อานาปานสติ คำสอนเดียวจากพุทธโอษฐ์
"ธรรมทั้งหลายอันพระตถาคตได้แสดงแล้ว บัญญัติแล้ว
ล้วนเป็นไปเพื่อความสงบระงับ เพื่อความดับไม่เหลือซึ่ง ชาติ
ชรา มรณะ เพื่อให้หมู่สัตว์ทั้งหลายได้เข้าถึงถิ่นอันเกษม"
พุทธวจน ที่เกี่ยวข้องกับอานาปานสติภาวนา
ทั้งหมด เมื่อพิจารณา ประกอบด้วยหลักปฏิจจสมุปบาท
ของจิตโดยละเอียดแล้ว จะพบข้อสังเกตอันน่าอัศจรรย์ว่า;
อานาปานสติ คือการลดอัตราความถี่ในการเกิดของจิต
ซึ่งเป็นการสร้างภาวะที่พร้อมที่สุดสำ หรับการบรรลุธรรม
พระพุทธองค์ทรงเผยว่า อานาปานสติ นี้ แท้จริงแล้ว
ก็คือเครื่องมือในการทำสติปัฏฐานทั้งสี่ ให้ถึงพร้อมบริบูรณ์
ซึ่งเป็นเหตุส่งต่อให้โพชฌงค์ทั้งเจ็ดเจริญเต็มรอบ และนำไป
สู่วิชชา และวิมุตติในที่สุด โดยทั้งหมดนี้เกิดขึ้นได้ แม้ใน
ลมหายใจเดียว ภายใต้เงื่อนไขที่ว่า จะต้องเป็นการปฏิบัติ
ที่ตรงวิธี ในแบบที่ระบุโดยมัคควิทู (ผู้รู้แจ้งมรรค) คือ จากการ
บอกสอนด้วยคำ พูดของพระพุทธเจ้าเองโดยตรงเท่านั้น
ดังนั้น หากมรรควิธีที่ถูกต้อง ในแบบที่ตรงอรรถ
ตรงพยัญชนะ ถูกนำมาเผยแพร่ออกไป ได้มากและเร็วเท่าไหร่;
ขั้นตอน หรือ กระบวนการศึกษา ตลอดจนผลที่ได้รับก็จะ
เป็นไปในลักษณะลัดสั้น ตรงทางสู่มรรคผลตามไปด้วย
เพราะสำ หรับผู้ที่เริ่มศึกษาจริงๆ ก็จะได้เรียนรู้ข้อมูล
ที่ถูกต้องไปเลยแต่ทีแรก และสำ หรับผู้ที่เข้าใจผิดไปก่อนแล้ว
ก็จะได้อาศัยเป็นแผนที่ เพื่อหาทางกลับสู่มรรคที่ถูกได