คิดจะดัด… จัดฟันทั้งทีอย่าให้มีรอบสอง

การจัดฟันหรือดัดฟันถือเป็นการรักษาที่อยู่ในประเภทของทันตกรรมเพื่อความสวยงาม หรือ Cosmetic dentistry เพราะฟันที่เรียงตัวสามารถแก้ไขปัญหาฟันยื่น ฟันเหยิน ฟันห่าง ฟันสับไม่พอดีกัน ปรับการเรียงตัวของฟันและขากรรไกรเพื่อให้คุณมีรอยยิ้มที่ดูดีและสวยงาม พร้อมกับสุขภาพช่องปากและการบดเคี้ยวอาหารที่ดีขึ้น

สาเหตุ หรือปัญหาที่ต้องดัดฟัน

นิยามของฟันสวยก็คือการมีฟันที่เรียงตัวสวย มีสีขาว และรูปร่างฟันที่เข้ากับใบหน้า แต่ปัญหาหลักที่ทุกคนมักจะประสบตั้งแต่เด็กเลยก็คือการเรียงตัวของฟันที่ไม่สวยและวิธีการแก้ไขที่ได้ผลมากที่สุดก็คือการจัดฟันแต่จะมีฟันลักษณะไหนบ้างที่เข้าข่ายว่าคุณควรจัดฟันด่วน

1. ฟันบนยื่นจนสังเกตได้ชัดว่าฟันด้านบนยื่นออกมาข้างหน้ามากจนเกินไป ลักษณะเหมือนแก้วหน้าม้า
2. ฟังล่างยื่นลักษณะ เช่นเดียวกับฟันบนยื่น แต่จะเป็นฟันล่างที่ยื่นออกมาข้างหน้าแทบทั้งแถว นั่นอาจส่งผลให้คางยื่นด้วย
3. ฟันกัดคร่อม ฟันบนไม่สามารถสบได้พอดีกับฟันล่าง มีลักษณะสบแบบไขว้ สลับกันไปมาไม่สมดุลทำให้คบเคี้ยวอาหารได้ไม่เต็มปากเต็มคำ
4. ฟันสบเปิด ลักษณะฟันแบบนี้คือเมื่อสบฟันแล้วจะมีช่องว่างตรงกลางระหว่างฟันบนและฟันล่างมากเกินไปทำให้ดูไม่สวยงาม ควรต้องจัดระเบียบฟันใหม่เพื่อลดช่องว่างเหล่านี้
5. ฟันกัดเบี้ยว หากสังเกตดี ๆจุดศูนย์กลางของฟันบนจะไม่ตรงกับฟันล่างส่งผลให้บดเคี้ยวอาหารได้ไม่เต็มประสิทธิภาพที่มากพอ
6. ฟันห่าง มีช่องว่างระหว่างฟันที่เกิดจากฟันหลุดหรือฟันที่ขึ้นไม่เต็ม หากปล่อยให้เป็นรูโหว่หรือฟันหลออยู่จะทำให้ฟันซี่ข้าง ๆ โน้มเอียงเข้าไปหาช่องว่างนั้นมากขึ้น ทำให้ฟันอาจดูเบี้ยวขึ้นเรื่อย ๆ อีกด้วย
7. ฟันซ้อน ฟันที่ขึ้นมามากเกินไปจนเกทับกัน อีกหนึ่งลักษณะที่ทำให้ฟันมีปัญหา เบียดเสียดเพื่อแย่งพื้นที่กัน สมควรที่จะถอนซี่ส่วนเกินออกและจัดฟันใหม่ให้เข้าที่

 

หลาย ๆ คนคงคุ้นเคยกับการจัดฟันแบบติดเหล็กกันอยู่แล้ว จริงๆแล้วการจัดฟันไม่ได้มีแค่แบบเดียว การจัดฟันที่เป็นที่นิยมในปัจจุบันมีทั้งหมด 4 แบบด้วยกัน โดยจะแยกเป็น 2 ประเภทหลัก ๆ นั่นก็คือ

