รีไฟแนนซ์สินเชื่อsmeอย่างไรคุ้มที่สุด

หลายธุรกิจอยาก “ลดดอกเบี้ยธุรกิจ” แต่ติดอยู่ว่าควร “รีไฟแนนซ์สินเชื่อธุรกิจ (รีไฟแนนซ์ SME)” หรือ “ปรับโครงสร้างหนี้” กันแน่ สองคำนี้คล้ายกันแต่ไม่เหมือนกัน และการเลือกผิดอาจเสียทั้งเวลาและต้นทุนรวมของกิจการ บทความนี้อธิบายให้ชัด พร้อมตัวอย่างคำนวณคร่าวๆ วิธีชั่งน้ำหนักความคุ้ม และเช็กลิสต์เตรียมเอกสารให้ผ่านง่าย

สรุปให้ก่อน: ความหมายแบบสั้นที่สุด
รีไฟแนนซ์ คือการ “ย้ายหนี้/เปลี่ยนเจ้าหนี้” เพื่อให้ได้อัตราดอก เงื่อนไข หรือค่างวดที่ดีกว่าเดิม ส่วนปรับโครงสร้างหนี้ คือ “คุยใหม่กับเจ้าหนี้เดิม” เพื่อปรับเงื่อนไขให้ผ่อนไหวขึ้น (เช่น ยืดอายุสัญญา เปลี่ยนรูปแบบผ่อน) แนวทางของธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) เน้นให้ลูกหนี้เข้าใจข้อดี–ข้อเสีย เช่น การยืดระยะเวลาชำระช่วยให้ค่างวดลดลง แต่ดอกเบี้ยรวมทั้งสัญญาอาจสูงขึ้น จึงควรประเมินความคุ้มก่อนตัดสินใจทุกครั้ง.

รีไฟแนนซ์เหมาะเมื่อไร
เหมาะกับธุรกิจที่ฐานะกระแสเงินสดค่อนข้างนิ่ง ต้องการลดต้นทุนดอกเบี้ย ย้ายจากสินเชื่อดอกสูงไปหาดอกต่ำหรือตารางผ่อนที่เหมาะกว่า รวมทั้งกรณี “รวมหนี้” หลายก้อนไปอยู่ใต้เจ้าหนี้รายเดียวเพื่อบริหารง่ายขึ้น (ธปท.มีกรอบสนับสนุนการรีไฟแนนซ์และรวมหนี้สำหรับผู้กู้ภายใต้เงื่อนไขที่กำหนด).

ปรับโครงสร้างหนี้เหมาะเมื่อไร
เหมาะเมื่อรายได้สะดุดชั่วคราว/ดอกพุ่ง/ค่างวดเริ่มตึง จนต้อง “ผ่อนคลายหนี้” ให้สอดคล้องรายได้ปัจจุบัน เช่น ขอยืดอายุ เปลี่ยนเป็นเงินต้น+ดอกแบบงวดคงที่ หรือกำหนดเงื่อนไขช่วงพักต้นบางส่วน ทั้งนี้ ธปท.มีมาตรการ “แก้หนี้ยั่งยืน” ให้ลูกหนี้ (รายย่อยและ SMEs) ขอปรับได้ทั้งก่อนและหลังเป็น NPL พร้อมแนวปฏิบัติด้านค่าธรรมเนียมที่เป็นธรรมขึ้น.

