ท่องโลกดึกดำบรรพ์: ทะเลของกิ้งก่ายักษ์ (ไทรแอสซิก)

       ท้องทะเลเขตร้อนอันแสนสงบสุขที่คุณยืนอยู่นี้ดูคุ้นเคยใช่หรือไม่ บรรยากาศอันแสนผ่อนคลายต่างจากบึงน้ำ อากาศบริสุทธิ์ และหลายๆ ส่วนก็เป็นเกาะแก่งเช่นเดียวกับท้องทะเลสีครามเบื้องหน้า อาจจะเหมือนหาดสวรรค์สักแห่งบนโลก แต่ที่นี่ แท้จริงแล้วที่นี่คือทวีปยุโรป

       ทวีปยุโรปช่วงปลายยุคไทรแอสซิกเป็นเขตทะเลน้ำตื้นที่อบอุ่น มีเกาะเขตร้อนมากมายไม่ต่างจากเกาะแก่งในภาคใต้ของไทยหรือมัลดีฟ์มากนัก รอบข้างยังปรากฏต้นปรง (Cycad) จำนวนมากงอกขึ้นมาริมชายหาด มะพร้าวยังไม่มีวิวัฒนาการขึ้นในยุคนี้เท่าไหร่นัก โลกของเรานั้นก็อบอุ่น อ็อกซิเจนในชั้นบรรยากาศเพิ่มสูงขึ้นมากถึง 60% เอื้ออำนวยต่อการหายใจของสิ่งมีชีวิต ในอีกหลายร้อยล้านปีข้างหน้า ที่นี่จะกลายเป็นประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ชายหาดที่คุณยืนอยู่จะค่อยๆ กลายเป็นภูเขา แผ่นดินยกตัวสูงขึ้นแต่ก็ฝังเอาร่างที่เหลือกลายเป็นหินของทั้งพืชและสัตว์เอาไว้บอกเรื่องราวในอดีต 

       บนชายหาดแห่งนี้ ปรากฏฝูงไดโนเสาร์ประเภทซอโรโพโดมอร์ฟ (Sauropodomorph) อย่างซิเลซอรัส พวกมันมีขนาดตัวเท่าม้า มีคอที่ยาวกับขาที่แข็งแรง ด้วยสะโพกที่ยืดหยุ่นทำให้พวกมันยืนขึ้นกินต้นพืชได้ แต่อีกหลายล้านปีข้างหน้า ลูกหลานของพวกมันจะพัฒนาคอที่ยาว หางที่ยาว และขาที่แข็งแรงจนกลายเป็นสัตว์บกที่ใหญ่ที่สุดเท่าที่โลกเคยรู้จักมา

       เมื่อคุณสวมชุดอุปกรณ์ดำน้ำ ก็ถึงเวลาสำรวจทะเลเขตนี้เสียที แต่เดี๋ยวก่อน! เห็นสัตว์เลื้อยคลานหน้าตาประหลาดพวกนั้นไหม พวกมันคือ โนโธซอรัส (Nothosaurus) เป็นสัตว์เลื้อยคลานตระกูลเดียวกับกิ้งก่า (Squamatas) ที่แยกสายวิวัฒนาการจนไม่เกี่ยวข้องกับไดโนเสาร์ โนโธซอร์วิวัฒนาการจนเป็นนักดำน้ำหาอาหารทะเลที่เก่ง ฟันแหลมยาวในปากใช้งับเหยื่อที่ลื่นและพริ้วไหวให้แน่น ขาที่กางออกพร้อมท้องติดพื้นเหมาะสำหรับการกระจายน้ำหนักในน้ำ แต่ไม่เหมาะกับการวิ่งเร็วบนบก เท้าของมันมีพังผืดแบบจระเข้ใช้ว่ายน้ำ พวกมันมักจะมาอาบแดดกันในช่วงที่แสงอาทิตย์อบอุ่นที่สุดของวัน

