โรคการเสพติดพนัน Pathological Gambling
โรคการเสพติดการพนัน Pathological Gambling (พาโธโลจิคอล แกมบลิ้ง) องค์การอนามัยโลก WHO กำหนดให้เป็นความผิดปกติทางจิตชนิดหนึ่ง เพราะถึงเจ้าตัวรู้ว่าสิ่งที่ทำลงไปเป็นสิ่งที่ส่งผลร้ายต่อชีวิต ได้แก่ ทางด้านการเงิน การเรียน สุขภาพ สังคม แต่อดไม่ได้ที่จะไม่ทำ คล้ายการติดสารเสพติด จิตใจจดจ่ออยู่กับการพนันตลอดเวลา ไม่สามารถคิดเรื่องอื่น หรืออยากทำอย่างอื่น มีแต่ความโหยหาอยากเล่นพนันจนยากที่จะควบคุม ในที่สุดก็เล่นการพนันต่อโดยไม่ยั้งคิด พฤติกรรมนี้คล้ายพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำ ซึ่งสมควรได้รับการบำบัดรักษา
ผลวิจัยจากศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวไว้ว่า
- พบผลเสียหายด้านสุขภาพจิต คือ คนติดพนันมีปัญหาความผิดปกติด้านอารมณ์ แบบโรคซึมเศร้าแบบขั้วเดียว ร้อยละ 70 และ ความผิดปกติด้านอารมณ์รุนแรงสลับไปมา 2 ขั้ว ร้อยละ 30
- ผลเสียหายจากการติดพนันอย่างหนัก คือ การคิดฆ่าตัวตาย และ พยายามฆ่าตัวตายราว ร้อยละ 17-24 ของคนติดพนันอย่างหนักมีการพยายามฆ่าตัวตายครั้งหนึ่งในชีวิต ส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นทันทีหลังจากเล่นสูญเสียเงินจำนวนมาก
- ผลเสียด้านสุขภาพจิต คือ การสร้าง และ คงรักษาไว้ซึ่งกระบวนการรู้คิดที่บิดเบือน เกี่ยวกับการเล่นการพนัน เช่น การคิดว่าตัวเองมีทักษะการเล่นพนันแบบเอาชนะได้ เชื่อว่าโอกาสแพ้ชนะมี 50-50 ทั้งที่ความเป็นจริง การพนันหลายอย่าง การชนะพนันมีเปอร์เซ็นต์ต่ำกว่าการแพ้หลายเท่ามาก เป็นต้น
สาเหตุการติดการพนัน
1.เกิดจากตัวเอง อาจมีปัญหาเรื่องการควบคุมตัวเอง (Self-Control) โดยปกติคนเราต้องมีการควบคุมตัวเอง เกี่ยวกับการใช้จ่ายในชีวิตประจำวัน เช่น การใช้เงิน การใช้โทรศัพท์มือถือ การใช้อินเทอร์เน็ต การใช้ไปกับความบันเทิง แต่สำหรับผู้ที่มีปัญหาในเรื่องของการควบคุมตัวเองอย่างมาก อาจมีความเสี่ยงติดการพนันได้มากกว่าคนปกติที่ควบคุมตัวเองได้
2.กระแสสังคม การโฆษณาเชิญชวน อาจทำให้หลงใหลไปกับคำโฆษณาว่าหาเงินได้ง่าย และ เร็ว โดยเฉพาะการเล่นพนันบาคาร่า เริ่มต้นลงทุนเพียงหลักสิบบาท แล้วได้ผลกำไรหลายเท่า จึงเกิดการหลงเชื่อเล่นการพนันโดยการเพิ่มเงินลงทุนให้มากขึ้น เพื่อได้ผลตอบแทนที่จะสูงขึ้นตามมา
แบบคัดกรองการติดการพนันแบบง่าย ๆ ประกอบด้วยข้อคำถาม 20 ข้อ โดยหากตอบ “ใช่” ตั้งแต่ 7 ข้อขึ้นไปแสดงว่ามีแนวโน้มที่จะมีปัญหาการเล่นการพนัน
1.เวลางาน หรือ เวลาเรียนของคุณเสียหายเพราะการพนัน
