ทำไมคนโบราณถึงสร้างวัด วิหาร หรือสิ่งก่อสร้างสำคัญให้หันหน้าไปทางทิศตะวันออก

16 กันยายน 2568 (11:45) เนื้อหาโดย เรื่องนี้ เขาไม่ให้พูด

‎

‎เวลาเราไปเที่ยววัด หรือชมโบราณสถานต่าง ๆ เคยสังเกตไหมครับว่า อาคารสำคัญหลายแห่ง โดยเฉพาะ อุโบสถ วิหาร หรือแม้แต่โบราณสถานในต่างประเทศ มักจะถูกออกแบบให้หันหน้าไปทาง ทิศตะวันออก เสมอ เรื่องนี้ไม่ได้เป็นความบังเอิญ แต่มีเหตุผลลึกซึ้งทั้งด้านความเชื่อ ศาสนา และวิทยาศาสตร์ที่ผสมผสานกันอย่างน่าสนใจ

‎

‎ความหมายของทิศตะวันออก

‎

‎ในความเชื่อดั้งเดิมของคนทั่วโลก “ทิศตะวันออก” ถือเป็น ทิศแห่งการเริ่มต้น เพราะเป็นทิศที่พระอาทิตย์ขึ้นในยามเช้า พระอาทิตย์เปรียบเสมือนแหล่งพลังงานและชีวิต จึงถูกยกย่องว่าเป็นทิศแห่งความเป็นสิริมงคล

‎

‎ในศาสนาพุทธ: เชื่อว่าการนั่งสมาธิหันหน้าไปทางทิศตะวันออก จะช่วยให้เกิดความสงบและเจริญปัญญา

‎

‎ในศาสนาฮินดู: ทิศตะวันออกเป็นทิศของเทพอินทรา และเป็นจุดเริ่มต้นของการประกอบพิธีกรรม

‎

‎ในศาสนาคริสต์ยุคกลาง: โบสถ์หลายแห่งในยุโรปถูกออกแบบให้หันหน้าไปทางพระอาทิตย์ขึ้น เพื่อสื่อถึงการฟื้นคืนชีพและแสงสว่างแห่งพระเจ้า

‎

‎ตัวอย่างจากโบราณสถานต่าง ๆ

‎

‎1. วัดในประเทศไทย – อุโบสถส่วนใหญ่จะหันหน้าไปทางทิศตะวันออก เพื่อให้พระพุทธรูปหลักหันไปทางทิศตะวันออกเช่นกัน เวลาพระออกบิณฑบาตหรือประชาชนมาทำบุญตอนเช้า แสงอาทิตย์แรกของวันจะส่องเข้ามายังองค์พระพอดี

‎

‎2. นครวัด (กัมพูชา) – แม้จะมีการถกเถียงกัน แต่หลัก ๆ แล้วนครวัดถูกออกแบบให้สัมพันธ์กับการขึ้นและตกของดวงอาทิตย์ ซึ่งสะท้อนถึงจักรวาลทัศน์ของชาวขอม

‎

‎3. สโตนเฮนจ์ (อังกฤษ) – วงหินประหลาดนี้ถูกจัดวางให้สอดคล้องกับตำแหน่งพระอาทิตย์ขึ้นในวันครีษมายัน (วันที่กลางวันยาวที่สุดของปี)

‎

‎4. ปิรามิดในอียิปต์ – แม้ไม่ได้หันตรงตะวันออกเสมอไป แต่การจัดวางหลายแห่งมีความสัมพันธ์กับดวงดาวและดวงอาทิตย์ เพื่อเชื่อมโยงกับความเชื่อเรื่องชีวิตหลังความตาย

‎

‎เหตุผลทางวิทยาศาสตร์

‎

‎นอกจากความเชื่อแล้ว การหันหน้าอาคารไปทางตะวันออกยังมีประโยชน์จริง ๆ เช่น

‎

‎รับแสงตอนเช้า: แสงแดดยามเช้าอ่อน ๆ ช่วยให้พื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ดูสว่างสดใส สร้างบรรยากาศสงบและศรัทธา

‎

‎ลดความร้อนบ่าย: ถ้าอาคารหันไปทางตะวันตก จะเจอแดดแรงในตอนบ่าย ทำให้ร้อนและไม่เหมาะกับการใช้งาน

‎

‎การคำนวณเวลาโบราณ: คนโบราณใช้ตำแหน่งพระอาทิตย์เป็นนาฬิกาธรรมชาติ การวางอาคารให้สัมพันธ์กับดวงอาทิตย์ช่วยให้รู้เวลาและทิศทางได้ง่าย

‎

‎เกร็ดน่ารู้ใกล้ตัว

‎

‎แม้แต่ในปัจจุบัน หลายบ้านเรือนยังนิยมให้ประตูหลักหันไปทางทิศตะวันออก เพราะเชื่อว่าจะรับพลังดี มีโชคลาภ และเริ่มต้นวันใหม่ด้วยสิ่งที่เป็นมงคล บางคนยังนำศาสตร์ฮวงจุ้มาผสมผสาน เพื่อเสริมเรื่องสุขภาพและการเงินอีกด้วย

‎

‎สิ่งก่อสร้างโบราณที่หันหน้าไปทางตะวันออก จึงไม่ใช่แค่เรื่องของศิลปะหรือความบังเอิญ แต่เป็นการรวมกันของ ความเชื่อ ศาสนา และเหตุผลทางวิทยาศาสตร์ ที่สืบทอดมาหลายพันปี และยังคงมีอิทธิพลต่อการออกแบบอาคารในปัจจุบัน

‎

‎ครั้งหน้า ถ้าคุณไปวัดหรือโบราณสถาน ลองยืนหันหน้าไปทางทิศตะวันออกดูสิครับ คุณอาจสัมผัสได้ถึงความสงบและพลังงานบางอย่างที่คนโบราณตั้งใจส่งต่อมาถึงเรา

เนื้อหาโดย: เรื่องนี้ เขาไม่ให้พูด

Tags ทิศตะวันออก ความลับ สิ่งก่อสร้างโบราณ สาระ เกร็ดน่ารู้

⚠ แจ้งเนื้อหาไม่เหมาะสม