Xolo สุนัขศักดิ์สิทธิ์แห่งแอซเท็ก ผู้นำทางวิญญาณจากชีวิตสู่โลกหลังความตาย
ตำนานโบราณเล่าว่า Xolo เป็นของขวัญที่เทพมอบให้มนุษย์ เพื่อปกป้องพวกเขาในชีวิตและนำทางพวกเขาสู่โลกหลังความตาย ปัจจุบัน สุนัขสายพันธุ์นี้มักถูกเรียกว่า "โชโล" (ออกเสียงว่า โชโล) ซึ่งเป็นหนึ่งในสายพันธุ์สุนัขที่เก่าแก่ที่สุดในโลก จากการค้นพบซากสุนัขที่แหล่งโบราณคดี มีการคาดการณ์ว่าอายุกว่า 5,500 ปี
ชาวแอซเท็กถือว่า Xolo เป็นสุนัขศักดิ์สิทธิ์และเชื่อว่าสุนัขเหล่านี้มีพลังในการรักษา นอกจากนี้ พวกเขายังเชื่อว่า Xolo จะเป็นผู้นำทางดวงวิญญาณของพวกเขาเมื่อถึงโลกหลังความตาย ชื่อเต็มของสายพันธุ์นี้คือ Xoloitzcuintli ซึ่งมาจากชื่อของเทพเจ้าแห่งไฟและสายฟ้า "โซโลตล์" ของชาวแอซเท็ก และคำว่า "itzcuintli" ซึ่งเป็นคำในภาษาของชาวแอซเท็กที่แปลว่า สุนัข สุนัขสายพันธุ์นี้ยังถูกเรียกว่า สุนัขไร้ขนเม็กซิกัน ด้วย
ตามความเชื่อ เทพเจ้าแอซเท็กชื่อ Xolotl สร้างสุนัขสายพันธุ์นี้ขึ้นจากกระดูกแห่งชีวิตชนิดเดียวกับที่สร้างมนุษย์ โดยมอบหมายหน้าที่ในการนำทางวิญญาณของมนุษย์ข้ามผ่านอันตรายของดินแดนแห่งความตาย Mictlán หนึ่งในหน้าที่สำคัญของ Xolo คือช่วยเจ้าของข้ามแม่น้ำ Apanohuacalhuia ซึ่งเป็นแม่น้ำที่ไม่สามารถข้ามได้ โดย Xolo จะรอคอยที่ริมฝั่งแม่น้ำ เพื่อช่วยนำทางในโลกหลังความตาย