ทศพิธราชธรรม

ภาพถ่ายโดย อาณัติ บุนนาค หัวหน้าช่างภาพส่วนพระองค์

กลอนแปด “ทศพิธราชธรรม” โดย เดชา เวชชพิพัฒน์

แรงบันดาลใจ

       ๒๑ กันยายน ปี ๖๐

หลังอาดูรอาลัยใจโหยหา

พระองค์กลับสู่สวรรค์ดุสิตา

เป็นเวลากว่าปีจึงทำใจ

        จึงสามารถเขียนกลอนถวายไท้

ภูวไนยยังทรงอยู่ไม่ไปไหน

ยังทรงอยู่ในดวงจิตของคนไทย

ที่ทรงให้ทรงสั่งสอนทรงแนะนำ

        อีกต้องการทำใจให้หายเศร้า

ใช้การเล่าการเขียนอุปถัมภ์

ช่วยเกื้อกูลคนตรอมตรมจมระกำ

ได้กลืนกล้ำกลั้นไว้น้ำตานอง

       อีกต้องการถวายพรให้องค์พระ

ขัตติยะผู้ขัดเกลาเราทั้งผอง

พรจากฟ้าพลาแห่งแผ่นดินทอง

ช่วยกลั่นกรองจิตใจให้พ้นตรม

        จวบจนถึงวันพ่อปี ๖๑

ความคำนึงโหยหายังถาถม

ความสำนึกในพระคุณนโรดม

จึงเพาะบ่มสร้างสรรค์อีกบทกลอน

        ทศพิธราชธรรมช่วยย้ำให้

เราคนไทยมีกษัตริย์ประภัสสร

แต่โบราณถึงวันนี้เป็นวงจร

จึงสะท้อนย้อนเรื่องไว้ไม่ให้ลืม

 

พรจากฟ้า พลาแผ่นดิน

        ภูมิพลคือพลังแผ่นดินขวาน

เป็นตำนานโลกร่ำลือโลกแซ่ซ้อง

เป็นกษัตริย์แห่งกษัตริย์ผู้ปกครอง

คนทั้งผองตระหนักในพระปรีชา

        ๕ ธันวาฟ้าให้พรชาวสยาม

ให้นิยามพ่อลูกล้ำเลอค่า

หลายสิบล้านที่พระองค์ทรงเมตตา

ใช้นภาจารึกไม่เพียงพอ

        เดือนตุลาทรงเสด็จสู่สวรรค์

เหมือนดวงจันทร์พลันดับลับแล้วหนอ

เหมือนตะวันด่าวดิ้นสิ้นแสงทอ

ดาวระย่อยอแสงดั่งเปลวเทียน

        เราร่ำไห้ดังไปถึงฟากฟ้า

หลั่งน้ำตาดุจใจไร้เสถียร

เราโหยหาอาลัยองค์มณเฑียร

เราจวนเจียนขาดใจด้วยอาดูร

        ขอพวกเราเปลี่ยนเศร้าเป็นมุ่งหวัง

เป็นพลังสืบสานนเรศูร

เพื่อเมืองไทยก้าวไกลบริบูรณ์

เพื่อเพิ่มพูนพระประสงค์ทรงตั้งใจ

       ขอน้อมนำแนวคิดทรงต้นร่าง

อีกแบบอย่างวางพระองค์นิรัติศัย

ขอตามรอยพระบาทภูวไนย

ถวายไท้ให้พระองค์ทรงรื่นรมย์

 

ทศพิธราชธรรมบทที่ ๑ ราชาราชธรรม

        ดินแดนไทยดินแดนแสนอบอุ่น

ด้วยการุญจากกษัตริย์องค์เหนือหัว

พ่อกับลูกคือหลักการหลักตายตัว

เปรียบรากบัวรากแก้วแห่งปกครอง

        ดินแดนไทยดินแดนแสนสงบ

ด้วยทรงภพทรงเที่ยงธรรมทรงตรึกถอง

ตามศีลธรรมกรรมบถตามครรลอง

เป็นกฎทองจากเบื้องบนสู่ประชา

        ดินแดนไทยดินแดนแสนสนิท

ด้วยบพิตรทรงศีลศาสนา

ประพฤติพร้อมทั้งกายใจวาจา

พลอยไพร่ฟ้าทำตามงามชีวี

        ทศพิธราชธรรมนำกษัตริย์

เป็นบัญญัติบรรทัดฐานบุรีศรี

เป็นขวานทองเปล่งประกายทั่วธาตรี

รัศมีแดนสยามนามเลื่องลือ

        จากพ่อขุนรามคำแหงผู้ยิ่งใหญ่

สู่กรุงไกรกรุงศรียิ่งนับถือ

ธนบุรีจักรีวงศ์ร่ำระบือ

แดนไทยคือแดนในฝันของผู้คน

        มีศูนย์รวมจิตใจที่งามงด

ไทยทั้งหมดมีพ่อเดียวดั่งสายฝน

จากฟากฟ้าสู่ดินสู่มวลชน

แดนกุศลด้วยราชาราชธรรม

 