การจัดฟันแบบติดเครื่องมือ และการจัดฟันแบบถอดได้

การจัดฟันแบบติดเครื่องมือมี 2แบบด้วยก็นั้นก็คือ

การจัดฟันแบบโลหะติดแน่นในเรื่องของราคานั้นถือว่าถูกที่สุด ในการจัดฟันทั้ง 4แบบ ซึ่งอยู่ที่ประมาณ 1,000 - 4,000 บาท/เดือนสามารถแก้ไขปัญหาฟันได้อย่างครอบคลุมแต่ปัญหาระหว่างจัดฟันจะไม่ค่อยสะดวกสบายสักเท่าไหร่ และการทำความสะอาดก็ค่อนข้างยากเย็นเพราะมีทั้งเหล็กทั้งยาง เกี่ยวกันยุ่งเหยิง ต้องพบกับทันตแพทย์เพื่อปรับเหล็กทุก ๆ 4-6ชั่วโมงอาจต้องใช้ระยะเวลาเกือบถึง 3 ปีเหมาะสำหรับเด็ก วัยรุ่นเพราะมีสีสันที่หลากหลายเสริมความน่ารักได้ไม่เบา

การจัดฟันระบบดามอน หรือ Damon system การจัดฟันวิธีนี้สามารถช่วยลดระยะเวลาในการจัดการจัดฟันจากเดิมเร็วขึ้นเป็นเท่าตัวด้วยเทคโนโลยี Self-Ligating ของตัวเหล็กจัดฟันทำให้ไม่ต้องใช้ยางรัดมีประสิทธิภาพสูงจึงเหมาะกับผู้ที่ไม่ค่อยมีเวลามาพบทันตแพทย์บ่อย ๆ และเนื่องจากเป็นการเคลื่อนฟันโดยการใช้แรงเบา เมื่อเทียบกับการจัดฟันแบบติดเหล็กนั้นจะช่วยให้เกิดความสบายกว่ามาก การจัดฟันแบบนี้สามารถทำความสะอาดได้ง่ายเหมาะกับทุกเพศทุกวัยและมีให้เลือก 2สี นั้นก็คือ สีโลหะ, สีแบบใส ราคาจะอยู่ที่ 50,000บาทขึ้นไป

 

จัดฟันแบบเฮดเดียร์ (Headear)

เป็นเครื่องมือพิเศษที่ช่วยในการจัดฟัน โดยการใช้ดันฟันไปข้างหลัง หรือใช้เสริมฟันเหล็ก การใส่ Headear ควรใส่ให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้หรืออย่างน้อย 12-14 ชั่วโมง รวมทั้งเวลานอน โดยทั่วไปไม่ควรใส่ Headear เมื่ออยู่นอกบ้านเพราะเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ การถอดใส่ Headear ควรทำอย่างระมัดระวัง เพราะอาจทำให้เครื่องมือจัดฟันในปากหลุดหรือหลวมหรือตะขอทิ่มแทงปาก ใบหน้า และตา Headear ชนิดที่ดึงด้วยหนังยาง ให้เปลี่ยนยางทุก ๆ  3-4 วันฟันที่ Headear เกี่ยวอาจมีอาการเจ็บ ๆ เล็กน้อยหลังใส่ Headear เป็นเวลาหลายชั่วโมง ซึ่งถือว่าเป็นปกติที่แสดงว่าฟันเริ่มเคลื่อนที่แล้ว กรณี Headearหลุดหลวมให้หยุดใช้และติดต่อทันตแพทย์ทันที

การจัดฟันแบบถอดได้ Invisalign – Clear aligner

การจัดฟันแบบถอดได้มี 2 แบบเช่นเดียวกัน การจัดฟันใสแบบ Invisalign และการจัดฟันใสแบบ Clear aligner การจัดฟันใสแบบ Invisalign นั้นวัสดุจะคล้ายพลาสติกใส โดยจะเป็นวัสดุชนิดพิเศษส่งตรงจาก LAB อเมริกา ออกแบบมาเพื่อเคลื่อนฟันไปยังตำแหน่งที่เหมาะสม

 การพิมพ์ฟันนั้นจะเป็นการสแกนในรูปแบบ 3D แทนการพิมพ์ฟันแบบเดิมเพื่อความสะดวกสบายของคนไข้ และยังสามารถเห็นผลลัพธ์คร่าว ๆ ได้ตั้งแต่สแกนฟันเสร็จมีประสิทธิภาพในการจัดฟันขั้นสูงสามารถครอบคลุมปัญหาฟันได้ทุกรูปแบบเหมือนกับการจัดฟันแบบติดเหล็ก