อัปเดตกติกาที่ “ช่วยลดต้นทุน” (สำคัญมาก)
ตั้งแต่ 1 ก.ค. 2567 ภายใต้มาตรการแก้หนี้ยั่งยืน มีแนวปฏิบัติ “ไม่คิดค่าปรับชำระก่อนกำหนด (prepayment fee)” สำหรับสินเชื่อรายย่อยทุกประเภท (ยกเว้นรีไฟแนนซ์บ้านภายใน 3 ปีแรก) และ “ไม่คิดค่าธรรมเนียมปรับโครงสร้างหนี้” สำหรับรายย่อยและ SMEs ในกรอบที่กำหนด ซึ่งช่วยให้การย้ายเจ้าหนี้/คุยเงื่อนไขใหม่คุ้มค่ายิ่งขึ้นเมื่อเทียบอดีต ทั้งยังเน้น “ไม่คิดดอกเบี้ยบนดอกเบี้ย” สำหรับสินเชื่อภายใต้กรอบนี้ด้วย.
สมาคมธนาคารไทยก็สอดรับ โดยสื่อสารชัดว่าผู้ให้บริการภายใต้การกำกับของ ธปท. ห้าม เก็บค่าปรับปิดก่อนกำหนด ยกเว้นกรณีสินเชื่อบ้านช่วง 3 ปีแรกของสัญญา (ผู้ประกอบการควรเช็กเงื่อนไขผลิตภัณฑ์ของตัวเองอีกที).

ต้นทุนที่ต้องเผื่อใจเมื่อตั้งใจจะรีไฟแนนซ์
ต่อให้ได้ดอกต่ำลง แต่ดีลจะ “คุ้มจริง” ก็ต่อเมื่อหักค่าใช้จ่ายแล้ว บางกรณีอาจมีค่าใช้จ่ายเช่นค่าประเมินหลักประกัน ค่าจดจำนอง (ถ้าใช้หลักประกัน) เป็นต้น—ตัวอย่างจากสื่อความรู้ของ ธปท. แสดงรายการค่าใช้จ่ายที่ผู้กู้ควรถามให้ครบก่อนตัดสินใจ.

สูตรคำนวณจุดคุ้มทุนแบบบ้านๆ (ช่วยใช้ตัดสินใจเร็ว)
ส่วนต่างดอกเบี้ยต่อเดือน = (อัตราเดิม−อัตราใหม่)÷12(อัตราเดิม − อัตราใหม่) ÷ 12(อัตราเดิม−อัตราใหม่)÷12 × ยอดหนี้คงเหลือ
เช่น หนี้ 5,000,000 บาท จาก 12% → 8% ส่วนต่างต่อเดือน ≈ (0.12−0.08)/12 × 5,000,000 = 16,666.67 บาท
ถ้าค่าใช้จ่ายรีไฟแนนซ์รวม 120,000 บาท จุดคุ้มทุน ≈ 120,000 ÷ 16,666.67 ≈ 7.2 เดือน
หากคาดว่าจะถือสัญญาใหม่ยาวกว่า “จุดคุ้มทุน” มากๆ โอกาสคุ้มมีสูง แต่ถ้าจะถือไม่นานหรือมีความเสี่ยงต้องย้ายอีกครั้งเร็วๆ ควรคิดเผื่อให้รอบด้าน (รวมถึงความเสี่ยงดอกเบี้ยในอนาคต)

มองผ่านแว่นเครดิต: ทำไมธนาคารสนใจ DSCR/กระแสเงินสด
หัวใจของทั้งรีไฟแนนซ์และปรับโครงสร้างหนี้คือ “ผ่อนแล้วไหวจริงไหม” ตัวชี้วัดมาตรฐานที่ธนาคารมักใช้คือ DSCR (Debt Service Coverage Ratio) ซึ่งวัด “กระแสเงินสดที่พร้อมจ่ายหนี้” เทียบ “ภาระหนี้ที่ต้องจ่าย” หาก ≥1 แปลว่ากระแสเงินสดพอจ่ายภาระหนี้ในงวดนั้นๆ โดยทั่วไป DSCR = Net Operating Income ÷ Debt Service ใช้กว้างขวางในสินเชื่อธุรกิจ.
สำหรับผู้ประกอบการไทย แพลตฟอร์มความรู้ด้านการเงินบางแห่งอธิบาย DSCR เป็นอัตราส่วนความสามารถในการชำระหนี้ที่ธนาคารใช้พิจารณาวงเงินกู้ ซึ่ง “ค่ายิ่งสูงยิ่งปลอดภัย” (ค่าที่ “เหมาะสม” แตกต่างตามสถาบันและอุตสาหกรรม) คุณจึงควรทำงบกระแสเงินสด “ก่อน–หลัง” ดีลให้เห็นว่า DSCR ดีขึ้นจริง.

