#กว่าจะเป็นธงชาติไทยในปัจจุบัน
#กว่าจะเป็นธงชาติไทยในปัจจุบัน
ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช แห่งกรุงศรีอยุธยา เมื่อเรือคนต่างชาติล่องเข้ามา เขาจะมีธรรมเนียมประเพณีการชักธงประเทศบนเรือ เพื่อแสดงสัญลักษณ์ว่า มาถึงแล้ว แต่ทางฝั่งไทย (หรืออยุธยาในตอนนั้น) ไม่มีธงเป็นสัญลักษณ์ จึงได้หยิบผ้าผืนสีแดงที่หาได้ใช้เป็นสัญลักษณ์แสดงต่อคนต่างชาติ และก็เริ่มใช้ธงผ้าสีแดง เป็นสัญลักษณ์ใบเรือ และป้อมประจำการสืบมา (แต่ยังไม่ใช่ธงประจำชาติ)
ธงสี่เหลี่ยมพื้นแดง ตรงกลางมีรูปวงจักรสีขาว
ในสมัยรัชกาลที่ 1 พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ธ ผู้ทรงสถาปนาราชวงศ์จักรี ได้นำวงจักรอันเป็นนามแห่งราชวงศ์วางไว้กลางธง โดยธงวงจักรได้แสดงถึงความเป็นพระมหากษัตริย์และใช้เฉพาะพระองค์ อีกทั้งยังถือเป็นธงประจำเรือหลวงด้วยเช่นกัน
ธงสี่เหลี่ยมพื้นแดง ตรงกลางมีรูปวงจักรสีขาว
ในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 พระองค์ทรงนำรูปช้างเผือกวางกลางวงจักร ถือเป็นการใช้รูปช้างเผือกบนธงชาติสยามเป็นครั้งแรก แต่ยังคงใช้บนเรือหลวงเท่านั้น ราษฎรทั่วไปยังคงใช้ธงแดงเกลี้ยงเช่นเดิม
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 ทรงตัดสินพระราชหฤทัยในการให้สามัญชนชาวสยามยุติการใช้ธงแดงเกลี้ยงที่ใช้ชักบนกำปั่นต่างๆ เนื่องจากสีแดงเกลี้ยงไม่สามารถระบุความเป็นชาติสยามได้ พระองค์ทรงนำธงช้างเผือกในวงจักรที่ใช้ชักบนกำปั่นหลวงมาปรับเปลี่ยนโดยการนำวงจักรออกแล้วขยายช้างเผือกให้เห็นเด่นชัดขึ้นเป็นเครื่องหมายสำคัญประจำเรือสามัญชนชาวสยามเมื่อต้องล่องไปค้าขายยังต่างประเทศ และธงช้างเผือกนี้ยังเป็นธงแรกที่ใช้บนแผ่นดิน
ธงแดงขาว 5 ริ้ว ธงช้างเผือกทรงเครื่องยืนแท่น
ธงแดงขาว 5 ริ้ว หรือ “ธงค้าขาย” และ ธงช้างเผือกทรงเครื่องยืนแท่น ในหลวงรัชกาลที่ 6 ได้ทรงเล็งเห็นถึงการจัดทำหรือวาดรูปช้างเผือกบนธงชาติสยามที่ไม่สง่างาม จึงทำให้เกิดการยกเลิกการใช้ธงช้างเผือกปล่อยหรือธงช้างเผือกเปล่า โดยเปลี่ยนมาใช้ธงแดงขาวห้าริ้ว หรือชื่ออย่างเป็นทางการว่า “ธงค้าขาย” เป็นธงชาติสยามสำหรับประชาชนแทน พร้อมกับประกาศให้หน่วยงานราชการต่างๆ มีธงชาติสยามเป็นการเฉพาะ เป็นรูปแบบธงช้างเผือกทรงเครื่องยืนแท่น โดยธงชาติทั้งสองแบบถูกประกาศใช้ในวันเดียวกันคือ 21 พฤศจิกายน พ.ศ. 2459
จวบจนกระทั่งสยามได้ประกาศเข้าร่วมรบในสงครามโลกครั้งที่ 1 เมื่อวันที่ 22 กรกฎาคม พ.ศ. 2460 รัชกาลที่ 6 จึงได้มีพระราชประสงค์ในการเปลี่ยนแถบสีธงชาติสยามใหม่ จากเดิมที่เป็นริ้วแดงขาวสองสี ก็ให้เป็นสามสีดั่งเช่นธงชาติสำคัญของประเทศมหาอำนาจที่ร่วมรบเคียงบ่าเคียงไหล่ในนามว่าสัมพันธมิตร โดยพระองค์ได้ประกาศให้เพิ่มสีน้ำเงินแก่ลงบนแถบกลางของธงค้าขายที่ประกาศไว้เมื่อวันที่ 21 พฤศจิกายน พ.ศ. 2459 โดยพระองค์ได้พระราชทานนามธงชาติสยามแบบใหม่ที่ประกอบด้วยสีแดง สีขาว และสีน้ำเงินนี้ว่า “ไตรรงค์” สีแดง หมายถึงชาติซึ่งคนไทยทุกคนต้องรักษาไว้โดยแม้จะต้องสละเลือดและชีวิต สีขาว คือศาสนาซึ่งบริสุทธิ์ดุจสีขาว ส่วน สีน้ำเงิน หมายถึงองค์พระมหากษัตริย์ และได้มีการประกาศใช้เป็นครั้งแรกในพระราชบัญญัติประกาศแก้ไขพระราชบัญญัติธงครั้งที่ 2 ในวันที่ 28 กันยายน 2460