 

ข้อดีก็คือแทนจะไม่เห็นเครื่องมือจัดฟันถ้าไม่ได้สังเกตดี ๆ   คนไข้สามารถถอดเครื่องมือจัดฟันออกได้ เมื่อต้องรับประทานอาหาร แปรงฟันหรือขัดฟัน  แต่จะต้องไม่ถอดในเวลานานในระหว่างจัดฟันเพื่อให้ฟันเรียงตัวกันดีการจัดฟันประเภทนี้ผู้จัดจะต้องมีวินัยมากพอสมควรเพราะทันตแพทย์จะให้เครื่องมือจัดฟันกับคนไข้ไว้ประมาณหนึ่งโดยคนไข้จะต้องเปลี่ยนเครื่องมือจัดฟันอันใหม่เป็นประจำทุก 1-2 เดือน และทำเช่นนี้ไปเรื่อย ๆ จนกว่าฟันจะเข้าที่ ถ้าคนไข้ไม่ใส่เครื่องมือฟันก็จะไม่เคลื่อนที่ตามแผนที่วางไว้ ส่วนเรื่องราคานั้นจะอยู่ที่ประมาณ 50,000 – 200,000 บาท ขึ้นอยู่กับปัญหาของฟันแต่ละคน และการจัดฟันอย่าง Clear aligner  หน้าตาจะคล้ายคลึงกับการจัดฟันใสแบบ  Invisalign เมื่อเทียบกันด้วยตาเปล่าหรือถ้าไม่เคยจัดฟันมาก่อนมองแล้วอาจจะแยกไม่ออก แต่ความแตกต่างก็คือการจัดฟันประเภทนี้จะสามารถแก้ไขปัญหาของฟันได้เพียงเล็กน้อยหรือคนที่จัดฟันแล้วไม่ได้ใส่รีเทนเนอร์ การจัดฟันประเภทนี้ต้องมาพบทันตแพทย์เพื่อปรับและรับเครื่องมือใหม่ทุกเดือนราคาจะอยู่ที่ประมาณ 9000บาท/เซ็ต ใช้เวลาจัดฟัน 3 เดือนขึ้นไปและต้องมีวินัยในการใส่เครื่องมือฟันจึงจะเข้าที่ตามแผนที่ได้วางไว้

จัดฟันแบบ Fastbraces

นับเป็นนวัตกรรมการจัดฟันที่รวดเร็วทันใจและได้รับความนิยมอย่างมากจากประเทศสหรัฐอเมริกา  มีเทคนิคเคลื่อนรากฟันและตัวฟันได้เร็วด้วยอุปกรณ์  Memory Nickle Titanium Wire รวมทั้งการออกแบบของ Bracketรูปสามเหลี่ยมที่ทำให้รวดทำงานด้วยแรงที่เบาและคงที่ ข้อดีของการจัดฟันแบบ Fasbraces นั้นเจ็บน้อยกว่า และไม่ต้องถอนฟัน ทำให้มีฟันที่เรียงสวยภายในระยะเวลาเพียง 3 เดือน- 1 ปี

การจัดฟันแบบด้านใน

เป็นการจัดฟันแบบติดอุปกรณ์ไว้ด้านหลังของฟันหรือไม่สามารถมองเห็นอุปกรณ์ผ่านจากด้านนอกฟัน  ซึ่งเป็นลักษณะอุปกรณ์พิเศษที่ซ้อนอยู่ด้านในและเป็นอุปกรณ์ชนิดพิเศษเฉพาะบุคคลจะช่วยลดแรงเสียดทานได้ดี  เวลาที่ยิ้มหรือหัวเราะก็จะดูไม่ออก  เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการจัดฟันโดยไม่ให้ใครเห็นอุปกรณ์ ข้อดีของการจัดฟันด้านในก็จะมีด้วยกัน 3 ข้อ

