โรคสายตาขี้เกียจ Lazy Eye (Amblyopia)

โรคสายตาขี้เกียจ Lazy Eye (Amblyopia) คือ ภาวะการมองเห็นที่ลดลงในตาข้างเดียว หรือ ทั้ง 2 ข้าง แม้จะใส่แว่นเพื่อแก้ไขค่าสายตาแล้ว เป็นความผิดปกติของพัฒนาการของการมองเห็นในทารก หรือ ช่วงวัยเด็ก

สายตาขี้เกียจเกิดจากการขนส่งกระแสรับภาพระหว่างตา และ สมองทำงานไม่เต็มที่ ทำให้สมองรับภาพจากตาเพียงข้างใดข้างหนึ่งมากกว่าอีกข้าง หรือ สมองเพิกเฉยต่อการรับภาพของตาข้างที่ด้อยกว่า ทำให้การมองเห็นของตาข้างนั้นลดลง สายตาขี้เกียจมักเกิดในเด็กแรกเกิดจนถึงอายุ 6 – 7 ปี หากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง ทันเวลา จะทำให้ตามัว การมองเห็นลดลงอย่างถาวร

สาเหตุ และ ปัจจัยเสี่ยง ของการเกิดโรค

• การทำงานของกล้ามเนื้อที่ควบคุมการเคลื่อนไหวดวงตาทำงานไม่สมดุลกัน

• การเบี่ยงเบนสายตามาใช้ตาเพียงข้างใดข้างหนึ่ง

• โรคตาเหล่ ตาเข หรือ ตาส่อน เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคสายตาขี้เกียจได้บ่อยที่สุด

• ภาวะค่าสายตาผิดปกติ ทั้งค่าสายตาสั้น สายตายาว หรือ สายตาเอียงมาก ๆ ในตาข้างเดียว หรือ ทั้ง 2 ข้าง

• โรคอื่น ๆ ที่บดบังการมองเห็นของเด็ก เช่น หนังตาตก ต้อกระจกแต่กำเนิด

• ความบกพร่องของอวัยวะรับภาพ หรือ แปลผลภาพ เช่น เส้นประสาทตาฝ่อ แผลบริเวณจุดรับภาพในจอตา การเสียหายของสมองส่วนที่แปลภาพจากการขาดออกซิเจน

การรักษา

• ใส่แว่นที่เหมาะสมกับค่าสายตา ให้เด็กสามารถมองเห็นชัดได้มากที่สุด

• ปิดตาข้างที่มองเห็นชัด กระตุ้นให้ข้างที่ไม่ชัดได้รับการพัฒนาการมองเห็น

• หยอดยาที่มีฤทธิ์คลายการเพ่ง และ ขยายม่านตา ในตาข้างที่มองเห็นชัดให้เบลอ กระตุ้นให้ข้างที่ไม่ชัดได้รับการพัฒนาการมองเห็น

การรักษาตั้งแต่แรกเริ่มก่อนอายุ 6-8 ปีจะได้ผลดีมากกว่าในเด็กโต และ จะสามารถป้องกันการสูญเสียการมองเห็นอย่างถาวรในตาข้างที่ผิดปกติได้