อาการผวาตกจากที่สูงขณะหลับ นอนกระตุก (Hypnic Jerk)

อาการผวาตกจากที่สูงขณะหลับ (hypnic jerk) หมายถึง อาการกระตุกของกล้ามเนื้อที่เกิดขึ้นเองขณะที่เรากำลังนอนหลับ ทำให้เราเกิดความรู้สึกคล้ายกับว่ากำลังตกจากที่สูง จนทำให้เราต้องผวาตื่น มักจะเกิดขึ้นในช่วงที่เรากำลังมีอาการเคลิ้ม ๆ ใกล้จะหลับ ความรุนแรงของอาการกระตุกนั้นอาจแตกต่างกันไปตามแต่ละคน บางคนอาจจะไม่รู้สึกว่ามีอาการกระตุก ในขณะที่บางคนอาจจะกระตุกแรงจนทำให้คนข้าง ๆ สังเกตเห็นได้

อาการนี้เป็นอาการที่เกิดขึ้นบ่อย พบได้มากถึง 70% สามารถเกิดได้กับคนทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะผู้ใหญ่วัยกลางคนขึ้นไป เมื่ออายุมากขึ้น พบว่า มักมีอาการกระตุกขณะที่นอนหลับมากขึ้นซึ่งส่วนใหญ่ไม่เป็นอันตรายร้ายเเรง เเละไม่ส่งผลต่อสุขภาพ

อาการ

• กล้ามเนื้อบางส่วนของร่างกายกระตุก

• รู้สึกเหมือนกำลังตกลงจากที่สูง

• รู้สึกวูบ

• มีความฝันที่ทำให้รู้สึกกลัว ตกใจ หรือทำให้กระโดด

• หัวใจเต้นเร็ว

• เหงื่อออก

• หายใจเร็ว

สาเหตุ อาจมีสาเหตุมาจากปัจจัยดังต่อไปนี้

• การออกกำลังกายดึกเกินไป จะทำให้กล้ามเนื้อถูกกระตุ้น ไม่ผ่อนคลาย อาจทำให้เกิดอาการผวาตกจากที่สูงขณะหลับได้

• สารกระตุ้น สารบางอย่างที่มีฤทธิ์กระตุ้นสมองและร่างกาย อย่างเช่น คาเฟอีน นิโคติน หรือยาบางชนิด อาจทำให้นอนหลับได้ยาก หรือนอนหลับไม่สนิทได้

• ความเครียด และความกังวล จะทำให้สมองตื่นตัวในช่วงเวลานอน อาจทำให้เกิดอาการกล้ามเนื้อกระตุกขณะหลับได้

• นอนหลับไม่เพียงพอ การนอนหลับพักผ่อนที่ไม่เพียงพอ อาจนำไปสู่อาการผวาตกจากที่สูงขณะหลับได้

• เกิดจากโรคบางชนิด อย่างเช่น เบาหวาน ไต โรคเส้นเลือดในสมองตีบ

• การได้รับยา อย่างเช่น ยาบรรเทาอาการซึมเศร้า

การป้องกัน

• ลดคาเฟอีน ลดปริมาณการบริโภคคาเฟอีนต่าง ๆ ทั้งกาแฟ ชา น้ำอัดลม ในช่วงเย็น และก่อนนอน ควรลดสารกระตุ้นอื่น ๆ อย่างเช่น แอลกอฮอล์ หรือนิโคติน ที่อาจทำให้นอนหลับไม่สนิท

• อย่าออกกำลังกายก่อนนอน การออกกำลังกายก่อนนอนจะเป็นการกระตุ้นร่างกายให้ตื่นตัว ทำให้ไม่สามารถข่มตานอนหลับได้ ยิ่งเพิ่มโอกาสในการเกิดอาการกล้ามเนื้อกระตุกขณะหลับได้ ควรออกกำลังกายในช่วงกลางวัน เพื่อให้ร่างกายได้มีเวลาในการผ่อนคลายก่อนเข้านอน

• นอนให้เป็นเวลา จะทำให้ร่างกายสามารถจดจำเวลาที่ควรนอน และช่วยให้ร่างกายผ่อนคลาย ลดความเครียดได้

• ปิดไฟนอน งานวิจัย พบว่า แสงจะกระตุ้นให้สมองมีความตื่นตัว และทำให้มีโอกาสนอนหลับไม่สนิท และตื่นได้ง่ายกว่า ควรนอนในห้องที่มืดสนิท และปิดไฟนอน ทำให้ร่างกายสามารถผ่อนคลายได้อย่างเต็มที่ และลดโอกาสเกิดอาการผวาตกจากที่สูงขณะหลับ

• นั่งสมาธิก่อนนอน กำหนดลมหายใจเข้าออกก่อนนอน จะช่วยทำให้จิตใจสงบ ลดความฟุ้งซ่านของสมอง ช่วยลดความเครียด ช่วยให้นอนหลับได้สนิทมากยิ่งขึ้น พยายามนั่งสมาธิอย่างน้อย 5 นาที ก่อนนอน