อาสนะพระสังฆราช : ความกตัญญูกตเวทีแห่งองค์สังฆบิดรต่อมารดา
"การเก็บอาสนะของโยมแม่เย็บถวายให้ไว้ใช้ ท่านเก็บเอาไว้เป็นตัวแทนโยมแม่เพื่อกราบไหว้ แต่พอมีการทำความสะอาดใหญ่ตั้งแต่ครั้งนั้นก็หาไม่เจอ ท่านคิดว่าคนเก็บกวาดคงเห็นเป็นผ้าขี้ริ้วจึงนำไปทิ้ง ไม่ค่อยมีใครรู้ คิดว่าเป็นแค่เศษผ้าเท่านั้น ซึ่งมันเป็นผ้าที่เก่าจริง ๆ ชายเริ่มขาดวิ่นไปแล้วแต่ท่านก็เก็บไว้ แต่ไม่น่าเชื่อว่าตอนนี้หาเจอแล้ว"
นับเป็นความกตัญญูที่สมเด็จพระสังฆราชมีต่อมารดา เมื่อครั้งที่มาบวชใหม่ได้ขออนุญาตพาโยมแม่มาดูแลใกล้ ๆ สร้างเรือนให้อยู่ในวัดด้วยกัน ก่อนหน้านั้นมีอยู่ครั้งหนึ่ง ในปี พ.ศ. 2480 ตอนที่สมเด็จพระสังฆราช เป็นพระมหาเจริญ เปรียญธรรม 7 ประโยค เกิดสิ้นอาลัยในสมณเพศ มีความคิดจะสึกจากภิกขุภาวะได้ทำหนังสือขอพระบรมราชานุญาตลาสิกขา ยื่นไปยังกระทรวงธรรมการเรียบร้อยแล้ว เมื่อโยมแม่ทราบเรื่องรีบออกปากห้ามปรามทันที และยื่นคำขาดว่า "ถ้าคุณมหาสึก อีฉันจะผูกคอตาย"
ได้ยินคำแม่กล่าวให้สติเพียงเท่านั้น ท่านมหาเจริญก็ละความปรารถนาที่จะสึกจนหมดสิ้น รีบขอถอนหนังสือลาสิกขาที่เคยส่งมาก่อนหน้านี้ โดยให้เหตุผลว่า "บัดนี้ อาตมภาพมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่สุดที่จะลาสิกขาไม่ได้"
----------------------------------------------
⊙ กราบอาสนะพระสังฆราช ⊙
⊙ เมื่อพระองค์ได้เปรียญเจ็ดประโยค
ดำริสึกสู่โลกอันไพศาล
โยมมารดาท่านมาจากเมืองกาญจน์
เข้าพบท่าน กราบท่าน บอกท่านรู้
"ถ้าคุณมหาจะสึก..." - ดังใจหมาย
"ดิฉันจะผูกคอตาย" - ไม่ขออยู่
วาทะนี้คือทิพย ชโลมชู
นำมาสู่ สิ่งวิเศษ วิสุทธา
หนึ่งคือพระสังฆราช ปฏิสนธิ์
เจริญพระชนมายุร้อยพรรษา
สองกำเนิดแห่งโยมผู้มารดา
ให้กำเนิด "บุตรา" และ "สังฆบิดร"
⊙ เมื่อโยมท่านชราภาพ รับมาอยู่
ได้เลี้ยงดูอุปถัมภ์ ดั่งกาลก่อน
โยมทำผ้า อาสนะ ด้วยอาทร
จนโยมท่านม้วยมรณ์ ยังทรงใช้
ท่านใช้คำแทนพระองค์ว่า "ที่นี่"
"ผ้าผืนนี้ สำคัญ มากรู้ไหม
ที่นี่ใช้เป็นประจำ พึงรู้ไว้
ทั้งกราบไหว้ เมื่อคิดถึงโยมมารดา"
"ที่นี่" ที่อาสนะ พระสังฆราช
"ที่นี่" ที่ประกาศ พระศาสนา
"ที่นี่" ที่ประทับขวัญ กตัญญุตา
"ที่นี่" ที่ผืนผ้า บูชาพระองค์
อ.เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์
24.10.2556