ตำนาน วังจาน อาณาจักรพญานาคราช ผู้คอยปกปักษ์รักษา พระธาตุมหาชัย

ณ บ้านมหาชัย ตำบลมหาชัย อำเภอปลาปาก จังหวัดนครพนม ดินแดนศักดิ์สิทธิ์ริมฝั่งแม่น้ำโขง มีสถานที่สำคัญที่ผู้คนให้ความเคารพนับถือ นั่นคือ พระธาตุมหาชัย ซึ่งเป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

ว่ากันว่า ใต้ผืนน้ำใกล้พระธาตุมหาชัย มี "วังจาน" อาณาจักรของ พญาศรีสุทโธนาคราช ผู้ปกครองพญานาคแห่งลุ่มน้ำโขง ได้รับบัญชาจากสวรรค์ให้เฝ้ารักษาพระธาตุมหาชัยมาช้านาน ท่านคอยปกป้องมิให้ผู้ใดเข้ามารุกรานสถานที่ศักดิ์สิทธิ์นี้

วังจาน เป็นหนองน้ำที่ไม่เคยกลืนกินชีวิตคน แม้แต่ศพเดียว เป็นที่เล่าขานกันว่า หนองน้ำแห่งนี้มีพลังเร้นลับคอยปกปักรักษาผู้ที่เข้าไปใกล้ ไม่ว่าเด็กหรือผู้ใหญ่ หากพลาดพลัดตกลงไปก็จะถูกพลังลี้ลับผลักให้ลอยกลับขึ้นฝั่งเสมอ ไม่มีผู้ใดจมน้ำเสียชีวิต ณ ที่แห่งนี้ บางคืนชาวบ้านยังเคยพบเห็นแสงเรืองรองวูบวาบขึ้นจากผิวน้ำ คล้ายกับดวงตาของพญานาคราชที่เฝ้าดูแลดินแดนศักดิ์สิทธิ์นี้

เล่ากันว่า หากใครมีจิตศรัทธาบริสุทธิ์ และตั้งใจขอพรต่อพญานาคบริเวณวังจาน คำขอของเขามักสัมฤทธิ์ผลโดยไม่ช้า และบางครั้ง อาจได้ยินเสียงสวดมนต์ แว่วมาจากใต้ผิวน้ำในค่ำคืนที่เงียบสงัด ซึ่งชาวบ้านเชื่อกันว่าเป็นเสียงของเหล่านาคบริวารที่สวดถวายพระธาตุมหาชัย

ครั้งหนึ่ง หลวงปู่คำพันธ์ได้ไปนั่งทำสมาธิริมฝั่งวังจาน ขณะนั้นเอง มีหญิงชราคนหนึ่งนามว่า "ยายซิ่นเหี่ยน" ปรากฏกายขึ้น นางแต่งกายด้วยชุดพื้นเมืองเก่าแก่แต่สะอาดสะอ้าน ผิวพรรณเปล่งปลั่งผิดแผกจากหญิงชราชาวบ้านทั่วไป นางเข้ามาสดับรับฟังธรรมเทศนาจากหลวงปู่ พร้อมเอ่ยปากสนทนาเกี่ยวกับความเป็นไปของโลกและกรรมแห่งชีวิต

ต่อมาหลวงปู่คำพันธ์จึงได้ทราบว่า "ยายซิ่นเหี่ยน" หาใช่หญิงชราธรรมดาไม่ หากแต่เป็นชาวเมืองบังบด ซึ่งเป็นดินแดนเร้นลับที่เชื่อกันว่าตั้งอยู่คู่ขนานกับโลกมนุษย์ เมืองบังบดเป็นดินแดนที่มีผู้คนซึ่งดำรงอยู่ในภพภูมิที่แตกต่าง บ้างว่าเป็นวิญญาณที่ยังไม่ไปเกิด บ้างว่าเป็นชาวเมืองที่ถูกพรากจากโลกมนุษย์ด้วยบุญกรรมที่ลิขิตไว้

ชาวบ้านเล่าขานกันว่า วังจาน คือประตูสู่เมืองบังบด ผู้ที่มีบุญบารมีสามารถมองเห็นทางเข้าและพบปะกับชาวเมืองนี้ได้ ในบางค่ำคืน มีผู้ได้ยินเสียงฆ้องกลอง และเสียงสวดมนต์ดังแว่วออกมาจากหนองน้ำ คล้ายกับเป็นพิธีกรรมของชาวเมืองบังบดที่อาศัยอยู่ ณ อีกมิติหนึ่งของวังจาน

หลวงปู่คำพันธ์ โฆสปัญโญ เป็นพระเกจิอาจารย์ผู้มีชื่อเสียงในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และได้รับสมญาว่า "เทพเจ้าแห่งลุ่มน้ำโขง" ท่านจำพรรษา ณ วัดพระธาตุมหาชัย และมีบทบาทสำคัญในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในภูมิภาคนี้

ในคืนที่หลวงปู่คำพันธ์มรณภาพ ตอนกลางคืนมีคนนอนเฝ้าสรีระของหลวงปู่ หลายหน่วยงานได้นำพวงหรีดมามอบถวายเพื่อแสดงความอาลัย แต่เช้าวันถัดมา กลับมีพวงหรีดพวงหนึ่งปรากฏขึ้นโดยไม่มีใครทราบที่มา บนพวงหรีดนั้นมีข้อความเขียนไว้ว่า "อาลัยรัก จากลูกนาคา" สร้างความประหลาดใจให้กับผู้ที่อยู่เฝ้าตลอดทั้งคืน ซึ่งต่างยืนยันเป็นเสียงเดียวกันว่า ไม่ได้เห็นผู้ใดนำพวงหรีดดังกล่าวมาถวาย เป็นที่เล่าลือกันว่านี่อาจเป็นการแสดงความอาลัยจากเหล่าพญานาค ผู้ซึ่งมีสายสัมพันธ์อันแน่นแฟ้นกับหลวงปู่คำพันธ์มาโดยตลอด

เรื่องราวเหล่านี้ตอกย้ำถึงความศักดิ์สิทธิ์ของพระธาตุมหาชัย และความผูกพันระหว่างหลวงปู่คำพันธ์กับพญานาคราช ซึ่งยังคงเป็นตำนานที่เล่าขานมาจนถึงปัจจุบัน