จักรพรรดิ์ปูยี

              

               จักรพรรดิ์ปูยีมีชื่อเต็มว่า อ้ายซินเจี๋ยหลอปูยี พระราชสมภพ 7 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1906 หรือ พ.ศ. 2449 มีพระนามเต็มว่า อ้ายซิน เจี๋ยหลอ ปูยี เเป็นจักรพรรดิหรือฮ่องเต้ชาวแมนจูแห่งราชวงศ์ชิง และเป็นจักรพรรดิองค์ที่ 10 แห่งราชวงศ์ชิง (นับเริ่มแต่จักรพรรดิซุ่นจื้อ) และเป็นองค์สุดท้าย (末代皇帝) ของประเทศจีน และพระมารดาของปูยีคือยู่หลาน ปูยีมีพระอนุชานามว่าปูเจี๋ย การที่พระนางซูสีไทเฮาแต่งตั้งให้ปูยีเป็นจักรพรรดิทั้งๆ ที่ปูยียังมีอายุไม่ถึง 3 ขวบปีเพราะพระนางเล็งเห็นว่าต่อไปจะสามารถควบคุมและแทรกแซงได้ง่าย และพระนางก็คิดว่าตนเองก็คงจะดำรงพระราชอำนาจพระองค์ได้อีกยาวนาน แต่หลังจากที่สถาปนาปูยีขึ้นครองบัลลังก์มังกรได้ไม่นาน พระนางก็ต้องสวรรคตไปก่อน

               จักรพรรดิ์ปูยีทรงมีสายพระเนตรสั้น ทอดพระเนตรอะไรไม่ชัด เรจินัลด์ จอห์นสตัน พระอาจารย์ชาวสก็อตแลนด์ กราบทูลให้ทรงฉลองพระเนตร โดยสั่งให้ช่างหลวงตัดทูลกล้าฯ ถวาย กฎในราชสำนักจีนยังไม่เคยมีฮ่องเต้ฉลองพระเนตรสักองค์เดียว พระองค์จึงเป็นฮ่องเต้พระองค์แรกและพระองค์สุดท้ายของจีนที่ทรงฉลองพระเนตร

เรจินัลด์ จอห์นสตัน พระอาจารย์ชาวสก็อตแลนด์

 

ฉลองพระเนตรขององค์จักรพรรดิ์ปูยีตั้งแต่ครั้งยังทรงพระเยาว์

  

ปูยีต้องประทับอยู่ในพระราชวังต้องห้าม พระราชวังที่คนสามัญชนไม่อาจย่างเท้าเข้าไปได้  พระราชฐานดังกล่าวล้อมรอบไปด้วยกำแพงสูง ตั้งอยู่ที่จัตุรัสเทียนอันมึนกลางกรุงปักกิ่งสร้างขึ้นมาโดยราชวงศ์ “หมิง” ในปี พ.ศ.1949 - 1963 พระราชฐานแห่งนี้ประกอบด้วยพระราชวังในยุคหมิงและชินรวม 24 หลัง ที่ตบแต่งไปด้วยระเบียงหินอ่อนพระราชอุทยานและศาสนสถานในเนื้อที่กว่า 600 ไร่ อดีตฮ่องเต้ปูยีต้องใช้ชีวิตอยู่ในรั้วพระราชวังแห่งนี้แต่เพียงลำพังพระองค์กับคณะขันทีเท่านั้นด้วยมีการจำกัดสิทธิในการสนองพระโอษฐ์จนกระทั่งพระชนมายุได้ 7 พรรษาจึงทรงถูกอนุญาตให้พบกับครอบครัวของพระองค์