ข้อที่ 1. เหมาะสำหรับผู้ที่ไม่ต้องการให้ใครเห็นอุปกรณ์ในการจัดฟัน เวลาที่แสดงสีอารมณ์ไม่ว่าจะยิ้มหรือหัวเราะก็จะมองไม่เห็นอุปกรณ์ ข้อที่ 2. ช่วยในการเรียงการจัดของฟันได้ดีมีประสิทธิภาพมากขึ้น ทำให้ฟันเรียงตัวได้สวยงามขึ้น ข้อที่3เป็นข้อดีอีกข้อที่แตกต่างจากการจัดฟันแบบอื่นก็คือ  ไม่มีผลกระทบต่อการออกเสียงหรือการพูดคุย ราคาสำหรับการจัดฟันด้านในจะมีราคาค่อนข้างสูง นอกจากจะเป็นการจัดฟันในรูปแบบที่มองไม่เห็นเครื่องมือแล้วยังได้ผลที่ดีอีกด้วย ราคาจะอยู่ที่เริ่มต้น150,000-180,000 บาท

ขั้นตอนจัดฟันแต่ละแบบ

ข้อดี-ข้อเสียของการจัดฟันแต่ละแบบ

ข้อดีที่1. ก่อนจัดฟันแพทย์จะตรวจฟันหากมีหินปูน-ฟันผุแพทย์จะให้ทำการขูดหินปูนและอุดฟันให้เรียบร้อยก่อน

ข้อดีที่2. การจัดฟันจะช่วยปรับพฤติกรรมการกิน โดยการเลือกกินอาหารชิ้นเล็ก ค่อย ๆ เคี้ยว ไม่เคี้ยวอาหารเหนียว อาหารแข็ง เพราะอาจทำให้เครื่องมือในการจัดฟันหลุดได้

ข้อที่3.ช่วยแก้ไขการเรียงตัวของฟันและโครงสร้างใบหน้าที่บกพร่องบางอย่างได้ เช่น ฟันยื่น ฟันเก หน้าสั้น

ข้อดีที่4.การจัดฟันช่วยเสริมบุคลิกภาพให้ดีขึ้นได้

วิธีการดูแลฟันหลังการจัดฟัน

หลัก ๆ การจัดฟันเป็นสิ่งที่จะต้องทำอย่างต่อเนื่องทุก ๆ 4-6 สัปดาห์เป็นเวลาอย่างน้อย 2-4 ปี และเรื่องของการทำความสะอาดคนไข้จะต้องทำความสะอาดให้ได้ดี ไม่อย่างนั้นอาจเกิดฟันผุและปัญหาโรคเหงือกตามมาได้และสุดท้ายเรื่องการใส่เครื่องมือคงสภาพฟันหรือรีเทนเนอร์ที่คนไข้ที่จัดฟันไปแล้วจะต้องใส่เครื่องมือคงสภาพฟันต่อไปเรื่อย ๆ มิอย่างนั้นฟันก็จะเคลื่อนกลับมาเป็นเหมือนเดิมได้

ข้อควรระวังหลังการจัดฟัน

ไม่ควรใช้ฟันกัดของแข็ง โดยเฉพาะโลหะ ฝาขวด , ห้ามใช้ลิ้นดุนฟัน เพราะอาจทำให้ฟันไม่สามารถเคลื่อนตัวเข้าที่ได้ดีเท่าที่ควร

จัดฟันราคาเท่าไหร่ ?

สำหรับราคาของการจัดฟันขึ้นอยู่กับรูปแบบของการจัดฟันและเงื่อนไขของสถานพยาบาลแต่ละสถานที่

 รีเทนเนอร์คืออะไรมีกี่แบบ?

รีเทนเนอร์มี 4 แบบ คือ แบบลวด แบบใส แบบติดแน่น และแบบเหล็ก

การเลือกสียางจัดฟันมีกี่แบบ มีประโยชน์อย่างไร?

  แบบ คือ เลือกจากสีผิวผู้จัด เลือกจากสีเสื้อผ้าที่ชอบใส่ เลือกจากสีที่ชื่นชอบ

สียางที่มีสีค่อนไปทางเข้มจะช่วยให้ฟันดูขาวขึ้น การเลือกจากโทนสีเสื้อผ้าที่ใส่และสีที่ชื่นชอบก็จะทำให้มีความมั่นใจมากขึ้น

โอริง(O-ring) กับ เชน (Power Chain) คืออะไร มีประโยชน์อย่างไร?

