเป็นช้าง และเกิดจากพระศิวะและพระแม่ปารวตีร่วมรักกัน ไม่ว่าตำนานกำเนิดพระพิฆเนศจะเป็นเช่นใดก็ตาม พระพิฆเนศก็ถือเป็นเทพเจ้าที่มีความสำคัญมากที่สุดองค์หนึ่งในศาสนาฮินดู พระองค์เป็นสัญลักษณ์แห่งปัญญา ความสำเร็จ ความอุดมสมบูรณ์ และความเฉลียวฉลาด ชาวฮินดูจึงนิยมบูชาพระพิฆเนศเพื่อขอพรให้ประสบความสำเร็จในชีวิต
คาถาบูชาพระพิฆเนศมีมากมายหลายบท แต่ละบทมีความหมายและจุดประสงค์ในการบูชาที่แตกต่างกันไป บทสวดบูชาพระพิฆเนศที่นิยมใช้กันทั่วไปมีดังนี้
คาถาบูชาพระพิฆเนศแบบเต็ม
โอม ศรีคะเนศายะ นะมะ ชะยะคะเณศะ ชะยะคะเณศะ ชายะคะเณศะ เทวา มาตา ชากี ปะระวะตี ปิตามะหา เทวา ละฑุวัน กาโกคะ ละเค สันตะ กะเร เสวา เอกทันตะ ทะยาวันดะ จาระ ภุชา ธารี มาเถ สินทูระ เสเห มูเส กี อะสะวารี อันธะนะ โก อางขะ เทตะโก กายา พามณะนะ โก กุตรระ เทตะ โกทินะ นิระทะนะ มายาฯ โอม ศรีคะเนศายะ นะมะหะ
บทสวดนี้เป็นการบูชาพระพิฆเนศอย่างครบถ้วน เป็นการสรรเสริญพระพิฆเนศในด้านต่างๆ เช่น ปัญญา ความสำเร็จ ความอุดมสมบูรณ์ และความเฉลียวฉลาด
คาถาบูชาพระพิฆเนศแบบย่อ
โอม ศรีคเณศายะ นะมะหะ
บทสวดนี้เป็นการบูชาพระพิฆเนศอย่างสั้น เป็นการขอพรให้พระพิฆเนศประทานความสำเร็จและความอุดมสมบูรณ์
คาถาบูชาพระพิฆเนศเพื่อความสำเร็จ
โอม ศรีคเณศายะ นะมะหะ
โอม ศรีมหาคณะปัตเตยะ นะมะหะ
บทสวดนี้เป็นการบูชาพระพิฆเนศเพื่อขอพรให้ประสบความสำเร็จในการดำเนินชีวิต ไม่ว่าจะเรื่องการเรียน การงาน การเงิน หรือความรัก
คาถาบูชาพระพิฆเนศเพื่อการค้าขายร่ำรวย
โอม ศรีคเณศายะ นะมะหะ
โอม คัม คณะปัตเตยะ นะมะหะ
บทสวดนี้เป็นการบูชาพระพิฆเนศเพื่อขอพรให้การค้าขายเจริญรุ่งเรือง ร่ำรวยเงินทอง
คาถาบูชาพระพิฆเนศเพื่อสุขภาพแข็งแรง
โอม ศรีคเณศายะ นะมะหะ
โอม ศรีวินายะกายะ นะมะหะ
บทสวดนี้เป็นการบูชาพระพิฆเนศเพื่อขอพรให้สุขภาพแข็งแรง ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ
วิธีการสวดคาถาบูชาพระพิฆเนศ
1. ตั้งจิตอธิษฐานขอพรจากพระพิฆเนศ
2. ระลึกถึงพระพิฆเนศด้วยจิตศรัทธา
3. เริ่มต้นสวดคาถาบูชาพระพิฆเนศ
4. สวดคาถาให้จบครบถ้วน
5. แผ่เมตตาให้แก่สรรพสัตว์
นอกจากการสวดคาถาบูชาพระพิฆเนศแล้ว ยังมีการปฏิบัติอื่นๆ ที่ชาวฮินดูนิยมทำควบคู่กัน เช่น การถวายเครื่องสักการะ การกราบไหว้ การบูชาด้วยดอกไม้ ธูป เทียน และน้ำนม การถวายอาหารและขนมต่างๆ และการขอพรจากพระพิฆเนศ