การปลูกผักครัวเรือน
การปลูกผักครัวเรือน
ผักสวนครัว เป็นผักที่ปลูกไว้ในบริเวณบ้านหรือที่ว่างในชุมชน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อปลูกไว้บริโภคภายในครัวเรือนและทำให้ผู้ปลูกมีสุขภาพดีเนื่องจากได้รับประทานผักสดที่อุดมไปด้วยวิตามินและเกลือแร่ต่าง ๆ และมีความปลอดภัยจากสารเคมี และลดรายจ่ายในครัวเรือน
ข้อพิจารณา
- การเลือกสถานที่หรือทำเลปลูก ควรเลือกพื้นที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์ที่สุด อยู่ใกล้แหล่งน้ำไม่ไกลจากที่พักอาศัยเพื่อความสะดวกในการดูแลรักษาและสะดวกในการเก็บมาประกอบอาหารได้ทันทีตามความต้องการ
- การเลือกประเภทผัก ควรเลือกปลูกผักให้มากชนิดเพื่อให้ได้คุณค่าทางอาหารที่หลากหลายเป็นผักที่สมาชิกในครอบครัวชอบบริโภค และเลือกผักให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม และปลูกให้ตรงกับฤดูกาล
- แสงและร่มเงา มีความจำเป็นในการสังเคราะห์แสงของพืช เพื่อสร้างอาหารปริมาณแสงที่ได้รับในการปลูกแต่ละวันนั้นจะมีผลต่อชนิดของผักที่ปลูกแต่ละวันจะมีผลต่อชนิดของผักที่ปลูก แบ่งความต้องการแสงในการปลูกผัก ดังนี้
- สภาพที่ไม่ได้รับแสงแดดตลอดทั้งวัน ควรปลูกพืชผักที่เจริญเติมโตในในแสงปกติ เช่น ถั่วฝักยาว คะน้า โหระพา ขิงข่า และกะเพรา เป็นต้น
- สภาพที่ได้รับแสงตลอดทั้งวัน ควรปลูกพืชผักที่สามารถเจริญเติบโตได้ในแสงปกติ เช่น ถั่วฝักยาว คะน้า ผักกาดเขียว กวางตุ้ง พริกต่าง ๆ ยกเว้น พริกขี้หนู
ชนิดของผัก
- ผักแต่ละชนิดมีความแตกต่างกันในเรื่องอายุการเก็บเกี่ยว และฤดูกาลเพาะปลูก การวางแผนการปลูก จะทำให้ผลผลิตผักสม่ำเสมอ และใช้พื้นที่ให้เกิดประโยชน์ได้เต็มที่ โดยจำแนกผักตามอายุการเก็บเกี่ยว ดังนี้
- ผักอายุสั้น (น้อยกว่า 2 เดือน) ได้แก่ ผักชี ผักกาดหอม ผักกาดเขียว กวางตุ้ง คะน้า ผักบุ้ง ผักกาดหัว ผักกาดขาว แตงกวา ข้าวโพดฝักอ่อน ปวยเล้ง ผักโขม
- ผักอายุปานกลาง (2-4 เดือน) ได้แก่ กะหล่ำปลี บร็อคโคลี่ กะหล่ำดอก ถั่วฝักยาว ถั่วแขก หอมหัวใหญ่ มะเขือเทศ พริก แตงโม มะระ บวบ ฟักทอง
- ผักอายุยืนนาย (6-12 เดือน) ได้แก่ ถั่วลันเตา ผักกาดขาวปลี น้ำเต้า กระเทียม หอม มันฝรั่ง เจี๊ยบ มันเทศ ข้าวโพดหวาน ถั่วแระญี่ปุ่น มันแกว ขี้นฉ่าย
- ผักยืนต้น (มากว่า 1 ปี) ได้แก่ กุยช่าย ผักหวาน มะเขือ ชะอม สะตอ ชะพูล โหระพา กะเพรา ถั่วพู ตะไคร้ แมงลัก กระชาย ขิง หน่อไม้ฝรั่ง ข่า ขมิ้น
- ฤดูกาล
ควรเลือกผักสวนครัวให้เหมาะสมกับฤดูกาล เพราะจะทำให้ดูแลรักษาง่าย ได้ผักที่มีคุณภาพผลผลิตดี มีโรคและแมลงรบกวนน้อย ฤดูกาลที่เหมาะสมในการปลูกพืชผักแต่ละชนิดดังนี้
- พฤศจิกายน – มกราคม ควรปลูกหอมแบ่ง กุยช่าย กระเทียม ขึ้นฉ่าย กะหล่ำปลี ผักกาดขาวปลีห่อ กะหล่ำปม กะหล่ำดอก มะเขือเทศ ถั่วแระญี่ปุ่น
- กุมภาพันธ์ - เมษายน ควรปลูกผักชีหอม ผักบุ้งจีน ผักกาดหัว ถั่วฝักยาว แต่งกวา แตงไทย มะระ ผักกาดเขียวปลี ผักคะน้า ผักกาดเขียว กวางตุ้ง ผักกาดขาว
- พฤษภาคม - กรกฎาคม ควรปลูกคะน้า กุยช่าย บวบเหลี่ยม กวางตุ้งไต้หวัน ข้าวโพดหวาน หอมแดง
- สิงหาคม - ตุลาคม ควรปลูกผักชีลาว ผักโขม กุยช่าย ผักกาดขาว ผักกาดเขียวกวางตุ้ง หอมแบ่ง มันแกว มันเทศ ผักกาดหอม ผักคะน้า ผักบุ้งจีน พริกชี้ฟ้า พริกขี้หนู มะเขือเปราะ มะเขือยาวเป็นต้น
- ขั้นตอน/วิธีทำ
- การเตรียมดิน ผักสามารถปลูกได้ทั้งในพื้นดินโดยตรงหากไม่มีดินเพียงพอสามารถปลูกได้ในภาชนะที่มีความลึกตั้งแต่ 20 เซนติเมตร ขี้นไป เพื่อให้รากสามารถหยั่งลึกได้ สำหรับความกว้างของภาชนะขึ้นอยู่กับชนิดของผักที่จะปลูก
- การเตรียมดินที่จะผสมต่อแกลบต่อปุ๋ยหมัก ในอัตราส่วน 1 ต่อ 1 ให้เข้ากันรดน้ำเพื่อให้มีความชื้น
- การเตรียมดินสำหรับปลูกในพื้นที่ว่างหรือในแปลง
- พรวนดิน ตากดินทิ้งไว้ประมาณ 7-15 วัน
- ยกแปลงสูงประมาณ 4-5 นิ้ว กว้างประมาณ 1-1.20 เมตร ส่วนความยาวตามลักษณะของพื้นที่ ควรอยู่ในแนวทิศเหนือหรือใต้ เพื่อให้ผักได้รับแสงแดดทั่วทั้งแปลง
- ใส่ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอก อัตรา 2-3 กิโลกรัมต่อเนื้อที่ 1 ตารางเมตร
-----------------------------------