ข้อเท้าแพลง
ข้อเท้าแพลง เป็นการบาดเจ็บที่พบได้บ่อย สามารถเกิดได้กับคนทุกเพศทุกวัย แต่จะพบมากในนักกีฬาหรือคนที่ใช้ข้อเท้ามากกว่าปกติ นอกจากนี้การเดินบนพื้นที่ไม่เรียบ การกระโดด หรือแม้แต่การใส่รองเท้าส้นสูงต่างเพิ่มความเสี่ยงเกิดการบาดเจ็บได้ ลักษณะการเกิดข้อเท้าพลิกคือ เกิดจากมีการบิดหมุนข้อเท้าจนเกินช่วงการเคลื่อนไหวของข้อเท้า ทำให้เอ็นบริเวณข้อเท้าเกิดการกระชากอย่างแรง จึงเกิดการบาดเจ็บขึ้น มีอาการปวดและบวมตามมา สามารถ
แบ่งความรุนแรงออกได้เป็น 3 ระดับคือ
ระดับ 1 : ข้อเท้าแพลงชนิดไม่รุนแรง คือ เอ็นข้อเท้าบาดเจ็บ ไม่ฉีกขาด มีอาการปวด บวมเล็กน้อยพอลงน้ำหนักได้บ้าง
ระดับ2: ข้อเท้าแพลงชนิดรุนแรงปานกลาง คือ มีการฉีกขาดของเอ็นบางส่วน ทำให้ข้อเท้ามีความมั่นคงลดลง
ระดับ3 : ข้อเท้าแพลงชนิดรุนแรง คือ มีการฉีกขาดของเอ็นข้อเท้าทางด้านนอกหมดทั้ง 3 เส้น ทำให้ข้อเท้าสูญเสียความมั่นคง มีอาการปวด บวมมาก และมีเลือดคั่ง อาจต้องใช้การผ่าตัด
อาการและอาการแสดง
1.มีอาการปวด บวม ที่ข้อเท้า
2.ลงน้ำหนักเท้าที่เกิดการบาดเจ็บไม่ได้
3.ปวดมากเวลานั่งหย่อนขาหรือยืน เดินเป็นเวลานาน
4.กรณีที่มีการฉีกขาดของเอ็นมากเกินไปจะทำให้ข้อเท้าข้างนั้นเสียความมั่นคง และพลิกซ้ำได้ง่าย การปฐมพยาบาลเบื้องต้น >>>ในกรณี 1-72 ชั่วโมงแรก ตามหลัก "RICE"
1.หยุดการใช้งานข้างที่บาดเจ็บคือเลี่ยงการลงน้ำหนัก R : (rest)
2.ใช้น้ำแข็งประคบบริเวณที่มีการอักเสบคือ มีบวม แดง ร้อน 5-10 นาที 2-3 ครั้งต่อวัน อาจใช้ผ้ายืดพันร่วมด้วย ( I:ice , C: compresstion )
3.นอนยกข้อเท้าให้สูง โดยอาจนำหมอนมาหนุนเพื่อลดบวม (E :elevate )
4.ห้ามกดนวด หรือใช้ยานวดทาบริเวณที่เกิดการบาดเจ็บ หากอาการเจ็บปวด บวม ไม่ลดลงควรไปพบแพทย์หรือนักกายภาพบำบัด
>>>ระยะหลังบาดเจ็บ > 2 วันขึ้นไปเมื่ออาการบวมและปวดลดลง
1.เริ่มการใช้การประคบอุ่น
2.การบริหารข้อเท้าเบา ๆ เพื่อป้องกันข้อติด
3.การยืดกล้ามเนื้อน่อง เข่า ต้นขาเพื่อลดการตึงตัวของกล้ามเนื้อ
4.การออกกำลังกายเพื่อเพิ่มความแข็งแรงและความมั่นคงของข้อเท้าของข้อเท้า