เลือกอะไรดีในสถานการณ์ของคุณ (แผนที่การตัดสินใจแบบเร็ว)

• ถ้ารายได้เริ่มนิ่ง มีสัญญาลูกค้าระยะยาว/ใบสั่งซื้อประจำ และคาดว่าถือสัญญาใหม่ยาวพอคุ้มค่า → เอนเอียงไปทาง “รีไฟแนนซ์สินเชื่อธุรกิจ” เพื่อ “ลดดอกเบี้ยธุรกิจ” และทำค่างวดให้เหมาะกับรอบเงินสดของกิจการ

• ถ้ารายได้สะดุด/ผันผวน ต้องการ “ลดแรงกดดันค่างวดตอนนี้” → เอนเอียงไปทาง “ปรับโครงสร้างหนี้” กับเจ้าหนี้เดิมเพื่อลดภาระทันที แล้วค่อยพิจารณารีไฟแนนซ์อีกครั้งเมื่อฐานะดีขึ้น (แนวคิดของมาตรการแก้หนี้ยั่งยืนมุ่งให้ลูกหนี้จ่ายไหวจริง ไม่ใช่จ่ายถูกแค่ช่วงสั้นๆ).

ตัวอย่างจริง
บริษัทผลิตบรรจุภัณฑ์ SME มียอดหนี้ระยะสั้นดอกสูง 4 ล้านบาท และสินเชื่อระยะยาวดอก 10% อีก 3 ล้านบาท รวมภาระดอกค่อนข้างหนัก แม้ยอดขายขึ้นลงตามฤดูกาล แต่บริษัทเพิ่งเซ็นสัญญาลูกค้า 2 ปี ทำให้รายได้มีฐานชัดขึ้น ทีมการเงินจึงทำสองสเต็ป
(1) ปรับโครงสร้างหนี้ กับเจ้าหนี้เดิม 6 เดือนแรก เพื่อลดแรงจ่ายค่างวดช่วงเตรียมเอกสาร—จัดตารางผ่อนที่สัมพันธ์กับฤดูกาลขาย และส่งงบกระแสเงินสดรายไตรมาสตามเงื่อนไข
(2) เมื่อยอดขายกลับสู่ปกติและมีหลักฐานรายได้เกิดซ้ำ จึง รีไฟแนนซ์ SME ไปเจ้าหนี้ใหม่ ย้ายหนี้สั้นดอกสูงไปรวมก้อนเป็นเงินกู้ยาวค่างวดคงที่ ทำให้ DSCR ขยับจาก 1.05× เป็น 1.4× และดอกเฉลี่ยลดลงอย่างมีนัย—ดีลนี้คุ้มเพราะถือสัญญาใหม่ยาวกว่าจุดคุ้มทุนหลายเท่า (พร้อมตรวจสอบค่าใช้จ่ายรีไฟแนนซ์ตามคู่มือ ธปท. ก่อนตัดสินใจ)

สรุปให้พร้อมตัดสินใจ
ถ้าเป้าหมายคือ “ลดดอกเบี้ยธุรกิจ” และกระแสเงินสดเริ่มนิ่ง—รีไฟแนนซ์สินเชื่อธุรกิจ คือเครื่องมือที่ใช่ แต่ถ้าต้องการ “ผ่อนให้ไหวตอนนี้” เพื่อประคองกิจการ—ปรับโครงสร้างหนี้ คือทางเลือกตรงจุด อย่าลืมคำนวณจุดคุ้มทุน ตรวจเงื่อนไขค่าปรับ/ค่าธรรมเนียมตามกติกาใหม่ของ ธปท. และเล่าเรื่องกระแสเงินสดให้ชัด (DSCR ดีขึ้น) แล้วคุณจะเลือกได้ถูกทางและยื่นผ่านง่ายขึ้นทั้งสองแบบ