คนที่สามารถติดตามไปได้คือพระพี่เลี้ยง ปูยีต้องพรากจากพระมารดาโดยที่ไม่ได้พบหน้ากันนานถึง 6 ปีจนกระทั่งเมื่อตอนอายุได้ 10 ปี ปูยีน้อยถูกปฏิบัติดั่งเป็นเทพเจ้า เพราะชาวจีนถือว่าฮ่องเต้เป็นโอรสแห่งสวรรค์ ดังนั้นปูยีจึงไม่สามารถแสดงออกได้แบบเด็กๆ เหมือนเด็กธรรมดาทั่วไป ผู้ใหญ่คนอื่นๆ ที่อยู่รายรอบปูยียกเว้นพระพี่เลี้ยงล้วนแต่เป็นคนแปลกหน้า ไม่สามารถเข้ามาอยู่ใกล้ชิดได้ และยังไม่สามารถมาบังคับกะเกณฑ์องค์จักรพรรดิน้อยปูยีได้ เวลาปูยีเสด็จไปไหนบรรดาองครักษ์ต้องคุกเข่าก้มหน้า ห้ามมิให้สบตากับจักรพรรดิ แม้กระทั่งพระบิดาก็ต้องคุกเข่าให้กับปูยีบุตรชายของตนเองและไม่ค่อยได้พบกัน เวลาที่พบกันก็มีเพียงประมาณ 2 นาทีเท่านั้น การเป็นจักรพรรดินั้นเหมือนถูกจองจำไม่มีผิด ในตอนนั้นองค์ชายชุนที่ 2 ทรงทำหน้าที่เป็นผู้สำเร็จราชการแทนจนกระทั่งถึงวันที่ 6 ธันวาคม พ.ศ. 2454 ก็ต้องสิ้นสุดลงเพราะเกิดการการปฏิวัติซินไฮ่โดยซุนยัตเซ็น กองทัพรัฐบาลพ่ายแพ้แก่ฝ่ายปฏิวัติ เนื่องจากว่าองค์ชายชุนเป็นผู้ปกครองที่ไม่ใส่ใจต่อการบริหารประเทศ ส่งผลให้ฝ่ายต่อต้านติงว่าพระองค์ทรงอ่อนแอเกินไปที่จะปกครองประเทศ อีกทั้งยังเป็นเหตุให้กระแสความเกลียดชังที่มีต่อชาวต่างชาติและราชวงศ์แมนจูทวีมากขึ้นเรื่อยๆ จนอาณาจักรจีนระส่ำระสาย มณฑลต่างๆ ประกาศตัวเป็นอิสระ ขณะเดียวกันพระบิดาของจักรพรรดิปูยี ประกาศว่าตนไม่มีความเหมาะสมที่จะปกครองอาณาจักรในฐานะผู้สำเร็จราชการอีกต่อไปจึงขอลาออก ซึ่งในตอนนั้นจักรพรรดิปูยียังพระเยาว์เกินกว่าที่จะทรงรับรู้ความขัดแย้งทางการเมือง

ในวันที่ 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2455 ก็ได้มีพระบรมราชโองการของจักรพรรดิปูยีรัชกาลซวนถ่งยินยอมสละราชสมบัติแต่โดยดี โดยมอบให้หยวนซือไข่มีอำนาจสมบูรณ์ในการจัดตั้งรัฐบาลสาธารณรัฐชั่วคราวขึ้น ตอนนั้นปูยีมีอายุได้ 6 ขวบ และฝ่ายรัฐบาลของซุนฮัดเซ็นที่หนานจิงก็ได้เสนอที่จะปฏิบัติต่อจักรพรรดิราชวงศ์ชิงที่สละราชสมบัติแล้วด้วยความเคารพเช่นเดียวกับพระมหากษัตริย์ชาวต่างประเทศ รัฐบาลสาธารณรัฐจะจัดสรรรายได้ให้ปีละ4 ล้านเหรียญต่อปี อภิสิทธิ์ส่วนพระองค์ รวมทั้งพระราชวัง ข้าราชบริพารและทหารรักษาพระองค์ก็ให้คงไว้ หลังจากที่สละราชสมบัติแล้ว ปูยีและข้าราชบริพารได้รับอนุญาตให้อยู่ในวังต้องห้ามส่วนเหนือและพระราชวังฤดูร้อนต่อไป แต่เป็นจักรพรรดิทางสัญลักษณ์เท่านั้น อีกทั้งยังถูกจำกัดอิสรภาพเป็นอย่างมาก แม้กระทั่งงานศพของพระมารดาก็ยังไม่สามารถออกไปคารวะศพได้ 

 

หยวนซื่อไข่

 

ดร.ซุนยัดเซ็น หรือ ซุนจงซัน บิดาแห่งการปฏิวัติจีน

 