2.การเล่นการพนันของคุณเคยทำให้ชีวิตครอบครัวไม่มีความสุข
3.การเล่นการพนันของคุณเคยทำให้คุณเสื่อมเสียชื่อเสียง
4.คุณเคยรู้สึกสำนึกผิดหลังจากเล่นการพนัน
5.คุณเคยเล่นการพนันเพื่อให้ได้เงินมาใช้หนี้พนัน หรือแก้ปัญหาการเงิน
6.การพนันทำให้ความสามารถต่าง ๆ ในตัวคุณมีประสิทธิภาพน้อยลง
7.หลังจากเสียพนัน คุณรู้สึกว่าต้องกลับมาเล่นอีกครั้งอย่างเร็วที่สุดและต้องเอาเงินที่เสียไปคืน
8.หลังจากชนะพนัน คุณมีความต้องการอย่างรุนแรงที่จะเล่นอีกครั้งและเอาชนะให้มากขึ้น
9.บ่อยครั้งที่คุณเล่นพนันจนกระทั่งเหลือเงินไม่กี่บาท
10.คุณเคยยืมเงินคนอื่นเพื่อนำมาเป็นทุนในการเล่นพนัน
11.คุณเคยขายสิ่งของเพื่อนำมาเป็นทุนในการเล่นพนัน
12.คุณไม่เต็มใจที่จะใช้เงินที่จะนำไปเล่นพนันไปใช้จ่ายเรื่องอื่น
13.การพนันทำให้คุณไม่ใส่ใจต่อความเป็นอยู่ของตัวคุณเอง หรือ ครอบครัวของคุณ
14.คุณเคยเล่นการพนันนานกว่าที่คุณวางแผนไว้
15.คุณเคยเล่นการพนันเพื่อหลีกหนีจากความกังวล หรือ ปัญหาอื่น
16.คุณเคยกระทำ หรือ คิดจะกระทำผิดกฎหมาย เพื่อนำเงินไปใช้เป็นทุนในการเล่นพนัน
17.การพนันทำให้คุณนอนหลับยาก
18.การโต้เถียงกันกับคนรอบตัว ความผิดหวัง ความรู้สึกอึดอัด เกี่ยวกับเรื่องราวในชีวิต ส่งผลให้คุณเกิดความอยากไปเล่นการพนัน
19.คุณเคยมีความรู้สึกอยากฉลองความยินดีที่เกิดขึ้น โดยการไปเล่นพนันสักสองสามชั่วโมง
20.คุณเคยทำร้ายตนเอง หรือ พยายามฆ่าตัวตายอันเป็นผลมาจากการเล่นพนัน
ตารางวินิจฉัยของ American Psychiatric Association
สำหรับประเมินพฤติกรรม การสุ่มเสี่ยงเล่นการพนันขั้นไหน ถึงต้องรักษา อาการหรืออาการแสดงของการติดการพนัน มีดังนี้
วิธีการรักษาโรคการเสพติดการพนัน Pathological Gambling
1.ใช้วิธีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม (Behavioral therapy) การให้คำปรึกษา (Counseling) หรือ การเปลี่ยนแนวคิด (Cognitive Therapy) และให้เข้าร่วมกลุ่มเพื่อให้การสนับสนุน ให้กำลังใจ ในการเปลี่ยนพฤติกรรมการเล่นการพนัน ร่วมกับการรักษาด้วยยา ซึ่งให้ผลการรักษาที่ดีที่สุด
2.ควรรักษาโรคอื่นที่พบร่วมกับการติดการพนัน เช่น ภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล การติดสารเสพติดชนิดอื่น เช่น เหล้า บุหรี่ จะช่วยให้การติดการพนันดีขึ้นได้
3.ในบางรายที่มีอาการมาก อาจต้องให้ยาลดการย้ำคิดย้ำทำ จากนั้นจึงจะนำพาให้ไปทำกิจกรรมอื่น ๆ ที่ไม่เกี่ยวข้องกับการเล่นพนัน รวมถึงการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เรื่องการควบคุมตัวเอง หางานอดิเรกให้ทำ หรือทำกิจกรรมต่าง ๆ ร่วมกับครอบครัว