ทศพิธราชธรรมบทที่ ๒ ปิตุราชาธิปไตย

        ขัตติยะพระเกียรติก้องแห่งสยาม

พ่อขุนรามคำแหงมหาราช

ทรงใช้แท่นมนังคศิลาบาตร

เพื่อประกาศสอนคำธรรมกาย

        อาชวะอาทรโดยบพิตร

สุจริตต่อหน้าที่มีมุ่งหมาย

ชาวดงตาลสุโขทัยพรรณราย

สืบเชื้อสายสัพพัญญูรู้แจ้งจริง

ปิตาธิปไตยทรงนำใช้

       ทุกสิ่งใดกูบำเรออย่างยวดยิ่ง

แก่พ่อกูผู้เดียวด้วยใจจริง

คือยอดยิ่งแบบอย่างทางสังคม

        ประพฤติล้ำนำทางคนทั้งผอง

การปกครองพ่อกับลูกผูกประสม

สัมพันธ์ใสไพร่ฟ้ากับพระพรหม

เป็นปฐมเป็นฤกษ์ชัยบ้านเมืองเรา

        อีกเที่ยงธรรมหนักแน่นเน้นถูกต้อง

ผู้ใดข้องผู้ใดขัดมีงานเข้า

สั่นกระดิ่งหน้าวังหวังบรรเทา

เพื่อขอเฝ้าขอตัดสินด้วยพระองค์

        พญาร่วงล่วงไปแต่เพียงร่าง

แต่ทรงวางรากฐานอานิสงส์

พระราชาประชาชนร่วมธำรง

เพื่อไตรรงค์ธงไทยอยู่นิรันดร์

 

ทศพิธราชธรรมบทที่ ๓ พระยาลิไทย

        ความอดทนต่องานอุปถัมภ์

ใจดื่มด่ำฉ่ำชื่นเรื่องมุ่งหมาย

ไม่ย่อท้อย่อหย่อนไม่ผ่อนคลาย

คือความหมายของขันติวิริยา

        พญาลิไทหทัยท่านเปี่ยมกุศล

ทรงนิพนธ์เรื่องราวศาสนา

คือไตรภูมิพระร่วงมีนานมา

เป็นตำราวรรณกรรมล้ำค่าควร

        ทรงรวบรวมข้อมูลทุกวิถี

ทุกคัมภีร์มากมายเพียรขวายขวน

ไตรปิฎกแปดหมื่นขันธ์หมั่นประมวล

มเหศวรมุ่งมั่นไม่ไหวติง

        อีกทรงใช้อักโกธะละเรื่องแปลก

สงฆ์แตกแยกสองฝ่ายหน่ายยุ่งขิง

ทรงออกบวชเป็นตัวอย่างเป็นอ้างอิง

หลักพึ่งพิงหลักศรัทธาประชาชน

        อวิโรธนะพระทรงย้ำ

อุปถัมภ์ศาสนาในแห่งหน

เทวรูปรูปพราหมณ์ในมณฑล

ด้วยกมลเป็นกลางทรงสร้างปัน

        ทรงเคารพนบนอบทั้งซ้ายขวา

ทุกศรัทธราพุทธพราหมณ์ในเขตขันฑ์

ทรงเที่ยงธรรมเที่ยงแท้เป็นบุญบรรพ์

เป็นมิ่งขวัญชาวศรีสัชนาลัย     

 

ทศพิธราชธรรมบทที่ ๔ พระเจ้าอู่ทอง

        ขัตติยะพระองค์แรกแห่งกรุงศรี

บารมีมหาทานมากกุศล

ทรงริเริ่มประเพณีดีแยบยล

ยอดมงคลถวายวังเป็นวัดวา

        วังเวียงเหล็กเปลี่ยนเป็นพุทไธศวรรย์

เพื่อแบ่งปันแบ่งบำรุงศาสนา

เป็นธรรมเนียมสืบต่อแต่นั้นมา

ทุกราชาทุกพระองค์ทรงทำตาม

        นามพระองค์นำความแสนงามเลิศ

แหล่งที่เกิดอารยะยอดสยาม

แดนสุวรรณแดนโอ่อ่าแห่งอาราม

สง่างามทุกสมัยทุกแผ่นดิน

        ทศพิธราชธรรมทรงนำใช้

คือการให้เป็นกิจจะสละสิ้น

อีกประการคือตปะเป็นอาจิณ

องค์ภูมินทร์พากเพียรเพื่อประชา

        ทรงมานะอุตส่าห์ตรากฎหมาย

ล้วนหลากหลายอัยการงานสาขา

อาญาหลวงอาญาราษฎร์เรื่องลักพา

เป็นที่มาเรื่องสำคัญในสังคม

        กระบวนการยุติธรรมถือกำเนิด

มีจุดเกิดราชธรรมเป็นปฐม

มีพระเจ้าอู่ทองนโรดม

ทรงสร้างสมรากฐานรากแก้วไทย