ปูยีได้รับการศึกษาแบบดั้งเดิม คือเรียนวรรณคดีคลาสิก โคลงกลอน ประวัติศาสตร์ ทั้งหมดเป็นภาษาจีนและแมนจู ปูยีได้เรียนภาษาอังกฤษเมื่อตอนที่มีอายุได้ 13 ปีกับ เรจินัลด์ จอห์นสตัน ครูชาวสก๊อตแลนด์ ผู้ซึ่งมีอิทธิพลต่อความคิดหลายๆ อย่างของปูยี นอกจากนี้เขายังเป็นคนตั้งชื่อให้ปูยีว่า “เฮนรี่ ปูยี” ซึ่งเป็นชื่อที่คนต่างชาตินิยมเรียกพระองค์ ในปี 2460 ปูยีได้กลับมาเป็นจักรพรรดิแห่งอาณาจักรจีนอีกครั้ง แต่ก็เป็นระยะเวลาเพียง 12 วันเท่านั้น จากแผนการของแม่ทัพฉางซุน ที่ต้องการให้พระองค์กลับขึ้นมาครองราชย์อีกครั้ง แต่ท้ายที่สุดแล้วแผนการก็ล้มเหลว และพระองค์ต้องทรงสละราชบัลลังก์เป็นครั้งที่สองโดยไม่ต่างกับในครั้งแรกสักเท่าใดนัก

 

เมื่ออายุได้ 16 ปี จักรพรรดิ์ปูยีได้แต่งงานกับ วานจง และเหวินซิ่ว โดยวานจงได้เป็นฮองเฮา และเหวินซิ่วได้เป็นสนมเอก จักรพรรดิ์ปูยี ยังทรงประทับอยู่ ณ พระราชวังต้องห้ามต่อมาจนกระทั่ง วันที่ 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2467 เฟิง ยู่เสียง ทำการรัฐประหารสำเร็จ เฟิง ยู่เสียง  กราบบังคมทูลเชิญให้พระองค์เสด็จฯ ออกจากวัง เพิ่งยู่เสียงมาเช็คแฮนด์กับพระองค์แล้วเรียกพระองค์ว่านายปูยี ถึงกระนั้นองค์จักรพรรดิ์กลับทรงรู้สึกว่า นี่เป็นอิสรภาพ หลังจากนั้น สถานทูตญี่ปุ่นได้เชิญเสด็จพระองค์พร้อมพระมเหสีไปประทับอยู่เมืองเทียน สิน ในแคว้นแมนจูเรีย มาตุภูมิของพระองค์  พระองค์ทรงมีพระชนม์ชีพเป็นหนุ่มไฮโซทั่วไป จนกระทั่ง ปี พ.ศ.2471 เจียงไคเช็ค ขุดสุสานของซูสีไทเฮาทำลายพระศพของพระนาง และขนสมบัติล้ำค่าไปจนเกลี้ยง ซ้ำยังเอาไข่มุกของพระนางไปประดับรองเท้าให้กับ ซ่งเหม่ยหลิง ภรรยาใหม่ เรื่องนี้ทำให้ปูยีทรงกริ้วมาก พระองค์ทรงตัดสินพระราชหฤทัยเข้าร่วมกับทางญี่ปุ่น ซึ่งตรงกับรัชสมัยของสมเด็จพระจักรพรรดิ์ฮิโรฮิโต ภายใต้พระราชอำนาจนี้ ญุ่ปุ่นจึงสถาปนา รัฐแมนจูกัวขึ้น และอัญเชิญจักรพรรดิ์ปูยีเป็นพระประมุขแห่งรัฐ  เมื่อวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2475  แต่เป็นเพียงจักรพรรดิหุ่นเชิดของญี่ปุ่น เท่านั้น.. ซึ่งในมุมมองของทั้งฝ่ายกั๋วหมินตั่งและฝ่ายคอมมิวนิสต์ถือว่า คนจีนที่ยอมเข้าสวามิภักดิ์ต่อญี่ปุ่นอย่างปูยี อดีตจักรพรรดิองค์สุดท้ายของจีนที่ร่วมมือกับญี่ปุ่นสถาปนารัฐแมนจูกัว ถูกมองว่าเป็นผู้ทรยศต่อประเทศด้วยกันทั้งนั้น และตั้งข้อหาปูยีว่าเป็นกบฏต่อแผ่นดิน

 

เจียง ไคเช็คในวัยชรา

 

