โบราณสถานอายุกว่า 1,300 ปี แห่งไซบีเรีย ซึ่งเต็มไปด้วยปริศนาที่รอคำตอบ

            ปอร์-บาจิน (Por-Bajin) โบราณสถานอายุกว่า 1,300 ปี บนเทือกเขาสูงของไซบีเรีย ซึ่งถูกยกให้เป็นโบราณสถานที่ลึกลับสุดในรัสเซีย เปี่ยมไปด้วยปริศนา สร้างไว้ทำไม และเหตุใดจึงถูกละทิ้ง

            ยังคงมีอีกหลายพื้นที่ในโลก ที่เปี่ยมไปด้วยความลึกลับ ยากที่จะค้นหาความจริง ที่ซุกซ่อนอยู่เบื้องหลังสิ่งปลูกสร้างจากอดีต แม้จะมีวิทยาการสมัยใหม่มาช่วยเหล่านักโบราณคดี ในการค้นคว้า และแสวงหาเรื่องราวความเป็นมาก็ตาม เช่นเดียวกับ ปอร์-บาจิน (Por-Bajin) เมืองโบราณแห่งไซบีเรีย ซึ่งได้รับการยกให้เป็น โบราณสถานที่ลึกลับที่สุดในรัสเซีย

            สำหรับความลึกลับของโบราณสถาน ที่มีอายุไม่ต่ำกว่า 1,300 ปี แห่งนี้ ไม่ได้มีเพียงตำแหน่งที่ตั้ง ซึ่งอยู่บนเกาะเล็ก ๆ กลางทะเลสาบ Tere-Khol บนเทือกเขาทางตอนใต้ของไซบีเรีย ใกล้กับพรมแดนมองโกเลีย ห่างจากกรุงมอสโกถึง 3,800 กิโลเมตร แต่ยังมีปริศนา ที่นักโบราณคดีหาคำตอบไม่ได้ นั่นก็คือ ใครเป็นผู้สร้างมัน และเหตุใด พวกเขาจึงเลือกที่จะละทิ้งสถานที่แห่งนี้ไป

            สำหรับชื่อ Por-Bajin เป็นภาษาตูวัน ซึ่งหมายถึง "บ้านโคลน" สถานที่แห่งนี้ มีลักษณะคล้ายป้อมปราการขนาดใหญ่ รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ครอบคุลมเนื้อที่ 35,000 ตารางเมตร คาดว่า ถูกสร้างขึ้นในช่วงระหว่าง ค.ศ. 744-840 (พ.ศ. 1287-1383) มันถูกค้นพบ และกลายมาเป็นที่รู้จักของสังคมโลกในปี ค.ศ. 1891 (พ.ศ. 2434) แต่เพิ่งจะมีการเริ่มลงพื้นที่ ศึกษาค้นคว้าหาความเป็นมาของที่แห่งนี้อย่างจริงจัง เมื่อ ค.ศ. 2007 (พ.ศ. 2550)

            จากการวิจัยเชิงลึก กลุ่มนักโบราณคดี ได้ค้นพบแผ่นดินรูปรอยเท้าของมนุษย์ พบภาพวาดปูนปลาสเตอร์สีจางๆ บนกำแพง พบประตูทางเข้าขนาดยักษ์ รวมถึงชิ้นส่วนไม้ที่ถูกเผา เพื่อที่จะทำให้เห็นภาพรวมของสถานที่ได้ชัดเจนขึ้น นักโบราณคดีจึงใช้อุปกรณ์เลเซอร์มาช่วยสร้างแผนที่ และสามารถสร้างแบบจำลอง 3 มิติของสถานที่ดังกล่าวได้สำเร็จ จนพบว่า มันมีโครงสร้างคล้ายคลึงกับสถาปัตยกรรมแบบจีน

            ภายในโบราณสถานแห่งนี้ ประกอบไปด้วยกำแพงภายนอก ที่สูง 10 เมตร มีประตูขนาดใหญ่ตั้งอยู่ด้านหน้า ภายในมีลานกว้าง 2 ส่วนที่ถูกกั้นไว้ด้วยประตูอีกบาน สำหรับกำแพงที่อยู่ภายในมีขนาดความสูงเพียง 1 เมตร ซึ่งนักโบราณคดี อิริน่า อาร์ซานเซวา ได้ตีพิมพ์รายงานใน The European Archaeologist แสดงความเห็นว่าสิ่งปลูกสร้างในที่แห่งนี้ มีลักษณะคล้ายสถาปัตยกรรมจีนสมัยราชวงศ์ถัง

            แต่แม้จะได้ข้อมูล เรื่องลักษณะสิ่งปลูกสร้าง ตลอดจนสามารถระบุอายุคร่าว ๆ ของสถานที่แห่งนี้ได้ ก็ยังคงไม่มีคำตอบที่แน่ชัดว่า เหตุใด พวกเขาถึงเลือกที่จะสร้างมันขึ้นบนเกาะที่อยู่โดดเดี่ยว เพราะจุดดังกล่าวนั้น อยู่สูงจากระดับน้ำทะเล 2,299 เมตร ต้องเผชิญต่อสภาพอากาศที่สุดขั้วของไซบีเรีย ทั้งยังตั้งอยู่ห่างไกลจากเส้นทางการค้าหลัก ๆ

            อีกสิ่งที่ยังไม่มีใครตอบได้คือ สถานที่แห่งนี้ ถูกสร้างเพื่อใช้ประโยชน์อะไร โดยยังคงมีการถกเถียงกันในกลุ่มผู้เชี่ยวชาญ ที่บ้างก็มองว่า มันเป็นชุมชนอาศัยที่มีศูนย์กลางเป็นอารามทางศาสนา บ้างก็มองว่าอาจเป็นพระราชวังฤดูร้อน อาจจะเป็นหอสังเกตการณ์ทางดาราศาสตร์ บ้างก็มองว่าที่แห่งนี้น่าจะถูกใช้เป็นอารามทางพุทธศาสนา แต่ก็ยังไม่มีผู้ใดสามารถให้ข้อมูลชี้ขาดได้

            ส่วนปริศนาว่า เหตุใด ผู้ที่ก่อสร้างมัน จึงได้ละทิ้งที่แห่งนี้ไป ได้มีผู้เชี่ยวชาญลงความเห็นว่า อาจเป็นเพราะที่แห่งนี้ ขาดระบบให้ความร้อน