โอริง มีหน้าที่ป้องกันไม่ให้ลวดหลุดออกจาก Bracket

เชน คือเครื่องมือทางทันตกรรมจัดฟัน ที่ทันตแทพย์จัดฟันจะใช้ปิดช่องว่างระหว่างฟันมีหน้าที่ทำให้ฟันเคลื่อนที่หรือการใช้แรงเพื่อให้ฟันชิดกัน

 

วิธีแก้ฟันห่าง

1. อุดฟัน
2. การปิดช่องระหว่างฟันด้วยวีเนียร์
3. จัดฟันแก้ไขช่องฟันห่าง

 เอกซเรย์ฟัน ราคา

ราว ๆ 900-1,000 บาท หรือขึ้นอยู่กับสถานพยาบาล

ขี้ผึ้งติดเหล็กดัดฟัน

กรณีการใช้ขี้ผึ้งติดเหล็กดัดฟันเกิดจากการที่เหล็กมาเสียดสีกับผิวปากจนทำให้เกิดอาการเจ็บ แสบ บวม ของบริเวณผิวปาก ซึ่งการใช้ขี้ผึ้งก็คือแบ่งออกมาใช้แล้วปั้นเป็นกลม ๆ และแปะที่บริเวณเหล็กจัดฟันเฉพาะจุดเพื่อลดการเสียดสีของแผลที่อาจส่งผลให้แผลหายช้า

สิ่งที่ควรรู้ก่อนจัดฟัน

1. การจัดฟันมีค่าใช้จ่ายที่ค่อนข้างสูง
2. การจัดฟันส่งผลให้เกิดอาการเจ็บ ปวด ในบางคน

ในช่วงแรกของการจัดฟันอาจมีแผลที่บริเวณกระพุ้มแก้ม จนทำให้รู้สึกเจ็บ ปวดฟันได้ ซึ่งบางคนก็อาจจะปวดมาก ปวดน้อยหรือไม่ปวดเลยขึ้นอยู่กับความอดทนของเนื้อเยื่อ

3.ติดเครื่องมือจัดฟันแล้วจะทำให้ดูแล ทำความสะอาดได้ยากขึ้น เนื่องจากมีซอกเล็ก ซอกน้อยเลยทำให้โอกาสเสี่ยงเกิด กลิ่นปากและฟันผุได้ง่าย

4. อาจทำให้อดทานอาหารบางอย่างที่ชื่นชอบ และต้องปรับพฤติกรรมการกินบางอย่างด้วย

5.ระยะเวลาจัดฟันกว่าจะเสร็จค่อนข้างนาน จัดฟันแบบเหล็กใช้เวลาเฉลี่ย 2-3 ปี จึงควรวางแผนให้ดีเสียก่อนจะได้ไม่ยุ่งยาก

6.หลังจากที่จัดฟันเสร็จแล้วต้องใส่รีเทนเนอร์ทุกกรณี เพื่อให้ยังคงสภาพฟันที่เรียงสวยอยู่ตลอด

อุปกรณ์ความสะอาดฟันสำหรับคนดัดฟัน

สำหรับคนที่จัดฟันและต้องดูแลรักษาความสะอาดตามนี้มีชุดแปรงดูแลฟันซึ่งจะมีด้วยกัน 5อย่างด้วยกัน

1. ไหมขัดฟัน
2. แปรงสำหรับคนจัดฟัน
3. แปรงฟอกฟัน
4. น้ำยาบ้วนปาก
5. Wax ขี้ผึ้ง

สุดท้ายสำหรับใครที่อยากจะจัดฟันและไม่อยากให้ใครรู้ไม่อยากให้ใครเห็นเครื่องมือในการจัดฟันต่าง ๆ และใครที่อยากมีรอยยิ้มที่สวยงามจะหันมาดูแลใส่ใจในสุขภาพในช่องปากก็แนะนำให้เข้ารับขอคำปรึกษาได้จากทันตแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญได้เลย

Reference: http://www.ldcdental.com/en/orthodontic/