ด้านชีวิตสมรสของปูยีนั้นไม่ประสบความสำเร็จอย่างชัดเจน เมื่อภรรยาคนที่สองคือเหวินซิ่วจากไปเมื่อครั้งเขาย้ายไปอยู่เทียนสิน ภรรยาคนแรกคือวานจงก็มีความขัดแย้งกัน และยังตั้งครรภ์กับคนอื่น เมื่อตอนที่เขาดำรงตำแหน่งจักรพรรดิหุ่นเชิดของแมนจูกัวนั้นวานจงก็เริ่มมีสัมพันธ์กับองครักษ์ และติดฝิ่นอีกด้วย  พ.ศ. 2482 ปูยีก็พบรักกับนักเรียนสาวชาวญี่ปุ่นวัย 17 ปี ปูยีตั้งชื่อจีนให้เธอว่า ถังอี้หลิง และได้แต่งงานกัน บางข้อมูลว่าเธอผู้นี้เป็นคนที่ญี่ปุ่นส่งมา แต่ต่อมาไม่นานอี้หลิงก็เสียชีวิตด้วยโรครากสาดน้อย มีแหล่งข้อมูลบางแห่งระบุสาเหตุการเสียชีวิตของเธอว่าเป็นเพราะถูกทางญี่ปุ่นวางยาพิษ ต่อมาทางญี่ปุ่นก็เสนอผู้หญิงคนใหม่ให้เป็นสนมอีกจำนวนหนึ่ง ซึ่งปูยีก็สุ่มเลือกขึ้นมา 1 คน นั่นก็คือ อี้จิน เด็กสาววัย 14 ปี ซึ่ง อี้จิน ก็แต่งงานเป็นภรรยาคนที่ 4 ของปูยี

 

 

แผนที่แสดงขอบเขตพื้นที่แมนจูเรีย เมื่อ พ.ศ.2475

 

 พ.ศ. 2488 รัสเซียบุกแมนจูเรีย ปูยีได้พาน้องชาย หลาน 3 คน น้องเขย 2 คน หมอ 1 คน และคนใช้ 1 คน เตรียมบินไปที่ญี่ปุ่น แต่ถูกรัสเซียจับกุมได้เสียก่อนเพราะถือว่าปูยีอยู่ฝ่ายตรงข้ามคือพวกเดียวกับญี่ปุ่น ในตอนนั้นญี่ปุ่นแพ้สงครามโลกครั้งที่ 2 จักรพรรดิปูยีถูกทหารโซเวียตคุมขังในฐานะเชลยศึก และจองจำในบ้านพักที่ความเป็นอยู่ค่อนข้างดี แต่สตาลินไม่ฆ่าปูยีเพราะคิดว่าปูยีคงมีประโยชน์ต่อเขาในอนาคต พอในปี พ.ศ. 2489 ปูยีถูกนำตัวไปขึ้นศาลที่ญี่ปุ่นซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการสืบสวนในฐานะที่ญี่ปุ่นเป็นประเทศก่อสงคราม แต่เนื่องจากสตาลินต้องการกระชับความสัมพันธ์กับมิตรใหม่ทางการเมืองอย่างเหมาเจ๋อตุง ดังนั้นในปี พ.ศ. 2493 ปูยีจึงถูกส่งตัวกลับมาให้รัฐบาลจีนที่ตอนนั้นเปลี่ยนการปกครองเป็นคอมมิวนิสต์แล้ว ปูยีถูกสอบสวนและจำคุกนานถึง 9 ปี ซึ่งที่นี่เองที่เขาต้องอยู่ร่วมกับนักโทษคนอื่นๆ ทำหน้าที่ใช้แรงงาน ต้องเรียนรู้ที่จะเก็บเตียงเอง แปรงฟันเอง แต่งตัวเอง ล้างเท้าเอง และทำสิ่งต่างๆ เอง ซึ่งสิ่งเหล่านี้ปูยีไม่เคยทำเองมาก่อน