       คุณเดินโดยไม่สนใจฝูงโนโธซอรัสลงไปยังน้ำ คลื่นทะเลจากแนวปะการังสาดซัดคุณจนรู้สึกได้ เมื่อลงมา ก็ต้องตระการตากับแนวปะการังและสัตว์น้ำหลากหลายชนิด มีแอมโมไนท์ (Ammonite) ที่เป็นสัตว์จำพวกเดียวกับหอยและหมึก และยังมีปลาหลายชนิดที่แปลกประหลาด คุณมองเห็นคอยาวๆ กับร่างที่อ้วนคล้ายถังจุ่มลงมาในน้ำคล้ายกับควานหาอาหารตามแนวปะการัง นั่นคือ ทรานนิสทรอฟิอุส (Tranystropheus) พวกมันเป็นสัตว์เลื้อยคลานที่วิวัฒนาการคอยาวๆ ใช้ในการส่องหาปลาและสัตว์น้ำโดยที่ไม่ต้องแหวกว่าย ในทะเลแห่งนี้ มันใช้พื้นที่หากินร่วมกับโนโธซอรัสเช่นกัน ต่างกันแค่วิธีในการออกล่า

       และแล้ว คุณเห็นเงาทรงกระสวยพุ่งตรงมาทางคุณพร้อมกับฝูงปลาที่แตกฮือ นั่นปรากฏว่าเป็นร่างของสัตว์รูปร่างคล้ายโลมา แต่หากมองดูดีๆ หางของมันตั้งฉากและมีครีบสี่ข้างไม่เหมือนโลมา นี่คือ อิกธิโอซอร์ (Icthyosaur) เป็นกลุ่มของสัตว์เลื้อยคลานที่ประสบความสำเร็จในการวิวัฒนาการเพื่ออาศัยในน้ำอย่างเต็มรูปแบบ พวกมันมีหลายชนิดและขนาดที่หลากหลายตามแต่สายพันธุ์ นี่คือ มิกโซซอรัส (Mixosaurus) ขนาดตัวพอๆ กับโลมาปากขวด โดยยาวถึงสองเมตร พวกมันกินปลาเล็ก หมึก และแอมโมไนท์เป็นอาหาร ฟอสซิลของพวกมันก็เคยถูกพบในทวีปยุโรปบริเวณเยอรมันนีและสวิตเซอร์แลนด์ด้วย 

       อีกรูปแบบที่ทำให้อิกธิโอซอร์เหมาะกับการอาศัยในทะเล คือการไม่ต้องไปวางไข่บนบกแต่ออกลูกเป็นตัว มีซากดึกดำบรรพ์ของอิกธิโอซอร์ชิ้นหนึ่งที่สมบูรณ์มากจนเห็นตัวอ่อนที่อยู่ในครรณ์ได้อย่างชัดเจน จึงทำให้เกิดข้อสรุปที่ว่า อิกธิโอซอร์อาจจะออกลูกเป็นตัวแบบโลมาก็เป็นได้ และการค้นพบแบบนี้มักจะเจอกันอยู่เรื่อยๆ

       ว่ายออกไปในทะเลเปิดที่ลึกกว่าเดิม มีหมึกและปลาเล็กๆ หลายชนิดอออกมารวมฝูงกัน คุณได้พบกับอิกธิโอซอร์ขนาดตัวใหญ่พอๆ กับรถบัส ตัวนี้ดูยาวกว่ามาก นี่คือ ซิมโบสปอนดิลัส (Cymbospondylus) ด้วยรูปร่างที่ยาว มันจึงเหมาะกับการล่าในทะเลเปิด และอาจจะกินอิกธิโอซอร์ด้วยกันได้ในบ้างครั้ง แต่ขนาดของมันก็ยังเทียบไม่ได้กับสุดยอดนักล่าในทะเลเปิดที่คุณจะได้พบต่อไป

