ซาวน่า สารพัดประโยชน์ คุณค่าที่คู่ควรของคนรักสุขภาพ
ซาวน่า คือ การอบตัวด้วยอุณหภูมิประมาณ 65-90 องศาเซลเซียส โดยแหล่งกำเนิดความร้อนมีหลายรูปแบบ ทั้งการเผาท่อนไม้ ใช้เครื่องทำความร้อนด้วยไฟฟ้า รวมถึงการใช้รังสีอินฟราเรด
การอบซาวน่า ปรากฏในประวัติศาสตร์มนุษยชาติมาเป็นพันปี ไม่ว่าจะเป็นชาวมายัน ชาวโรมัน ชาวฟินแลนด์ เป็นต้น ต่างก็มีวัฒนธรรมการอบซาวน่า เพื่อวัตถุประสงค์ทางความเชื่อ และเพื่อสุขภาพ
ประโยชน์ด้านสุขภาพของการอบซาวน่า
1.ช่วยบรรเทาปวด ช่วยให้ระบบไหลเวียนเลือดในร่างกายดีขึ้น อาจช่วยลดอาการปวดกล้ามเนื้อ ช่วยให้ข้อต่อเคลื่อนไหวได้ดีขึ้น ช่วยลดอาการปวดเนื่องจากข้ออักเสบได้ ฟื้นฟูกล้ามเนื้อหลังจากทำงาน หลังเหนื่อยล้าจากการทำงานหรือการออกกำลังกาย การไปซาวน่าถือเป็นการฟื้นตัวชั้นดี เพราะเมื่อระบบไหลเวียนเลือดทำงานเพิ่มขึ้น จะช่วยให้กล้ามเนื้อ และข้อต่อต่าง ๆ ได้รับการฟื้นฟูตามไปด้วย
2.ช่วยผ่อนคลายความเครียด ทำให้รู้สึกผ่อนคลาย หายเครียด เพราะเมื่ออุณหภูมิในร่างกายเพิ่มสูงขึ้น หลอดเลือดก็จะขยายตัวทำให้เลือดไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกายได้มากขึ้น ทำให้สดชื่น และผ่อนคลายจากความเครียด รู้สึกว่าสุขภาพดีขึ้นด้วย
3.ช่วยเรื่องผิวพรรณ การอบซาวน่าช่วยชำระล้างผิว ทำให้รู้สึกได้ว่าผิวพรรณผ่องใสขึ้น สำหรับผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินบางราย พบว่า การอบซาวน่าลดอาการของโรคได้ แต่หากเป็นโรคผิวหนังอักเสบภูมิแพ้ หรือผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง (Atopic Dermatitis) ควรหลีกเลี่ยงการอบซาวน่า เพราะอาจทำให้อาการแย่ลงได้
4.ช่วยบรรเทาอาการภูมิแพ้ อาจช่วยให้ระบบทางเดินหายใจโล่งขึ้น ช่วยละลายเสมหะ ทำให้รู้สึกหายใจสะดวกขึ้น
5.ช่วยให้สุขภาพหัวใจแข็งแรงขึ้น ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะโรคหัวใจ และหลอดเลือดได้ โดยผลการศึกษาวิจัยในประเทศฟินแลนด์ชิ้นหนึ่ง พบว่า อาสาสมัครผู้ที่อบซาวน่าเป็นประจำ สัปดาห์ละ 2-3 ครั้ง มีความเสี่ยงที่จะเสียชีวิตด้วยภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน (sudden cardiac death) น้อยกว่า อาสาสมัครกลุ่มที่ซาวน่าสัปดาห์ละ 1 ครั้งถึง 22 เปอร์เซ็นต์ เพราะหลอดเลือดที่ขยายตัวขณะอยู่ในห้องซาวน่า ทำให้หัวใจต้องใช้แรงสูบฉีดเลือดมากขึ้น จึงเหมือนได้บริหารกล้ามเนื้อหัวใจไปด้วย
6.ช่วยลดความเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมอง จากการศึกษากลุ่มตัวอย่างที่ประเทศฟินแลนด์ พบว่า ผู้ที่ไปซาวน่าเป็นประจำ จะมีความเสี่ยงเป็นโรคหลอดเลือดสมอง ลดลง เมื่อเทียบกับผู้ที่ไปซาวน่าเพียงชั่วครั้งชั่วคราว
อบซาวน่าอย่างไรให้ปลอดภัย
- งดดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทั้งก่อน และหลังอบซาวน่า เพราะอาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดภาวะขาดน้ำ ภาวะความดันโลหิตต่ำ (Hypotension) ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ การเสียชีวิตเฉียบพลัน เป็นต้น
- การอบซาวน่าแต่ละครั้งควรอยู่ที่ประมาณ 10-20 นาที ต้องคอยสังเกตตัวเองว่าร่างกายไหวแค่ไหน สำหรับใครที่เพิ่งเคยอบซาวน่าเป็นครั้งแรก ควรใช้เวลาอบแค่ 5-10 นาที หากอบซาวน่านานเกินไป จะทำให้เกิดปัญหาสุขภาพ อย่างเช่นคลื่นไส้ วิงเวียน หรือเกิดภาวะขาดน้ำได้ โดยเฉพาะผู้ที่ป่วยเป็นโรคไต
- หลังอบซาวน่า ควรค่อย ๆ ทำให้ร่างกายเย็นลงทีละนิด ไม่ควรทำให้อุณหภูมิในร่างกายลดลงกะทันหัน เพราะอาจทำให้ความดันโลหิตเพิ่มขึ้นเฉียบพลันได้
- ดื่มน้ำให้มาก ๆ หลังอบซาวน่าควรดื่มน้ำเย็นอย่างน้อย 2-4 แก้วเพื่อทดแทนเหงื่อที่เสียไป
- หากคุณไม่สบาย หรือมีไข้ ควรงดอบซาวน่า หรือหากอบซาวน่าอยู่แล้วรู้สึกไม่สบาย ก็ควรออกจากห้องซาวน่าทันที
- ไม่ควรให้เด็กอายุต่ำกว่า 6 ปีอบซาวน่า และการอบซาวน่าสำหรับเด็กแต่ละครั้งต้องไม่เกิน 15 นาที
- ผู้ที่เป็นโรคหอบ โรคลมชัก โรคหัวใจ ผู้ที่กำลังใช้ยาบางชนิด หรือผู้ที่กำลังตั้งครรภ์ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนไปซาวน่า