พ.ศ. 2502 เขาได้รับการปล่อยตัวให้เป็นอิสระ และถูกถอดเป็นสามัญชน สิ้นสภาพความยิ่งใหญ่และสะดวกสบายที่เคยได้รับทั้งหมด ในตอนนั้นเขามีอายุได้ 53 ปี ดูเหมือนว่าเขาจะได้รับอิสระแต่แท้ที่จริงแล้วเขายังมีสภาพเป็นหุ่นเชิดของรัฐบาลจีน ปูยีประกาศตนเป็นคอมมิวนิสต์ ในวัยชราเขาต้องเย็บผ้าเอง เขาถูกจัดหน้าที่ให้เป็นคนทำสวนของสถาบันพฤกษศาสตร์เพื่อสร้างภาพให้กับคอมมิวนิสต์ ด้วยภาพที่ว่าแม้กระทั่งอดีตจักรพรรดิจีนยังปฎิวัติตนเป็นคอมมิวนิสต์ ดังนั้นชาวบ้านร้านช่องธรรมดาก็ย่อมเป็นคอมมิวนิสต์ได้ และสถาบันพฤกษศาสตร์นั้นอยู่ไม่ไกลจากพระราชวังต้องห้ามที่ปูยีเคยพำนักเมื่อยังเป็นฮ่องเต้น้อย

ต่อมาในวันที่ 30 เมษายน ปี พ. ศ. 2505 เขาแต่งงานใหม่กับหลี่ซู่เสียน นางพยาบาลและสมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์วัย 37 ปี ซึ่งเป็นภรรยาคนที่ 5 ของปูยี ซึ่งการแต่งงานครั้งนี้เหมาเจ๋อตุงเป็นคนจัดให้ และเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ที่จักรพรรดิแมนจูแต่งงานกับสตรีชาวจีน เพราะโดยธรรมเนียมแล้วชาวแมนจูสูงศักดิ์จะแต่งงานกับชาวแมนจูด้วยกันเท่านั้น ในปี พ.ศ. 2510 ปูยีเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งที่ไตในวัย 61 ปี ในช่วงนั้นเป็นช่วงปฏิวัติวัฒนธรรมจีนโดยเหมาเจ๋อตุง

สมเด็จพระจักรพรรดิ์อ้ายซินจูโล ปูยี  ทรงเป็นพระจักรพรรดิ์พระองค์สุดท้ายในราชวงศ์แมนจูและเป็นสมเด็จพระจักรพรรดิ์องค์สุดท้ายของประวัติ ศาสตร์จีน เมื่อ ซุน ยัด เซ็น ปฎิวัติการปกครองจากระบอบกษัตริย์มาเป็นสาธารณรัฐ พระองค์ก็ได้สละราชบัลลังค์ ในปี พ.ศ.2455 ขณะที่ทรงมีพระชนมายุเพียง 6 พรรษา ภายหลังการปฎิวัติซินไฮ่พระองค์ยังงประทับอยู่ ณ พระราชวังต้องห้าม สืบมาจนกระทั่งทรงถูกบังคับให้เสด็จออกจากพระราชวังในปี พ.ศ.2467 ซึ่งนับเป็นจุดอวสานสมบูรญาสิทธิราชย์ของจีนที่มีมากว่า 4000 ปี

ภาพวัยเด็ก

 

 

 ภาพพระบรมฉายาลักษณ์จักรพรรดิ์ปูยีขอะพระชนมายุ 2 พรรษา
 องค์ชายชุน บิดาของปูยีองค์ชายชุน ปูเจี๋ย(นั่งบนตัก) ปูยี(ยืน)ปูยี อายุ 3 ปี ว่าราชการ ปูยีบนบัลลังก์ออกว่าราชการ 

ภาพวัยรุ่นจนถึงวัยหนุ่ม

  
    ปูยี ถ่ายตอนที่อยู่เทียนสิน 

 

ภาพเมื่อเข้ารับตำแหน่งจักรพรรดิแมนจูกัวปูยีในชุดจักรพรรดิแมนจูกัว

ภาพบั้นปลายชีวิต

 

  ปูยีในวัยชราต้องเย็บผ้าเองปูยีประกอบอาชีพคนสวนในบั้นปลายของชีวิต

ภาพปูยีถ่ายร่วมกับฮองเฮาวานจง ภรรยาคนแรก

 

  
 ถ่ายเมื่อปี 1932

ภาพภรรยาของปูยี

 

 ภรรยาคนที่ 1 ฮองเฮาวานจง หรือ อลิซาเบทภรรยาคนที่ 2 สนมเหวินซิ่วภรรยาคนที่ 3 อี้หลิง

 

ภรรยาคนที่ 4 อี้จินปูยี กับ ภรรยาคนที่ 5 หลี่ซู่เสียนปูยี กับ หลี่ซู่เสียนไปทำงานตอนเช้า