       เงาขนาดใหญ่ปรากฏตัวที่ท้องทะเลไกลลิบลับ ซิมโบสปอนดีลัสพยายามว่ายหนีอย่างรวดเร็ว แต่ทว่า นั้นก็ไร้ผล นักล่าขนาดยักษ์ยาว 23 เมตรพุ่งตัวเข้ามาดุจตอร์ปิโดก่อนจะกัดลงไปเต็มคำที่ช่วงท่อนหางของซิมโบสปอนดิลัส เลือดสีแดงไหลออกมาย้อมน้ำทะเลอย่างน่ากลัว นี่คือ แชสตาซอรัส (Shastasaurus) เป็นอิกธิโอซอร์ขนาดใหญ่ที่กินไม่เลือก ล่าได้แทบทุกสิ่ง ตัวของมันนั้นใหญ่พอๆ กับวาฬหัวทุยเลยทีเดียว ฟอสซิลของพวกมันถูกพบในจีนและยุโรป และล่าสุดเมื่อปี 2019 มีการค้นพบในประเทศอังกฤษและจีน พวกเขาค้นพบอิกธิโอซอร์สายพันธุ์ใหม่กลุ่มเดียวกับแชสตาซอรัส ซึ่งในกระเพราะมีชิ้นส่วนของอิกธิโอซอร์ที่ขนาดเล็กกว่า สมกับเป็นอสุรกายแห่งท้องทะเลเสียจริง

       แต่แล้ว ทุกสิ่งก็ต้องจบลง คุณควรจะขึ้นฝั่งให้ไวนะ เพราะตอนนี้เกิดพายุเขตร้อนที่เป็นดั่งลมงวงช้างตีขึ้นในทะเล ด้วยความที่ยุโรปอยู่เป็นวงแหวนปะการังและได้รับอิธิพลของกระแสน้ำที่ทั้งอุ่นและเย็น มันเลยผันผวนกันจนกลายเป็นดั่งลมดูดที่ร้ายกาจสร้างคลื่นในทะเล คุณเกาะกับวัตถุประหลาดชิ้นหนึ่งและลอยติดไป หลับตาให้ลึกและภาวนาว่าคุณจะไปถึงชายฝั่งอย่างปลอดภัยเถอะ!

       เช้าวันใหม่มาถึงพร้อมกับที่คุณลืมตาขึ้น คุณยังไม่ตาย แต่เมื่อลุกขึ้นช้าๆ และมองลงไปข้างล่าง นี่คือแชสตาซอรัสตัวนั้นที่ถูกพัดขึ้นมาเกยตื้นจนตายบนชายหาด ตอนนี้ซากของมันกลายเป็นบุฟเฟต์งานเลี้ยงมื้อเช้าของโนโธซอรัสและเทอโรซอร์อย่างยูดิมอร์โฟดอน นักล่าที่อยู่สูงสุดบนห่วงโซ่อาหาร หากแข็งแรงยิ่งใหญ่เพียงใด ก็อาจจะพลาดพลั้งถูกภัยธรรมชาติเล่นงานได้ แต่ถึงจะเป็นแบบนั้นก็คงดี เพราะซากของมันจะเลี้ยงสิ่งมีชีวิตอื่นๆ บนชายหาดไปอีกหลายเดือน อืมมมมมมมม 

       เดินทางต่อไปสู่ยุคจูราสซิกตอนต้นช่วง 195 ล้านปีที่แล้ว เราจะพาคุณไปพบกับนักล่าที่เก่งฉกาจที่สุดแห่งอเมริกาเหนือ ไดโลโฟซอรัส เพื่อเรียนรู้ว่านักล่าชนิดนี้อาศัยในโลกที่เปลี่ยนแปลงไปได้อย่างไร สำรวจระบบนิเวศของรัฐโคโลราโด้ที่ครั้งหนึ่ง ทุ่งแล้งของอเมริกาเหนือที่เคยเป็นป่าดิบชื้นอันอุดมสมบูรณ์ โปรดรอติดตามใน ท่องโลกดึกดำบรรพ์